203
Rembrandt Harmens Van Reyn
1606-cı il iyul ayının 15-də Ley-
den şəhərində dəyirmançı ailəsində
doğulmuşdur. Bir müddət Leyden
Universitetində oxumuş (1620),
sonralar Leydendə Y.Van Svanen-
bürxdən (təqr. 1620-1623) və
Amsterdamda P.Lastmandan (1623) rəssamlıq dərsi
almışdır.
O, 1627-ci ildə xüsusi emalatxana açmış və ora
şagirdlər toplamışdır. Qısa müddətdə məşhurluq qa-
zanmışdır.
1627-1631-ci illərdə Leydendə işləmiş, 1632-ci
ildə Amsterdama köçmüşdür. Burada Rembrandtın
Saskiya van Eylenbürx (1634-1642), sonra isə
Hendrikye Stoffels (təqr. 1649-1663) ilə evlənməsi
onun sonrakı həyat və yaradıcılığına mühüm təsir gös-
tərmişdir (Saskiyaya dərin məhəbbəti, əsərlərində tez-
tez onun obrazını əks etdirməsi, hər iki qadının
həyatdan vaxtsız getməsi və s.). 1630-1640-cı illərin
əvvəlləri Rembrandt yaradıcılığının uğurlu dövrü və
şəxsi həyatının xoşbəxt çağları olmuşdur. Bu illərdə
portretlər ustası kimi şöhrət qazanan Rembrandt külli
miqdarda sifariş almış, yanına çoxlu şagird gəlmişdir.
Rembrandt yaratdığı portretlərdə (“Doktor Tülpün
anatomiya dərsi”(1632), “Saskiyanın portreti” (təqr.
1634), “Saskiya ilə avtoportret” (təqr. 1635 və s.)
obrazların səciyyəvi cizgilərini məharətlə verə bil-
mişdir. Onun bu dövrdə
çəkdiyi süjetli kompozisi-
yalarda (“Çarmıxdan endi-
rilmə” (1634), “İbrahimin
qurban verməsi” (1635),
“Danaya” (1636), “Samso-
nun gözlərinin çıxardılma-
sı” (1636)) bir tərəfdən ba-
rokko incəsənətinə xas de-
korativ əlamətlər, digər tə-
rəfdən isə obrazların realist
şərhi özünü büruzə vermiş-
dir. 1642-ci ildə Rembrandt
“Gecə gözətçisi” əsərini ba-
şa çatdırmışdır. Rembrandt
ümumilikdə 250 şəkil, 300
qravür, 1000 rəsm yarat-
mışdır.
Sənətşünasların fikrin-
cə, Rembrandtın üç məşhur
əsəri onun üç üslubundan,
üç yaradıcılıq manerasın-
dan xəbər verir. Bu əsərlə-
rin birincisi ilə sonuncusu
arasında 30 illik bir zaman
məsafəsi var. Birinci əsər-
“Anatomiya dərsi” 1632-ci
ildə, ikincisi - “Gecə gözət-
İyul
405 illiyi
Rembrandt Harmens Van
Reyn
1606-1669
Holland
boyakarı
15
204
çisi” 1642-ci ildə, üçüncüsü “Sindiki” tablosu isə
1661-ci ildə fırçaya alınmışdır. Böyük zaman
fasilələrinə baxmayaraq hər üç tabloda eyni ruh
hakimdir. Bu göstərir ki, Rembrandtın bir üslubu var,
onun manerası dəyişməyib, sadəcə fırçası kamil-
ləşib. “Saksiya ilə avtoportret” kompozisiyasını
rəssam 1636-cı ildə çəkmişdir. Əsər Drezden Qalere-
yasının kolleksiyasında saxlanılır.
Görkəmli rəssam Rem-
brandt Harmens Van Reyn
4 oktyabr 1669-cu ildə 63
yaşında vəfat etmişdir.
Ədəbiyyat
Rembrandt Harmens Van Reyn (15.07.1606-04.10.1669) //Azərbaycan Sovet
Ensiklopediyası: 10 cilddə.- Bakı, 1984.- C.8.- S.111.
İnternetdə
www.antiqbook.com
www.archive.org
www.az.wikipedia.org
www.ekspress.az
www.filestube.com
Adilə Abdullayeva
205
Hüseyn Mustafa oğlu Əhmədov
1926-cı il iyul ayının 17-də Qərbi
Azərbaycanın qədim Göyçə maha-
lında - Krasnoselo rayonunun Toxluca
kəndində anadan olmuşdur.
1947-1951-ci illərdə H.Zərdabi
adına Kirovabad (Gəncə) Pedaqoji
İnstitutunun Tarix fakültəsində oxumuş və oranı
bitirmişdir. 1958-ci ildə professor Ə.Y.Seyidovun
rəhbərliyi altında “İbtidai məktəb şagirdlərinin kom-
munist əxlaqı tərbiyəsində nümunənin rolu və ondan
istifadə etmək yolları” mövzusunda dissertasiya
müdafiə edərək pedaqoji elmlər namizədi alimlik
dərəcəsi almışdır.
SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə
1946-cı ildə “Böyük Vətən müharibəsində (1941-
1945-ci illər) rəşadətli əməyə görə” medalı ilə təltif
edilmişdir.
1973-cü ildə Azərbaycan SSR “Qabaqcıl maarif
xadimi” döş nişanı ilə təltif edilmişdir. 1977-ci ildə
ona Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən pe-
daqogika kafedrası üzrə professor adı verilmişdir.
1972-ci ildə pedaqoji elmlər doktoru, 1977-ci ildə
SSRİ-nin Maarif əlaçısı, 1978-ci ildə Azərbaycan
SSR-nin Qabaqcıl maarif xadimi, 1981-ci ildə Azər-
baycan SSR-nin Əməkdar ali məktəb işçisi, 1990-cı
ildə SSRİ PEA-nın müxbir üzvü, 1993-cü ildə Bey-
nəlxalq PEA-nın akademiki, 1999-cu ildə Rusiya
Təhsil Akademiyasının xarici üzvü seçilmişdir. 1999-
cu ildə “Əmək veteranı” adına layiq görülmüşdür.
2000-ci ildə “Böyük Vətən
müharibəsində
qələbənin
55 illiyi” döş nişanına la-
yiq görülmüşdür.
2005-ci ildə Türk Dün-
yası Araşdırmaları Ulus-
lararası Elmlər Akademi-
yası tərəfindən “Türk Dün-
yasına Hizmet” qızıl medalı
ilə təltif edilmişdir. 2006-cı
ildə Amerika Beynəlxalq
Ekspert və Bioqrafiya
Araşdırmalar İnstitutu tə-
rəfindən pedaqogika elmi-
nin məharətli bilicisi elan
edilmiş və ona ixtisaslaşdı-
rılmış bilik sertifikatı gön-
dərilmilşdir.
Əmək və müharibə ve-
teranı Hüseyn Mustafa oğlu
Əhmədov özünün zəngin
elmi-pedaqoji fəaliyyəti ilə
haqlı olaraq daha bir titul -
Azərbaycan pedaqoji elmi-
nin ağsaqqalı titulunu qa-
zanmışdır. H.Əhmədov bu
gün təkcə özünün çoxsaylı
yetirmələrinin deyil, həm
də bütünlükdə Azərbaycan
və MDB ölkələrinin elmi-
İyul
85 illiyi
Hüseyn
Əhm
ədov
1926
Akademik
17