Microsoft Word 86 Agciyerden kenar verem 4
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qadın cinsiyyət üzvlərinin vərəmi
- Urogenital orqanların vərəminin diaqnostikası
- Urogenital orqanların vərəminin müalicəsi
- Mədə-bağırsaq sistemi vərəmi
32 formalaşır. Bu zaman xayaların ölçüsünün böyüməsi də müşahidə edilə bilər. Digər simptomlardan spermatozoidlərin sayının azalması (oliqospermiya) aşkarlana bilər. Müalicə aparılmadıqda böyrək vərəmi pionefrozla və sidikçıxarıcı funksiyaların bir və ya hər iki böyrək tərəfindən itirilməsi ilə nəticələnə bilər. Eyni nəticə sidik kisəsinin büzüşməsi və sidik axarlarının çapıqlaşması zamanı müşahidə oluna bilər. Buna görə də ACKV-nin bu formasının vaxtında başlanmış və düzgün müalicəsi xəstəliyin proqnozunu təyin edir.
Qadın cinsiyyət üzvlərinin vərəmi əsasən sonsuzluğa görə aparılan diaqnostik müayinələr zamanı aşkarlanır. Vərəmin bu formasına 7-15% hallarda təsadüf edilir 62 . Adətən, bu zaman zədələnmə prosesi uşaqlıq borularının selikli qişasından başlayaraq müsariqəyə, endometriuma, yumurtalıqlara, uşaqlıq boynuna və uşaqlıq yoluna yayılır. Bu proses həm simptomsuz, həm də kəskin iltihab əlamətləri ilə inkişaf edə bilər. Xəstəliyin fəal fazasında çanaq nahiyəsində ağrılar, dismenoreya, vaginal qanaxmalar kimi əlamətlər müşahidə edilə bilər. Qadınlarda cinsi orqanların vərəminin diaqnostikasında yaranan problemlər bakterioloji müayinələrin informativliyinin və tuberkulin sınaqlarının spesifikliyinin aşağı səviyyədə olması ilə əlaqədardır. Eləcə də bu xəstəliyin diaqnostikasında rentgenoloji müayinə (histerosalpinqoqrafiya) və USM kifayət qədər effektli deyil 69 . Diaqnostik metodlardan ən informativ olan uşaqlıq daxilindən götürülmüş nümunələrin PZR müayinəsidir 34 .
effekt verir və cərrahi müdaxiləyə nadir hallarda ehtiyac olur. Lakin bir çox hallarda səmərəli terapiya nəticəsində belə fertil funksiyanı bərpa etmək mümkün olmur. Bu hallarda alternativ müalicə kimi ekstrakorporal mayalanma tətbiq edilməlidir 7 .
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S
əhiyy ə Nazirliyinin İctimai S əhi
yy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. 33 Urogenital orqanların vərəminin diaqnostikası
VMB-nin və onların dərmanlara həssaslığının təyin edilməsi məqsədilə aparılan bakterioloji müayinələr (sidiyin, uşaqlıq daxilindən götürülmüş nümunələrin):
səhər sidiyin 3 porsiyasının mikroskopiyası və əkilməsi
sidiyin, sidik və cinsi yollardan götürülmüş möhtəviyyatların qeyri-spesifik bakterial infeksiyalara görə əkilməsi
aşkarlamaq məqsədi ilə PZR müayinəsi aparılmalıdır
leykositlərin (piuriya) və eritrositlərin (hematuriya) təyini ilə sidiyin ümumi müayinəsi
retroqrad uroqrafiya, histerosalpinqoqrafiya daxil olmaqla), MRT
urogenital sistemin USM-i
böyrəklərin ekskretor funksiyasının müayinəsi (biokimyəvi, rentgenoloji, USM-funksional testlər)
diaqnostikada şübhələr yaranan hallarda böyrəklərin, sidik kisəsinin və cinsi orqanların biopsiyası və alınan materialın sonrakı sitoloji, histoloji və bakterioloji müayinəsini aparmaq tövsiyə olunur Urogenital orqanların vərəminin müalicəsi
Urogenital orqanların (kişilərdə genital orqanların vərəmi istisna olmaqla) vərəminin müalicəsi zamanı 1-ci rejim təyin olunur: 2HREZ/4HRE (B) 80 (Cədvəl 3)
Kişilərdə ayrıca genital orqanların vərəminin müalicəsi 8 aylıq kimyəvi terapiya rejimi: 2 SHREZ/1HRE/5HRE tövsiyə edilir (B) 80
VMB-nin DHT-nin aparılması hallarda empirik kimyəvi terapiya rejimi DHT nəzərə alınmaqla dəyişdirilməlidir (Cədvəl 3)
Cərrahi müdaxiləyə göstəriş olduğu hallarda bu müdaxilələrin spektri (nefrostomiya, sidik axarlarının stendləşdirilməsi, nefrektomiya, sidik yollarında, sidik kisəsində plastik əməliyyatların aparılması) zədələnmələrin xarakterindən asılı olaraq seçilir.
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S
əhiyy ə Nazirliyinin İctimai S əhi
yy ə v
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. 34 Mədə-bağırsaq sistemi vərəmi Mədə-bağırsaq vərəminə bağırsaqların, müsariqənin və mezenterial limfa düyünlərinin vərəmi aiddir. Digər qarın boşluğu orqanlarının vərəmi (qaraciyər, dalaq, böyrəküstü vəzilər) bir qayda olaraq miliar vərəmin təzahürü kimi qiymətləndirilir. Mədə-bağırsaq traktının vərəmi VMB ilə yoluxmuş bəlğəmin udulması nəticəsində, eləcə də hematogen yayılma və qonşu orqanlardan kontakt vasitəsi ilə yarana bilər 50 . Bu zaman çox hallarda bağırsaqların divarında xoralar, bəzi hallarda isə selikli qişada induratlar (xorasız düyünlər) əmələ gəlir. Mədə-bağırsaq sisteminin vərəmi ən çox ileosekal bucaqda və nazik bağırsağın acı ( jejunum ) hissəsinin qalca ( ileum ) hissəsinə keçən nahiyəsində lokalizə olunur. Xəstələr qarında ağrıdan, diareyadan, arıqlamadan, hərarətin qalxmasından şikayət edirlər. Qarının palpasiyası ağrının artması, melena və rektal qanaxmalara gətirə bilər. Palpasiya zamanı 25-50% hallarda qarının sağ aşağı kvadrantında bərk kütlələr aşkar olunur. Mədə-bağırsaq sistemi vərəminin inkişafı stenoz, bağırsağın perforasiyası, daxili və xarici fistulların əmələ gəlməsi kimi ağırlaşmalar ilə nəticələnə bilər. Düz bağırsağın spesifik prosesə cəlb olunması nəticəsində anal çatlar, pararektal abseslər, fistullar formalaşır. Barium ilə aparılan kontrast rentgenoqrafik müayinələrdə və ya kolonoskopiya zamanı bağırsaqların divarlarında xoralar, strikturalar olması, kor bağırsağın deformasiyası, ileosekal klapan çatışmazlığı, eləcə də fistullar aşkarlana bilər. Qarın boşluğunun KT müayinəsi isə bağırsaqdan xaricdə müsariqədə və mezenterial limfa vəzilərində olan zədələnmələri aşkarlamağa imkan verir. Bağırsaq vərəmi ilə Kron xəstəliyinin diferensasiyasını edərkən çox diqqətli olmaq lazımdır, belə ki, diaqnostikada olan səhvlər nəticəsində immunosupressiv terapiyanın aparılması vərəm prosesinin kəskin proqressivləşməsinə və disseminə olunması ilə nəticələnir. Dəqiq diaqnostika kolono- və ya laporoskopik müayinələr zamanı əldə edilmiş bioptatların histoloji və bakterioloji (bakterioskopik və əkmə) müayinələrinə əsaslanır. Diferensial diaqnostika, eləcə də amöbiaz, bədxassəli törəmələr, iersinioz və aktinomikozlarla aparılmalıdır.
Klinik protokol Az ərbaycan Respublikas ı S əhiyy
ə Nazirliyinin İctimai S əhi yy
ə İslahatlar M ərk əzind
ə haz ırlanm
ış dı r. Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|