Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
268 
c)
  Быстро стали  снижаться. Вот уж  земля  –  рукой  подать,  стремительно 
летит назад. (В.Шукшин)
468
 
Hızla  alçalmaya  başladık.  şte  yeryüzü,  burnumuzun  dibinde,  hızla  geriye 
kayıyor. 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde yüklem (örnek a, b, c) görevini üstlenmektedir.  
Deyim değişmemektedir. 
 
С гулькин нос 
Türkçe anlamı = güvercinin gagası  kadar; 
Türkçe karşılığı = 1. ufak tefek; 
                              2. çok az, devede kulak, sözünü etmeye değmez, yok 
denecek kadar az;  
Aslı =  Asıl Rusça. 
Deyimin  tam  anlamı  “  güvercinin  gagası  kadar”dır.  Rusça’da  “güvercin” 
anlamına  gelen  “голубь”  (golub’)  sözcüğünden  yola  çıkılarak  ve  güvercinlerin 
çıkardığı  sesin  yinelenmesiyle  “гулька”  (gul’ka)  sözcüğü  oluşturulmuştur. 
“Гулькин” (gul’kin) sözcüğü  ise gul’kanın iyelik sıfatı şeklidir. Bu deyim içindeki 
“c” (s) edatı ise kıyaslama ya da benzetme görevini üstlenmiştir.
469
 
 
 
 
                                                 
468
 N.V.Basko, 2002, s. 189 
469
 Gruşko, Medvedev, 2000, s. 406 

---

 
 
 
269 
Örnek tümceler; 
a)
  Там, честно говоря, работы с гулькин нос.
470
 
Doğrusunu söylemek gerekirse, oradaki iş devede kulak. 
b)
  Мне и места-то надо с гулькин нос. Вот тут у порога, свернусь и усну.. 
(М.Шолохов)
471
 
Bana ufacık bir yer yeter. Eşiğin orada kıvırılır uyurum
. 
c)
  Она  кушает,  а  я  с  беспокойством  по  карманам  шарю,  смотрю  рукой, 
сколько у меня денег. А денег-то – с гулькин нос. (М.Зощенко)
472
 
O yemeğini yiyor, ben ise huzursuzca ceplerimi yokluyorum. Ne kadar param 
olduğuna elimle bakıyorum. Param yok denecek kadar az. 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde ad kökenli yüklem (örnek a, b, c) görevini üstlenmektedir.  
Deyim değişmemektedir. 
 
Собаку съел (на чём-либо) 
Türkçe anlamı =  (bir işte ya da bir şeyde) köpeği yemiş olmak;  
Türkçe karşılığı = işinin erbabı, kimse eline su dökemez, işinin kurdudur, 
işinin daniskasını bilir olmak, (bir şeyi) yutmuş olmak; 
Aslı =  Asıl Rusça. 
Bu  deyimin  “Собаку  съел,  а  хвостом  подавился”  (Sobaku  syel,  a 
hvostom  podavils’a)    -  Köpeği  yedim  ama  kuyruğu  boğazıma  takıldı  deyişinin 
kısaltılmasıyla  ortaya  çıktığı  düşünülmektedir.  Bu  deyiş,  V. .Dal’in  sözlüğünde  de 
                                                 
470
Ö.Aydın Süer, 1999, s.  242  
471
 E.A. Bıstrova, 1998, s. 192 
472
 a.g.e., s. 192 

---

 
 
 
270 
yer almaktadır. Bu deyiş, zor bir işi yapan fakat basit bir işte tökezleyen insanlar için 
kullanılmaktaydı.  Deyim  kısaltılırken  ilk  kısmı  alınmış,  dolayısıyla  zor  bir  işi 
yapabilen kimseler hakkında kullanılmaya başlamıştır.
473
  
 
Örnek tümceler; 
a)
  Прохор приглашал и Протасова: тот универсально образован и в горном 
деле собаку съел. (Шишков)
474
 
Prohor, Protasov’u da davet ediyordu: bu kişi evrensel bir eğitim görmüştü 
ve maden işinde kimse eline su dökemezdi. 
b)
  Мой  старший  брат  в  компьютерах  собаку  съел,  он  прекрасно  в  них 
разбирается.
475
 
Bilgisayar konusunda  ağabeyimin eline kimse su dökemez, onlardan çok iyi 
anlıyor.   
c)
  Мой друг прекрасно разбирается в автомобильных моторах, он на этом 
собаку съел. 
476
 
Benim arkadaşım araba motorlarından çok iyi anlar, bu işin kurdudur. 
 
Deyim konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde  yüklem  (örnek  a,  b,  c)  görevini  üstlenmektedir.  Fiil  genelde 
geçmiş  zamanda  ve  hem  tekil  halde  hem  de  çoğul  halde  kullanılmaktadır.  sim  ise 
sadece tekil haldedir. 
 
                                                 
473
 N.M.Şanskiy,  1987, s. 136 
474
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 269 
475
 N.V.Basko, 2003, s. 97 
476
 N.V.Basko, 2002, s. 204 

---

 
 
 
271 
Rusça’da  yukarıdaki  örneklere  benzer  daha  pek  çok  sayıda  deyim 
bulunmaktadır. Ancak biz çalışmamıza Rusça’da en yaygın olarak kullanılanları ve 
etimolojisi ilginç olup deyime tam anlamını veren söz ifadelerini dahil etmeyi uygun 
bulduk. 
 
 
 
 
 
 
              
 
                                                       
 
 
                                                
 
 
 
 
 
 
 
 

---