Microsoft Word Az ekonomi After Corrections doc

292 

---

Az
ərbaycan İqtisadiyyatı 
Siyasi problem olaraq Ermənistan tərəfindən işğal edilən Dağlıq Qarabağ 
probleminin həll edilməsinin də iqtisadi inkişafa və iqtisadi stabilliyin davam etməsinə 
mühüm təsiri olacaq. 
Yavaş ancaq əmin addımlarla irəliləyən və gələcək üçün ümid verən Azərbaycan 
iqtisadiyyatında mövcud olan problemlərin həlli üçün iqtisadi inkişafda həlli üçün 
aşağıdakı bir sıra təkliflərin və bəzi dəyişikliklərin reallaşması lazımdır: 
-
İqtisadiyyatda yenidən qurulmaq üçün lazımi addımlar sürətlə atılmalı və bu 
prosesdə xarici sərmayədən istifadənin əhəmiyyətini mənimsəyən Azərbaycanda daha 
geniş və böyük investisiyalara imza atılmalıdır. 
-
Azərbaycan iqtisadiyyatına xarici investisiyalann axımının gücləndirilməsi və 
qorunması üçün hər cür şərtlərin yerinə yetirilməsi ilə yanaşı, “Hollandiya 
Xəstəliyindən” xilas olmaq da iqtisadi siyasətin əsas məqsədləri arasında olmalıdır. 
İqtisadi inkişafın sadəcə təbii ehtiyatların ixracına əsaslanması, ölkə ehtiyatlarının 
tükənməsi və sosial ədalət prinsipinin əksinə olaraq əhalinin yalnız kiçik bir hissəsi 
xaric, əksəriyyətin həyat səviyyəsinin pisləşməsi ilə nəticələnir. Bu səbəblə 
iqtisadiyyaüm sadəcə təbii ehtiyatlara indeksləyən ölkələrin həm daxili həm də xarici 
əlaqələrdə müstəqilliklərini itirmə mövqeyinə düşməsi səbəbiylə, iqtisadi baxımdan 
neftdən əldə ediləcək sərvətin digər sektorlara və insan qaynaqlarının inkişafına 
istiqamətləndirilməsi lazımdır. Beləcə, iqtisadiyyatda tək bir sektordan asılılıq da 
əngəllənmiş olacaqdır. Neftdən əlavə iqtisadiyyatın hərtərəfli inkişafı Azərbaycana 
həqiqi mənada iqtisadi və siyasi müstəqilliyi təmin edə biləcəkdir. 
-
Bəzi sektorların və ixracın inkişafı üçün dövlət subsidiyalarının tətbiqi vacibdir. 
Xüsusilə, sektor asılılığı nəzər nöqteyindən gələcəkdə təhlükə yaranma- ması üçün, 
qeyri-neft sektorları daha həssaslıq və sıxlıqla dəstəklənməlidir. Dəstəklənməsi əsas 
olan sektorlann başında kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq, qida işleme və sənayə kimi 
sektorlar gəlir. Bu sektorlara ilk olaraq xarici sərmayənin cəlb edilməsi, bundan əlavə 
bu sektorlarda məhsuldarlıq və keyfiyyətin artırılması lazımdır. Bu sahələrə ayrılan 
kreditlərin istifadəsinin sadələşdirilməsi isə, sektorun ixraca dair istehsal etməsinə, 
məşğulluğun artmasına və gizli işsizliyin azalmasına gətirib çıxaracaqdır. 
Milli səviyyədə ekolojik problemlərin həlli, ətraf mühütün qorunması, kimyəvi 
tullantılara dair tənzimləmələr, kanalizasiya təmizləmə sisteminin yenidən təşkili, 
Xəzər dənizində biolojik rəngarəngliyi qorumaq istiqamətində işlərin görülməsi, 
torpaq çirkliliyinin qarşısının alınması, meşə idarə etməsinin yaxşılaşdırılması, ağac 
əkmə layihələrinin genişlədilməsi ilə kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq və qida 
sənayesində mühüm irtəliləyiş qeyd ediləcəkdir. 
-
Sovet sistemindən miras qalan ağır cəmiyyət xəstəliklərdən biri olan və hər nə 
qədər müəyyən şəkildə dəyişikliyə məruz qalsa da, varlığını vaxt keçdikcə