Baba ocağı
77
bir yataqda yaxalasa da, bir iş görə bilmədi, Səməd
Petrosun qulağını kəsib qaçaq düşdü. Marqo Səmədə
şər atıb, zorla evə soxulduğu haqqında ifadə verdi,
sudan quru çıxdı, əvvəlki peşəsini davam etdirmək-
dədir. Rus jandarması Qaçaq Səmədi hələ də axtarır,
Səmədin də səsi gah İrandan, gah da dağlardan,
yaylaqlardan gəlir. Deyilənlərə görə hərdən gəlib öz
evində də qalır.
Hərtün ilə Hidayətin sazandalığı davam edir.
Son zamanlar Farizi də özlərinə qoşublar. Axşamları
Hərtüngilə yığışıb çalıb, oxuyur, oynayırlar. Bu üçlük
kəndin məşhur toy çalanlarıdır.
Ması arvadın keyfi gələndə yenə də Mustafa
onu yanına salıb Hərtüngilə aparır. Ması arvadın
məzəsi buralar işi deyil, oynamaqdan doymayınca
ortalıqdan çıxmaz. Oynamaq həvəsi də əksər vaxt
axşamlar gəlir.
Hərtün də Ması arvadın məzələrinə öyrəncək-
lidir. Bu oynamağınan yaşmağı da həmişə ağzının
üstündə olur. Hərtünün yorulduğunu görəndə hər-
dən məzəli bir söz deyib çalğını yenidən canlandırır.
Görürsən ki, birdən Ması arvad yaşmağı ağzından
aralayıb deyir:- Hərtün qardaş, bağışla. Gənclərin
könlünü almaq üçün hərdən,- Fariz qardaş, sən də
bağışla,- deyir.
Ması arvadın oynağan olduğunu bu kənddə
bilməyən yoxdur. Mustafa kişi də neyləsin, bu yaşda
durub Masının talağını qoltuğuna verib dədəsi evinə
Nizami Muradoğlu
78
göndərəsi deyil ki. Amma zalım qızı Ması arvad da
ay oynayandı ha, elə sındırır ki, baxanın gözü dörd
olur. Onu deyim ki, Hərtünün arvadı Haykanuş da
ayrı bir arvaddı, nəcib adamdı, yaxşı adamdı. Hər
gecə evlərində toplanan şənlik məclislərini yola verir,
hələ gələnləri çaya, meyvəyə qonaq da edirdi. Ması
arvad da oynayıb yorulandan sonra Hykanuşun
dəmlədiyi pürreyi çaydan bir bardaq içib özünə
gələndən sonra görərdin əlini qoydu qulağının
dibinə bir bayatı çağırdı:
Dağlar duman oldu, gəl,
Halım yaman oldu, gəl.
Yollarına baxmaqdan,
Gözlərim qan oldu, gəl.
Deyirlər ki, Ması arvad cavanlığında bir başqasını
sevmişdi. Taleləri onları ayırmış, Masının qarşısına
sonralar Mustafanı çıxartmışdı. Ması arvad yaşlaşsa da
sevdiyini unuda bilmirdi, hərdən həsrətli-həsrətli
oxuyardı. Bəlkə oynamağı da, o həsrətini unutdurmaq
məqsədi daşıyırdı. Nə bilmək olar...
Bayatı Rövşənin lap ürəyini ovxaladı. Sanki Ması
arvad onun üçün oxuyurmuş. Alxan kişi yerindən
dikəldi:
-Gecə yarıdan keçir, oğul, sən də yol gəlib yorul-
musan, uzan dincini al, sabah qəbirüstünə gedərik.
Baba ocağı
79
Danışılası o qədər əhvalat var ki, bir-bir hamısını
eşidəcəksən.
Alxan kişi getdi. Rövşən evə keçib yük yerində
səliqə ilə yığılmış yorğan-döşəyin üzərindəki örtüyü
qaldırdı, bir dəst yataq götürüb köhnə taxtın üstünə
saldı. Üst paltarlarını soyunub mizin qırağına qoydu,
yatağa uzandı.
Yorğan-döşəkdən anasının İyirmi il bundan
qabaq hiss etdiyi, heç nə ilə əvəz olunmayacaq
doğma ətri gəlirdi. Qəribədir, uşaqlıqdan burnunda
qalan o ətir iyi nələri xatırlatmırdı.
Yatmağa çalışdı, gözlərini yumdu. Gözlərini
yuman kimi reallıq ilə yuxu arasında qaldı.Yuxuda
bağlarını gördü. İlin yaz fəsliydi, güllər, çiçəklər
açmışdı. Atası Novruz kişi bağı suvarırdı. Belin
sapının qurtaracağından iki əlli yapışaraq çənəsinə
söykənəcək verən Novruz kişi kərəviz kərdisinin su
ilə dolmasını gözləyirdi. Anası Güllübəyim
qızılgülləri yığırdı, Rövşənin hər şeydən çox sevdiyi
qızılgül mürəbbəsi bişirəcəkdi. Sonra qızılgül talası
genişlənib bütün bağı əhatəyə aldı. Güllübəyim ana
qızılgülləri yığdıqca qurtarmaq bilmirdi, ananın üzü
gülürdü, Rövşənin də üzü gülürdü.
Bu yerlərdə qızıllgül ən qiymətli bitkilərdən
sayılırdı. Qızılgül mürəbbəsi əvəzedilməz nemətdi.
İkiillik gül mürəbbəsi deyirdilər ki, baldan
hökmlüdür. Elə belə də müştərisi başının üstün-
dəydi, tez əmələ gəlir, tez məhsul verir, tez satılır,
Nizami Muradoğlu
80
qazanc verirdi. Yer-göy qızılgül ətri ilə dolmuşdu,
Rövşən sanki qızılgül dənizində üzürdü, qulaq-
larında anasının dediyi bayatı əks-səda verirdi:
Laylay dedim yatasan,
Qızılgülə batasan.
Qızılgülün içində,
Şirin yuxu tapasan.
Həyatında bəlkə də ən gözəl gecələrdən biriydi.
Xatirələr bir-birini əvəz edirdi. Şirin xəyalların ağu-
şunda sanki məst olmuşdu. Yenə də Camışboğanın
üst tərəfindəki atasının xüsusi səliqə-sahmanı ilə
cənnət guşəsinə çevrilmiş balaca bağlarında Selcanlı
günləri xatırlayırdı. İlin yaz fəslindən başlayaraq gah
göy-göyərti, gah böyürtkən yığmaq, yaxud dərman
bitkiləri toplamaq adıyla evdən çıxan Selcanla bağda
keçirdikləri xoşbəxt anları yada düşürdü. Göy otların
qoynunda qol-boyun olub uzanardılar. Selcanın
qəribə arzuları olardı. İlk dəfə Selcanı öpdüyü anı, o
öpüşün dadını xatırlayırdı. Selcanın nazik ipək
paltarı ona nə qədər də yaraşırdı. Nazik ipək paltarın
altında titrəyən yumşaq, yumru balaca döşlərini
unuda bilmirdi. İlk öpüşün həyəcanı sifətini qırmızı
almaya döndərmişdi. Rövşənin özü də həyəcanlıydı.
Saf, təmiz, ülvi məhəbbətin ilk vüsalı yaşıllıqlar
qoynunda təbiətin canlandığı bir dövrdə, sanki
təbiətin özü ilə həmahənglik təşkil edirdi.
Dostları ilə paylaş: |