Baba ocağı
33
quyruqlanmağa başlayardı, quzuçu tutulardı,
Rövşənin də canı quzu otarmaqdan qurtarardı. Çöl
işləri Rövşən üçün bəzən maraqlı gəlir, bəzən də
bezdirir, həvəsdən salırdı. Xüsusən də hər yay bu
kəndə istirahətə gələn şəhərli əylisliləri görəndə
mütləq şəhərə gedəcəyi qənaətinə gəlirdi. Şəhərli
qızlar daha çox incəlik nümayiş etdirirdi. Danışıqları
da bir qədər fərqliydi, əzilib-büzülüb danışırdılar.
Çeşmə başına gələn şəhərli qızlar saatlarla orada
vaxt keçirər, kənd oğlanlarının kənardan onları
izləmələrindən zövq alardılar. Oğlanlar da şəhərli
qızları gözaltı edər, öz sevgilərini çatdırmağa fürsət
axtarardılar.
Amma Rövşənin gözünün ovu Qurd Ağamirin
nəvəsi Selcan idi. Selcan Əylisdə tərifi dillərdə əzbər
olan tək gözəldi. Bu qara gözlü, qara qaşlı, qara saçlı,
uzun hörüklü qız Rövşənin qəlbini çalmışdı. Hətta
şəhərli qızların özləri də Selcana həsədlə baxar, hər
zaman onunla birlikdə olmağa çalışardılar.
Qatarın əyləcinin şaqqıltı ilə səs çıxarıb dayan-
ması Rövşəni silkələyib yuxudan oyatdı. Pəncərədən
boylanıb ətrafı nəzərdən keçirdi, yarımqaranlıqda bir
şey seçə bilməyib yenidən yerinə uzandı.
Yenidən anası Güllübəyimi gördü yuxusunda.
Novruz kişi hələ də pilləkəndə oturmuşdu. Gül-
lübəyim bir əlində ləyən, bir əlində də su vedrəsi
ərinə yaxınlaşdı, ləyəni onun qarşısında yerə qoyub
içinə su tökdü, çevrilib ocaqda pırtapırt qaynayan
Nizami Muradoğlu
34
çaydanı götürdü, ləyəndəki soyuq suyun üzərinə bir
qədər isti su əlavə edib ilıq hala gətirdi. Çaydanı
yenidən ocağın üstünə qoyub üzünü Novruza tutub
dedi:
-Kişi, ayaqlarını bəri uzat görüm.
Novruz əvvəlcə sağ ayağını, sonra da sol
ayağını qaldırıb ləyənin içinə qoydu. Güllübəyim
çömbətmə oturub ərinin ayaqlarını yumağa başladı.
Güllübəyimin nazik barmaqları, ipək əlləri
Novruzun ayaqlarını sığalladıqca kişinin canına bir
istilik, rahatlıq gəlirdi. O anda Novruz kişi dünyanın
ən xoşbəxt kişisiydi. Novruz Güllübəyimi çox
istəyirdi, heç vaxt onu incidəcək bir hərəkət
etməmişdi. Hərdən hirslənib özündən çıxması da iş
tərsinə düşəndə olurdu. Yəni bu halı da özündən
asılı deyildi, təbii ki, insan yaşlaşdıqca gücü-qüvvəsi
də zəifləyir, hərdən əsəblərini də cilovlamaqda
çətinlik çəkir. Bütün cəmiyyətdə, təbiətdə gedən bu
proseslərin oxşarlıq nöqtələri mövcuddur. Novruz
kişi də fərd olaraq cəmiyyətin içərisində idi, həyat
təlqinləri ilə barışaraq yaşamaqdaydı.
Kənd yerində iş sübh tezdən başlayar, qaranlıq
düşüb göz gözü görməyənə qədər davam edərdi.
Kəndli təsərrüfatının ağırlığı adamları nə qədər
sıxırdısa, tab gətirə bilənlərdə bir mətinlik, əzmkarlıq
da yaradırdı. Çoxları da kəndli əməyinin ağırlığına
dözə bilməyib dədə-baba peşəsini dəyişir, daha çox
qazanc verən digər sahələr ilə məşğul olur, bəziləri
Baba ocağı
35
də şəhərə neft iyinə axışırdı. Əylisdən də son
zamanlar şəhərə gedənlərin sayı artmışdı.
Qatar silkələndi, əvvəlcə geri dartındı, sonra ya-
vaş-yavaş sürətini artıraraq irəliyə doğru hərəkətə
başladı. Rövşən qatarın dayanmasını hiss etməmişdi.
Yenidən hərəkətə başlarkən gözlərini bir anlığa açdı,
amma hansı dayanacaq olduğunu araşdıra bilmədi.
Heç ona ehtiyac da duymurdu. Son iyirmi ildə ilk
dəfəydi ki, belə rahat yatırdı. İlk dəfəydi ki, qəlbi
ülvü duyğularla dolurdu, rəhmətlik anasını, atasını
xatırlayırdı. İlk dəfəydi ki, içinə dolan bir işığın
şəfəqləri altında öz doğma yurduna, baba ocağına
gedirdi. Bütün pisliklər arxada qalmışdı, hər şeyi
yenidən başlamaq, yeni bir həyata qədəm qoymağın
zərurətini bütün varlığı ilə hiss edirdi. Köhnə
əməllərinə son qoymaq, tövbə etmək, düz olan nə
varsa ona doğru getmək haqqında qəti qərar qəbul
etmişdi. Rövşəni bu yoldan daha kimsə saxlaya
bilməzdi. İyirmi ildə Əylisin havası, suyu üçün
burnunun ucu göynəmişdi, amma dişini dişinə sıxıb
dözmüşdü. Artıq Arakeldən də qorxmağa dəyməzdi.
Rövşən iyirmi il bundan öncəki Rövşən deyildi,
lazım gələrsə Arakelin qarşısında dimdik dayanıb
ona öz yerini göstərəcəkdi. Nakam sevgisinin
yaralarını sarımaq mümkün olmasa da, bu, onun
taleyiydi, dözüb yaşamalıydı. Min illərin sirrini,
sorağını dərin qatlarında gizləyib saxlayan Əylis
onun da sirdaşı olacaq, dərdinin həmdərdinə
Nizami Muradoğlu
36
çevriləcəkdi. Bu minvalla iki gün yol getdi. Arada
qatar Tiflisdə dayananda vaxtı çox idi, ona görə Tiflis
vağzalında düşüb qəlyanaltılardan birində sup-xarço
yedi, gürcü çaxırı içdi, sonra da bir şaşlık sifariş
verdi. Şaşlık daha çox xoşuna gəldi. Tiflisdə özünü
Bakıdakı kimi hiss etdi, çünki hara baxırdı Azər-
baycan türklərinə rast gəlirdi. Bu şəhərin əhalisinin
demək olar ki, yarısı türklərdi.
İki gün qatarda yol getməyin də ayrı ləzzəti
vardı. Tiflisdə bir neçə türk də qatara mindi, bəzisi
İrəvana, bəzisi də Naxçıvana gedirdi. Axşam düşənə
qədər deyib gülüb zarafatlaşdılar. Bir nehrəmli də
vardı, çoxdandı Tiflisdə yaşayırdı, Tiflis həyatından
ağız dolusu danışırdı. Şeytanbazarın yanında
mənzili varmış, Mirzə Cəlili də tanıyırdı. Mirzə
Cəlilin personajlarının əksəriyyətinin öz kəndlərində
oxşarı olduğunu deyir, onları öz ləhcələrində təqlid
edir, qulaq asanları güldürürdü, çox baməzə adamdı.
Qatar Cümrüdə dayananda gün yerindən xeyli
qalxmışdı. Qatardan enən sərnişinlər bağlamalarını
sürüyüb bir tərəfə qoyur, dərindən nəfəs alıb sanki
yolun yorğunluğunu bir an içərisində canlarından
çıxarmağa çalışırdılar.
Rövşən nehrəmli ilə bir fayton kiralayıb
Naxçıvana yola düşdü.
Dostları ilə paylaş: |