Microsoft Word aynura diss doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
32
paylaşdırılmalıdır. Fayl serveri resurslarını idarə etməyə və ona şəbəkənin istifadəçilərinin müraciətinə imkan verən şəbəkə təminatı ümumi halda şəbəkə əməliyyat sistemi adlanır. Onun əsas hissəsi fayl serverində, yəni baş (mərkəzi) kompüterdə mühafizə edilir. şçi stansiyalarda (avtomatlaşdırılmış işçi yerlərində) yalnız aparat resurslarına və fayl serverinə müraciət üçün proqramlar arasında interfeys rolunun oynayan vasitələr yerləşdirilir. nterfeys hesablama sisteminin qurğuları və ya proqramları arasında məntiqi və fiziki əlaqəni təmin edən vasitələrin və qaydaların məcmuudur.Fayl serveri texnologiyasında proqram təminatı sistemi fayl serveri resurslarından istifadəyə imkanı yaradır. Bir qayda olaraq, bu proqram sistemi fayl serverində yerləşir və istifadəçilər tərəfindən istifadə olunur. Bəzən də əlaqədar proqram modulları fayl serverindən istifadəçinin kompüterinə, yəni işçi stansiyaya (avtomatlaşdırılmış işçi yerlərinə) çağırılır və burada da təyinatı üzrə istifadə edilir. Təbii ki, bu variantda fayl serverində olan əlaqədar informasiyalar da (verilənlər) işçi stansiyaya çağrılır.
K S-lərin inkişafında növbəti mərhələ 80-ci illərin sonunda ERP (Enterprise Resource Planning - müəssisənin resurslarının planlaşdırılması) sinif sistemlərini yaradılması oldu. Bu sistemlər müəssisənin maliyyə-təsərrüfat və istehsalat fəaliyyətini bütövlükdə əhatə edirlər. Onlara vahid bazada verilənlərin mərkəzləşdirilməsi, real zamana yaxın iş rejimi, istənilən sahədə müəssisələr üçün idarəetmənin ümumi modelinin saxlanılması, ərazi cəhətdən paylanılmış strukturların dəstəyi, aparat-proqram VB S-lərin geniş dairəsində işi kimi tələblər tədbiq olunur. Sistemin gələcək inkişafı, “müştəri server” arxitekturasının dəstəyi və onun açıq sistemlər kimi realizasiyası üçün digər vacib tələb ERP sistemlərdə qrafikanın, CASE - texnologiyaların istifadəsidir. Belə sistemlərin düzgün daxil edilməsində və istismarında müəssisənin biznes-proseslərinin səmərəliliyi artır, bu isə gələcək inkişaf üçün rəqabət üstünlüyünü verir. Lakin daxili strukturu
33
təkmilləşdirərkən müəssisə kontragentlərlə qarşılıqlı əlaqənin səmərəlilik dərəcəsini artırmır. stənilən ERP sistem ilk növbədə müəssisənin idarə edilməsinin səmərəliliyini və keyfiyyətini artırmaq vasitəsidir. Bu sistem müəssisə rəhbərliyinə qərarları hisslərinə əsaslanaraq deyil, avtomatik şəkildə hasil olunan aktual və dürüst informasiya əsasında qəbul etməyə imkan yaradır. ERP sistemlərin uğurlu tətbiqinin əsas göstəricilərindən biri kimi mütəxəssislər, maliyyə göstəricilərinin yaxşılaşması ilə
yanaşı, şirkətin strukturunun idarə
edilməsinin optimallaşdırılmasını göstərirlər. ERP-sistemləri şirkətin biznesini də şəffaflaşdırır və bu da investorların ona inamını artırır. ERP-sisteminin səmərəli planlaşdırma və idarəetmə metodları aşağıdakıları həyata keçirməyə imkan yaradır: • Ehtiyatların kəsirini və istifadəsiz qalmasını aradan qaldıraraq onların sayını tənzimləmək, bununla da xərclərin və anbar sərfiyyatının kifayət qədər azaldılması; • Başa çatmamış istehsalı azaltmaq, belə ki istehsalat son məhsula olan tələb əsasında planlaşdırılır və burada müştəri sifarişinin hansı vaxtda çatdırılması əsas götürülür; • Müəssisənin real gücünü nəzərə alaraq sifarişlərin yerinə yetirilmə qabiliyyətini qiymətləndirmək; • Biznes - proseslərin optimallaşdırılması hesabına məhsulların istehlafına sərf olunan xərclərə və vaxta qənaət etmək; • Hər bir istehsalat vahidinin istehsal qabiliyyətini izləmək, onu istehsalat planı ilə müqayisə etmək, istehsal planına operativ düzəlişlər etmək; • Nəticədə istehsalat dövrünün azaldılması və sifarişlərin yerinə yetirilməsi şəklində tələblərə daha dolğun cavab verilməsi; 34
• Sifarişlərin vaxtında çatdırılması hesabına müştərilərə və sifarişçilərə göstərilən xidməti yaxşılaşdırmaq; • Əmtəənin bazar qiymətini dəyişmək (maya dəyərinin azaldılması hesabına) və bununla da rəqabət qabiliyyətini artırmaq. Orta və böyük kompüter (main frame) bazasında hesablama proseslərinin mərkəzləşdirilmiş idarəetmə sxemi son zamanlar "müştəri server" texnologiyası ilə əvəz edilmişdir. ERP sistemləri müştəri server texnologiyası əsasında yaradılır. " Müştəri server" arxitekturasında terminalı - kliyentə məxsus olan fərdi kompüter, meynfreymi isə - informasiya emalının ümumi məsələlərini həll etmək məqsədilə ayrılan - bir və ya bir neçə güclü kompüterlər (kompüter-serverlər) əvəz edirlər. Belə modelin müsbət cəhəti onun daha canlı olması və hesablama sisteminin etibarlılığı, istifadəçinin bir neçə tətbiqi proqramla eyni zamanda işləyə bilməsi, informasiya emalının yüksək operativliyi, istifadəçinin yüksək keyfiyyətli interfeys ilə təmin olunması və s. Qeyd etmək lazımdır ki, bu cür daha perspektivli və öz imkanları tam bitməmiş texnologiya özünün sonrakı inkişafını əldə etmişdir. Son zamanlar " nternet" şəbəkə ideyasını korporativ sistemlər mühitinə keçirən " ntranet" texnologiyası yaranmışdır. "Müştəri server" texnologiyasından fərqli olaraq, bu texnologiya verilənlərə yox, istifadəçi üçün hazırlanmış informasiyaya yönəldilmişdir. Intranet texnologiyası yuxarıdakı hər iki sistemin müsbət xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirir. Qısa olaraq " müştəri server" texnologiyası ilə əlaqədar olan bəzi anlayışlarla tanış olaq. Şəbəkədə istənilən iki obyektin qarşılıqlı əlaqəsi zamanı iki tərəf iştirak edir: resurslardan istifadə edən adətən müştəri adlanır, resursları təmin edən tərəf isə server adlanır. Resurs kimi aparat komponenti (disk, printer, modem, skaner və s.), proqram, fayl, verilənlər bazası, hətta, kompüter də ola bilər. Buradan da bir sıra terminlər meydana gəlmişdir: fayl-server və ya disk-server, printer-server və ya
Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|