260
gagalamıyor. Daha sonraları bu deyim daha geniş bir anlamda kullanılmaya başlamış
ve zenginliği göstermek için “yem” yerine “para” sözcüğü kullanılmıştır.
446
Örnek tümceler;
a)
Один из партнёров сказал, что у Никитина куры денег не клюют,
очевидно, намекая на приданое. (Чехов)
447
Ortaklardan birisi, aldığı çeyizi kastetmek amacıyla olsa gerek, Nikitin’in
parasının haddi hesabının olmadığını söyledi.
b)
Эта семья очень богатая. У них денег куры не клюют.
448
Bu aile çok zengin. Paraya para demiyor.
c)
Это были состоятельные люди, соседи говорили, что у них денег куры
не клюют.
449
Bunlar varlıklı insanlardı. Komşular onların haddi hesabının olmadığını
söylerlerdi.
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde yüklem (örnek a, b, c) görevini üstlenmektedir.
Deyim sadece çoğul halde ve olumsuz olarak kullanılmaktadır.
Deyim değişmemektedir.
446
N.M.Şanskiy, 1987, s. 72
447
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 121
448
N.V.Basko, 2003, s. 49
449
N.V.Basko, 2002, s. 110
261
Лёгок на помине.
Türkçe anlamı = anıldığında gelen;
Türkçe karşılığı = iyi adam lafının üstüne gelir, kurt dedin kulağı göründü,
tam sözünü ediyorduk, iti an çomağı hazırla;
Aslı = Asıl Rusça
Bu deyim “Лёгок волк на помине” (l’ogok volk na pomine) – Kurt
anıldığı zaman gelmeye hazırdır
deyişiyle bağlantılıdır. Batıl inançlara göre, vahşi
hayvanın adını anmak yasaklanmıştır. Çünkü “волк” (volk) – kurt sözcüğünün sesli
şekilde söylemesiyle kurdun hemen ortaya çakacağına inanılırdı. Bu nedenle bu
deyimin içinde bile bu sözcük bulunmaz, sadece tahmin edilir.
450
Örnek tümceler;
a)
Лёгок ты на помине, я только к тебе собрался. (Е. Поповкин)
451
yi adam lafının üstüne gelir. Ben de sana gelmek üzereydim.
b)
Сегодня ко мне должен приехать брат. А вот и он, лёгок на помине.
Bugün bana ağabeyimin gelmesi gerek. şte geldi, iyi adam lafının üstüne
gelir
.
c)
А Лизу видел? Нет? Она сюда хотела прийти... Да вот и она, легка на
помине. (И.Тургенев)
452
Liza’yı gördün mü? Görmedin mi? Buraya gelmek istiyordu. A işte o da orda,
iyi adam lafının üstüne gelir.
d)
Вы легки на помине. Только что о вас вспоминали.
yi adam lafının üstüne gelir. Tam sizden bahs ediyorduk.
450
V.M.Mokiyenko, 2005, s. 555
451
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 124
452
E.A. Bıstrova, 1998, s. 121
262
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde ad kökenli yüklem (örnek a, b, c, d) görevini üstlenmektedir.
Deyim hem tekil halde (örnek a, b, c), hem de çoğul halde (örnek d)
kullanılmaktadır.
На всю катушку.
Türkçe anlamı = tüm makarayı boşaltarak;
Türkçe karşılığı = 1.gerektiği gibi, adam gibi, yeterince;
2. sesi açmak
Aslı = Asıl Rusça
Bu deyim 2. Dünya Savaşı sırasında bağlantı hattı döşeyen işçilerin dilinden
çağdaş Rusça’da geçmiştir. Zamanda deyim daha geniş bir şekilde kullanılmaya
başlamıştır.
453
Örnek tümceler;
a)
Идём, погуляем на всю катушку.
Gidelim, adam gibi eğlenelim.
b)
Что ты включил телевизор на всю катушку?! Невозможно
заниматься!
454
Televizyonun sesini niye bu kadar açtın?! Çalışmak mümkün değil.
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.
Tümce içinde hareket belirteci niteliyeni (örnek a, b) görevini üstlenmektedir.
453
Daha fazla bilgi için bkz. V.M.Mokiyenko, 2005, s. 293-294
454
N.V.Basko, 2002, s. 123
263
Deyim değişime uğramamaktadır.
На кудыкину гору.
Türkçe anlamı = Kudıkina dağına;
Türkçe karşılığı = elinin körüne;
Aslı = Asıl Rusça.
“На кудыкину гору” (na kudıkinu goru) deyimi “Куда идёшь?” (kuda
id’oş) – nereye gidiyorsun? sorusuna yanıt vermek istenmediği zaman ya da sohbete
girmemek için kullanılmaktadır. lk önceleri bu deyim balıkçılar ve avcılar arasında
kullanılmaktaydı. Avcılar avlandıkları yer sorulduğunda şanssızlık getireceğine
inandıkları için av yerini söylemek yerine bu deyimi kullanmışlardır.
455
Zamanla deyim daha geniş bir şekilde kullanılmaya başlamaktadır.
Örnek tümceler;
a)
- Куда это ты ходил с лопатой?
- На кудыкину гору... зло ответил отец. (А. Иванов)
456
- Kürekle nereye gidiyordun?
- Elinin körüne… - diye öfkeyle yanıtladı baba.
b)
– Куда это ты так рано собрался?
- На кудыкину гору! Какая вам разница!
- Böyle erkenden nereye hazırlandın?
- Elinin körüne…Size ne!
455
V.M.Mokiyenko, 2005, s. 154
456
Ö.Aydın Süer, 1999, s. 145
Dostları ilə paylaş: |