Microsoft Word b vahabzade 11. 12. 2014. doc
Yüklə 0,65 Mb.
|
BULUDXAN XƏLİLOV ––– 8 ––– Biz Aşıq Ələsgərin şeirindən həm fikir, həm də şəkil gözəlliyini öyrənə bilərik” 1 . Biz bəzən müasirlik pərdəsi altında ulularımızdan bizə miras qalmış dəyərləri öyrənmək istəmirik. Unudu- ruq ki, xalqın ruhunu, mənəviyyatını, hikmətini öyrən- mək onun səviyyəsini açır, kimliyini üzə çıxarır. Həm də dədə- baba ənənələrini öyrənmək xalqı öyrənməkdir. Xalqın yaratdıqları, təcrübədən üzüağ çıxan dəyərlər insana çox şey verir. Bir sözlə, xalqdan böyük müəllim və ustad ola bilməz. Uşaqlıqdan indiyə qədər babaları- mızdan, nənələrimizdən, ağsaqqallardan, ağbirçəklərdən eşitdiklərimizi, onların danışdıqlarını, təcrübədən çıxmış fikirlərini, məntiqlərini yaddaşımıza yazsaydıq, nələr öyrənmiş olardıq. İnsan yaşının müəyyən mərhələsində dərk edir ki, o, öyrənməli olacağı bir çox məsələlərdən heç özü də bilmədən imtina etmişdir. Uzun illər boyu dədə- babalarımızın öyrəndiklərini öyrənməkdən imtina etmək insanları doğma kökə, milli dəyərlərə sadiqlikdən uzaqlaşdırmışdır. Bu mənada Bəxtiyar Vahabzadə baba- sından, nənəsindən öyrəndiklərini etiraf edir, bununla da gənc nəslə çatdırır ki, biz onlardan öyrənməliyik. On- ların söylədiyi şeirləri də, fikirləri də, hadisələri də uşaqlıqdan beynimizə həkk etməliyik və bu təməl üzə- rində inkişafımızı tapmalıyıq. 1972-ci ildə yenə də Aşıq Ələsgərə həsr etdiyi “Mən aşiqəm, yasaq yoxdur dili- mə” məqaləsində Aşıq Ələsgərin yaradıcılığının xalq ruhuna, xalq mənəviyyatına söykəndiyi və buna görə də ondakı hikmətin dərinliyinə səcdə etdiyini etiraf etmiş-
1 Aşıq Ələsgər. – Bəxtiyar Vahabzadə. Sənətkar və zaman. Bakı, Gənclik, 1976, s.77 BƏXTİYAR VAHABZADƏNİN PEDAQOJİ GÖRÜŞLƏRİ ––– 9 ––– dir. Onun şeirlərindəki doğmalığı, təmizliyi xalqa bağlı- lıqla əlaqələndirmişdir. Ona görə də xalq Aşıq Ələsgərin şeirlərini əzbərdən bilmişdir. Bəxtiyar Vahabzadənin fikrincə, biz Aşıq Ələsgəri və eləcə də digər klassikləri onların yaradıcılığını dərindən oxuyub öyrənməklə ya- naşı, həm də xalqın dilindən ata-babalarımızın bildik- lərindən öyrənməliyik. Çünki onlar xalqa o qədər yaxın ruhda yazıb-yaradıblar ki, elə bil ki, onların şeirlərini xalq özü yaradıbdır. Beləliklə, Bəxtiyar Vahabzadə babasından öyrəndiklərini də yüksək qiymətləndirirdi. O yazırdı: “Bizim evimiz Şəkinin “Yuxarı – baş” məhəl- ləsində idi. Şəhərin qurtaracağındakı ən axırıncı evlər bu məhəllədədir. Bizim məhəllədən sonra dağlar başlayır. Evimiz dağ yolunun kənarında, bir təpənin üstündədir. Yazbaşı qoyun sürüləri bizim evin yanından keçib dağa gedərdi. İldə iki dəfə, qoyun dağa çıxanda və düşəndə bu yolda mərəkə qopardı. Birdən yarım saat dayanıb mələşə -mələşə ötən qoyun sürüsünə tamaşa edər, ləzzət alardıq. O zaman babamın dilindən bir bənd şeir eşidərdim:
Kəkotu, qırxbuğum, qaymaqçiçəyi, Bənövşə, qantəpər, qızlar örpəyi, Qoyun mələşməsi, çoban tütəyi, Çəkir uzaqlara xəyalı, yaylaq!
Əlbəttə, bu bənddəki bütün sözləri başa düşürdüm. Kəkotunu, qırxbuğumu, qaymaqçiçəyini, bənövşəni görmüşdüm” 1 . Görəsən indiki uşaqlar bu sözlərin 1 Mən aşiqəm, yasaq yoxdur dilimə. – Bəxtiyar Vahabzadə. Sənət- kar və zaman. Bakı, Gənclik, 1976, s.77-78 BULUDXAN XƏLİLOV ––– 10 ––– mənasını başa düşürmü?! Dilimizdə bu qəbildən olan yüzlərlə, minlərlə belə sözlər vardır ki, uşaqlar o söz- lərin mənasını başa düşmürlər. Bunun bir səbəbi odur ki, bəzi uşaqlar xalqımızın həyat tərzindən, məişətindən, Azərbaycanımızın təbiətindən uzaq olduqları üçün belə sözləri başa düşmürlər. Bunun gələcəkdə çox böyük acı fəsadları ola bilər və olur da. Belə ki, bəzi uşaqlar xalq- dan, onun mənəviyyatından, ruhundan, həyat tərzindən bixəbər olurlar. Belə olanda onlar klassiklərin yaradı- cılığından, eləcə də xalq yaradıcılığından uzaq düşürlər. Nizamini, Nəsimini, Füzulini, Xətaini, Aşıq Ələsgəri və eləcə də digərlərini, daha doğrusu, onların yaradıcılıq- larını sevə bilmirlər. Ən başlıcası Azərbaycan təbiətini, onun bitkilərini, gül-çiçəyini tanımırlar. Təbiətə olan yadlaşmanın özü də uşaqların təbiətini dəyişir. Halbuki Bəxtiyar Vahabzadə deyirdi ki, o, babasının dilindən eşitdiyi bir bənddəki şeirdə adı çəkilən bütün bitkiləri gözləri ilə gördüyü üçün onları – sözlərin mənasını başa düşürdü. Ancaq bu bir bənddəki şeirdə “Xəyal” sözünü başa düşə bilmirmiş. O yazırdı: “Amma bu bənddəki “Xəyal” sözünü heç cür başa düşə bilmirdim. Maraqlı burasıdır ki, babamdan soruşardım, o da məni başa sala bilməzdi. O zaman təəccüb eləyərdim: “Kişi söz oxuyur, amma oxuduğu sözün mənasını özü başa düşmür”. Əslində babam bu sözün mənasını başa düşürdü, daha doğrusu, fəhm eləyirdi, amma altı-yeddi yaşlı uşağa “Xəyal” sözünü başa sala bilmirdi.
BƏXTİYAR VAHABZADƏNİN PEDAQOJİ GÖRÜŞLƏRİ ––– 11 –––
Anası Gülzar xanım, atası Mahmud və dayısı Qara ilə Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|