Microsoft Word b vahabzade 11. 12. 2014. doc
Yüklə 0,65 Mb.
|
BULUDXAN XƏLİLOV ––– 24 ––– ğunu görəndə bizi heyrət götürür. Alimlər çox uzaqlara gedir, uzun zəhmət və axtarışlardan sonra bilirlər ki, ax- tardıqları lap yaxında, həm də ən adi bir şey imiş. Onlar yalnız qeyri-adinin ən adi olduğunu kəşf edə bilirlər” 1 . Bəxtiyar Vahabzadə fikrini dəqiq çatdırmaq üçün ki- fayət qədər inandırıcı həyati misallara, izahlara üstünlük verirdi. Məsələn, o yazırdı: “Bir daş parçasında bütün dünyanın mahiyyətini və hikmətini görmək və təsvir etmək mümkündür. Bizim alimlərdən biri uzun müddət köklə yarpağın əlaqəsini öyrənmiş və bu nəticəyə gəlmiş ki, yarpaqla kökün böyük əlaqəsi var. Gülməli deyilmi? Bu nəticənin bədii ifadəsini atalarımız bircə cümlə ilə demişdir: Ot kökü üstə bitər” 2 . Bununla da Bəxtiyar Vahabzadə istənilən bir elmi məlumatın, yaxud da həqiqətin adi, sadə formada çatdırılmasında bədii priyomlardan istifadəni, xalqın yaratdığı bədii ifadələrə istinad etməyi vacib saymışdır. Sadə, aydın, səlis bir dildə fikri çatdırmaq o demək deyildir ki, bu cür sadəlik bəsitlik və primitivlikdir. Əsla belə deyildir. Söhbət burada ondan gedir ki, fikirlər, o cümlədən elmi fikirlər sadə bir formada, aydın bir dildə izah olunmalıdır. Əgər istənilən bir bilik başqasına sadə və aydın dildə çatdırılmırsa, onda o bilik ölü bilik sayılmalıdır. O biliyin daşıyıcısı olan insanın intellekt səviyyəsi, idrak səviyyəsi isə heç kəsə lazım deyildir.
1 Adidə qeyri-adi. – Bəxtiyar Vahabzadə. Sənətkar və zaman. Bakı, Gənclik, 1976, s.151 2 Yenə orada. BƏXTİYAR VAHABZADƏNİN PEDAQOJİ GÖRÜŞLƏRİ ––– 25 ––– ŞAGİRD, TƏLƏBƏ QÜRURU Özünə hörmət etməyənə başqası da hörmət etməz. Uşaqlıqdan özünə hörmət etməyi bacarmaq lazımdır. Bunun üçün qürurlu olmaq, başqasının sevincinə şərik olmaq, gözütox olmaq və s. keyfiyyətlər mühümdür. Bu mənada Bəxtiyar Vahabzadə “Karusel” şeirinin yaran- ması ilə bağlı olan hadisədə qeyd olunan keyfiyyətləri açıqlamağa çalışır. O yazır: “Qusarda dincəlirdik. Uşaq- larımı şəhər parkına aparmışdım. Onları karuselə min- dirmişdim. Onlar sevinə-sevinə fırlanır, şadlanırdılar. Birdən kənarda dayanıb fırlanan uşaqlara baxan bir uşaq gördüm. O da hərlənən uşaqlarla bərabər sevinir, əl çalır, atılıb-düşürdü. Dərhal onun üçün də bilet aldım. Dedim “al bileti, get sən də karuselə min”. Aldı, sonra nə düşündüsə, bileti geri qaytarıb məndən uzaqlaşdı” 1 . Deməli, başqasının sevincinə sevinən uşaq həm də başqasından faydalanmaq, istifadə etmək prinsipindən çox-çox uzaqdır. O, başqasının hesabına nəyisə əldə etməyi öz qüruruna sığışdırmır, özünə yaraşdırmır. Bu- nu elə incə, zərif nümayiş etdirir ki, qarşı tərəf ona rəğbətlə, hörmətlə, məhəbbətlə yanaşmalı olur. Bundan başqa uşaqda, daha doğrusu, onun qəlbində döyünən ürək xeyirxah, yaxşı işləri görəndə sevinmək, şadlan- maq stimulu verir. Bu, uşağa Allah tərəfindən verilmiş
1 Mən necə yazıram. – Bəxtiyar Vahabzadə. Sənətkar və zaman. Bakı, Gənclik, 1976, s.173 BULUDXAN XƏLİLOV ––– 26 ––– ən böyük mükafatdır. Bunun əksi olan, başqasının sevincinə paxıllıq edən uşaqlar da var. Onlar gələcəkdə böyüyəcək, pis keyfiyyətlərini də özləri ilə böyüdəcək- lər. Kimin gələcəkdə kim olacağı elə uşaqlıqdan görü- nür. Və yaxşı deyiblər ki, görünən dağa nə bələdçi. Odur ki, qəlbi geniş olanlar başqalarına qibtə etmir, başqasının ona aldığı bileti, eləcə də digər şeyləri götür- məyi özünə yaraşdırmır. Belə uşağın gələcəyi də mütləq və mütləq qürurlu olacaq, xarakterində ağayanalıq və gözütoxluluq özünü göstərəcəkdir. Belələri hətta böyük- ləri öz gözəl əməlləri ilə hələ uşaqlıqdan təəccübləndirə biləcəklər. Bəxtiyar Vahabzadənin daha sonra davam edərək yazdığı kimi: “Kənarda dayanıb uşaqlara baxma- ğa, onlarla birgə sevinib-gülməyə başladı... Təəccüb etdim... Ancaq sonra başa düşdüm ki, mənim təəccübüm yersizdir. Bu uşağın qəlbi o qədər geniş və işıqlıdır ki, onda başqasına qibtə hissi yoxdur. Həm də qürurludur. Ona görə də başqasının ona verdiyi hədiyyə onu sevindirə bilməz. Qəlbi genişdir. Ona görə də o, yalnız öz sevincindən deyil, başqasının sevincindən də həzz al- mağı, sevinməyi bacarır. Eşq olsun belə böyük ürəklə- rə!” 1
Onların vicdanları da pak olur. Görünür ki, bu, südnən, sümüknən süzülüb gəlmişdir. Təbii ki, burada genetika- nın rolu da danılmazdır. Uşaqlarda belə keyfiyyətlərin olması ailənin, nəslin ənənəsindən gəlir, keçmişindən gəlir, kökündən və əsil-nəcabətindən gəlir. Bizim hər birimizin ruhu ata-babalarımızdan gəlir. Bu mənada
1 Mən necə yazıram. – Bəxtiyar Vahabzadə. Sənətkar və zaman. Bakı, Gənclik, 1976, s.173 Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|