BƏXTİYAR VAHABZADƏNİN PEDAQOJİ GÖRÜŞLƏRİ
––– 5 –––
keçiririk. O aramızdan tez getdi. O indi yoxdur, ancaq
bir yerdə yeri görünür. Bu gün mən yazıçı vicdanımla
onun əziz xatirəsi önündə başımı əyirəm”
1
. Bəxtiyar
Vahabzadə Mehdi Hüseyni öz ustadı, müəllimi kimi
qiymətləndirir və ona dəyər verirdi. Bunu şərtləndirən
səbəblər vardı. Bu səbəblərdən biri o idi ki, Mehdi
Hüseyn vaxtilə Bəxtiyar Vahabzadənin çap olunmuş
“Etiraf” əsərini dərindən oxumuş və ona qarşı olacaq
ittihamların qarşısında səbrli, təmkinli olmağı məsləhət
bilmişdi. Təbii ki, Bəxtiyar Vahabzadəni səbrli, təmkinli
olmağa çağıran Mehdi Hüseyn qələm yoldaşlarının
etiraf etdiyi kimi “ədəbiyyatın əlisilahlı keşikçisi” ol-
muşdur. Bəxtiyar Vahabzadə 1969-cu ildə yazırdı: “10-
15 gün bundan qabaq köhnə yazılarımı araşdırarkən üs-
tündə bir qeyd vardı: “Bəxtiyar, çıxış etməsən yaxşıdır,
danışası olsan, təmkin!.. H.Mehdi”.
O bu qeydi mənə 7-8 il bundan əvvəl Yazıçılar İtti-
faqında keçirilən bir müşavirə zamanı göndərmişdi. Hə-
min müşavirədə yazıçılarımızdan biri məni “Etiraf”
əsərinə görə “Tolstoyçuluqda” ittiham edirdi. O zaman
çıxış etmədim. Həm də Mehdi müəllimin bu əsər haq-
qındakı fikrini bilirdim. Əsər jurnalda çap olunan kimi o
mənə zəng çalıb rəyini telefonda demişdi.
Mərhum yazıçımız həmin qeydi ilə məni səbrə,
təmkinə çağırırdı”
2
.
Başqa bir tərəfdən, Mehdi Hüseyn bir ustad və
müəllim kimi, gənc nəslə tələbkarlıqla, qayğı ilə ya-
naşan ustad və müəllim kimi ədəbiyyatımızdakı bütün
1
Döyüşən ədib. – Bəxtiyar Vahabzadə. Sənətkar və zaman. Bakı,
Gənclik, 1976, s.69
2
Yenə orada. s.68
BULUDXAN XƏLİLOV
––– 6 –––
məsələlərə münasibətini həmişə açıq şəkildə bildirmiş-
dir. Ədəbiyyatımızdakı ideoloji məsələlər, sənətkarlıq
məsələləri heç zaman onun diqqətindən yayınmamışdır.
O, ədəbiyyatda çatışmayan məsələlərə – ideoloji və
sənətkarlıq məsələlərinə dərhal münasibətini bildirmiş,
yanlış mövqeləri, büdrəmələri, axsamaları, yerində say-
maları islah etməyə çalışmışdır. Onun elmi – nəzəri
səviyyəsinin yüksək olması imkan vermişdir ki, ədə-
biyyat məsələlərini öz fikir və mülahizələri ilə təhlildən
keçirə bilsin. Həm də Mehdi Hüseynin fikri də, ruhu da
ədəbiyyatşünaslığın müasir tələbləri səviyyəsində
olmuşdur. Bu gün belə ədiblərə və ədəbiyyatşünas –
tənqidçilərə böyük ehtiyac vardır. Bir tərəfdən belələri
gənc ədibləri stimullaşdırır və onların kim olduqlarını,
istedadlarını, qabiliyyətlərini təqdim edə bilirlər, digər
tərəfdən öz bədii əsərləri, nəzəri məqalələri ilə
ədəbiyyatı irəliyə doğru apara bilirlər.
Bəxtiyar Vahabzadə Mehdi Hüseyni bir müəllim,
ustad kimi başqa cəhətdən də qiymətləndirirdi. Bu da
onun ədəbiyyatdakı nöqsana, hətta həqiqi dost olduğu
ədəbiyyat adamlarının nöqsanına göz yummaması ilə
bağlı olmuşdur. Məhz ədəbiyyatın həmişə belələrinə
ehtiyacı olmuşdur. İndi ədəbiyyatımızın belə ehtiyacı
daha çoxdur. Ona görə ki, ədəbi əsərlərdəki nöqsanlara,
qüsurlara göz yumulur, yaxşı mənada ədəbi mühitdə
mübahisə yoxdur və yazılan əsərlərə verilən qiymət-
lərin, eləcə də münasibətlərin əksəriyyəti şəxsi tanışlıq-
dan, dostluqdan o yana getmir. Ancaq böyük vətəndaş,
qələm dostlarından müasirliyi, fikir və ideya məziy-
yətlərini tələb edən Mehdi Hüseyn belə olmamışdır.
Bəxtiyar Vahabzadə onun barəsində yazırdı: “Bizim
onunla S.Vurğun yardıcılığı haqqında çox tez-tez müba-
BƏXTİYAR VAHABZADƏNİN PEDAQOJİ GÖRÜŞLƏRİ
––– 7 –––
hisələrimiz düşərdi. O, S.Vurğunun sənətini həddindən
artıq sevməsinə baxmayaraq, böyük şairin yaradıcılıq
nöqsanlarına da göz yummazdı. Mən çox gözəl bilirdim
ki, Mehdi müəllim S.Vurğunla həqiqi dost olmuş və
həmişə onunla fəxr etmişdir. Bununla belə, dostunun
yaradıcılıq nöqsanlarını da pərdələməzdi. Hər sözü açıq
yazardı, açıq deyərdi. Onu mənə sevdirən mərdanəliyi
və gecə-gündüz ədəbiyyat havası ilə nəfəs alması idi”
1
.
Əgər bizim hər birimiz hansısa bir elmi, bədii əsəri
oxuyuruqsa və oradan nəyi öyrəniriksə, öyrəndiklərimiz
fəaliyyətimizdə gərəkli olursa, deməli, həmin əsərlərin
müəllifi müəllim, ustad kimi dəyərləndirilməlidir. Bu
mənada bizim hər birimizə dərs deməyən, heç üzünü
görmədiyimiz müəllimlər, ustadlar var ki, biz onların
əsərlərindən çox şeylər öyrənmişik. Deməli, öyrənmi-
şiksə, onlar bizim hər birimiz üçün müəllimdir, ustaddır.
Bu mənada Bəxtiyar Vahabzadə belə ustadlara, müəl-
limlərə böyük dəyər verirdi və onlardan ədəbi gəncliyin,
bütövlükdə gəncliyin çox şey öyrənə biləcəyini söylə-
yirdi. O yazırdı: “Bugünkü ədəbi gənclik Ələsgər
şeirindən çox şey öyrənə bilər. Bəzən aşıq şeirinə “ibti-
dai” damğası vurulur. Bu şeirin dərinliyinə getmək la-
zımdır. Onun incəliklərini qavramaq lazımdır. Təcnis-
lərdə çox böyük şəkil məhdudluğu var. Həm sözlərin
şəklində, həm də şeirin formasında. Lakin bu məhdud-
luğa baxmayaraq, Ələsgər yalnız forma obrazlılığına
uymamış, məhdud forma qəlibində çox böyük fikirlər
söyləməyi bacarmışdır.
1
Döyüşən ədib. – Bəxtiyar Vahabzadə. Sənətkar və zaman. Bakı,
Gənclik, 1976, s.69
Dostları ilə paylaş: |