58
dəyişir; və üçüncü - 75% az şəkər və yağın tərkibi zamanı, peçenyenin möhkəmliyi
artır. Şəkər və yağ tərkibin azalması ilə, sıxlığın dəyişilmə xarakteri feyxoa
püresinin mövcudluğundan asılı deyil, lakin onun mövcudluğu zamanı, qiymətlər
5-6% yuxarıdır.
Şə
kil 4.8-də təqdim olunan göstəricilərdən görünür ki, iki xəmir
nümunələrindən bişirilmiş şəkərli peçenyenin dağıdılması üçün zəruri olan
yüklənmə artır, deməli, onun şəkərliliyi aşağı düşür. Şəkər və yağ tərkibindən
qatqısız şəkərli peçenyenin şəkərliliyin asılılığı mürəkkəb xarakterə malikdir: şəkər
və yağın 100-75% tərkibi zamanı, şəkərli peçenyenin dağılması üçün zəruri olan
yüklənmə artır, şəkərlilik isə rəvan şəkildə aşağı düşür. Şəkər və yağın şəkərli
peçenyenin resepturasında 75% az tərkibi zamanı, şəkərli peçenyenin dağılması
üçün zəruri olan yükləmənin intensiv artması başlanır və müvaviq olaraq,
şə
kərliliyin azalması baş verir.
Məlum olduğu kimi, kövrək peçenyenin kövrəkliyi, onu digər peçenye
növlərindən fərqləndirən, onun spesifik xarakteristikasıdır. Ona görə də, 75%-dən
aşağı feyxoa püresi əlavə olunmuş kövrək peçenyenin resepturasında şəkər və yağ
tərkibinin azalması məqsədəuyğun deyil, çünki onun aşağı kövrəkliyi, ümumilikdə,
peçenye keyfiyyətin qiymətləndirilməsinə mənfi təsir edir.
1- qatqısız peçenye
2 – feyxoa püreli peçenye
Şə
kil 4.8. Şəkərli peçenyenin şəkərliliyin şəkərin, yağın və feyxoa püresinin tərkibindən
asılılığ
ı
59
Beləliklə, şəkərli xəmirin resepturasında şəkər və yağın azalması, feyxoa
püresinin mövcudluğundan asılı olmayaraq, bişirilmiş peçenyenin fiziki keyfiyyət
göstəricilərini aşağı salır. Lakin, sonuncunun şəkərli xəmirin resepturasına daxil
edilmə zamanı, fiziki keyfiyyət göstəriciləri az dərəcədə aşağı düşür. Növbəti
mərhələdə, istehlakçı tərəfindən məmulatın seçimi zamanı həlledici olan, onun
orqanoleptik göstəricilərinə şəkərli peçenyenin resepturasında şəkər, yağ və feyxoa
püresinin tərkibinin təsiri öyrənilmişdir. Tədqiqatların nəticələri cədvəl 4.2-də təqdim
olunmuşdur.
Cədvəl 4.2
Feyxoa tə
rkibli şə
kə
rli peçenyenin bal sistemi ilə
qiymə
tlə
ndirilmə
si
Göstə
ricilə
rin
adı
Un kütlə
sinə
1:1,5% reseptur nisbə
tində
şə
kə
r və
yağ
ın tə
rkibi
70
75
80
85
90
95
100
Feyxoa püresinin tə
rkibi, un kütlə
sinə
%
0
20
0
20
0
20
0
20
0
20
0
20
0
20
Qiymə
t, ball
Forma
4
4
4
5
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
Səthi
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
Kəsikdə görünüş
4
4
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
Rəngi
4
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
Dadı
4
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
4
Qoxusu
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
Cədvəl 4.2-də təqdim olunan göstəricilərdən göründüyü kimi, un kütləsindən
şə
kər və yağın 100-80%
şə
kərli peçenyenin resepturasında tərkibi zamanı, şəkərli
peçenye, feyxoa püresinin mövcudluğundan asılı olmayaraq, forma, səth, kəsikdə
görünüş kimi göstəricilər üzrə maksimal qiymətlərlə xarakterizə olunur. Lakin,
peçenyenin dadı, şəkər və yağın 100% tərkibində feyxoa püresinin mövcudluğun-
dan asılı olmayaraq, şəkər və yağın 95% tərkibi zamanı, çox şirinliklə xarakterizə
olunur və ona görə də 4 balla qiymətləndirilir. 100% şəkər və yağın tərkibi zamanı
peçenyenin rəngi də etalondakı göstəricilərə nisbətən bəzi fərqlərə malikdir və ona
görə də onun qiyməti aşağıdır.
Beləliklə, 25% şəkər-yağ qatışığın əvəzinə şəkərli peçenye resepturasına
feyxoa püresinin daxil edilməsi, normativ-texniki sənədlərin tələblərinə müvafiq
60
olaraq və yüksək orqanoleptik göstəricilərə malik olan fiziki göstəricilərlə yüksək
keyfiyyətli şəkərli peçenye almağa imkan verir.
4.4. Feyxoa püreli şəkərli peçenyenin istehsal texnologiyası
Tədqiqatların nəticələrindən çıxış edərək, funksional təyinatlı feyxoa püreli
şə
kərli peçenyenin istehsal texnologiyası işlənib hazırlanmışdır. Feyxoa püreli
peçenyenin resepturası cədvəl 4.3-də təqdim olunmuşdur. Aparatur-texnoloji
istehsal sxemi şəkil 4.9-da təqdim olunmuşdur.
stehsal texnologiyası: Çalınma dəzgahın qazanına əvvəlcədən hazırlanmış
kərə yağı, şəkər feyxoa püresi (25% qatqını) yükləyirlər və tədricən qarışdıraraq,
kiçik payalarla yumurtaları əlavə edirlər. Sonra kütləni, şəkərin tam həll edilməsinə
və 1,5-2,0 dəfə həcmdə kütlənin artmasına qədər, 13-18 dəqiqə ərzində 300
dövriyyə/dəq çalırlar. Sonra kütləyə un, kimyəvi yumşaldıcıları əlavə edir və 18-
20% rütubətli olmalı, xəmiri yoğururlar. Hazırlanmış xəmiri 5 mm təbəqəyə yayır
və peçenyeni fiqurlu kəsirlər, lövhələrin üzərinə qoyur və 215-240ºC 10-15 dəqiqə
ə
rzində bişirirlər.
Cədvəl 4.3
Feyxoa püresi və
şə
kə
r və
yağ
ın azalmış
tə
rkibi ilə
şə
kə
rli peçenyenin resepturası
Xammalın adı
ş
lənib hazırlanmış reseptura
Ə
nənəvi reseptura
10 kq hazır
məmulatlar
üçün xammalın
istifadəsi, kq
Xammalın
tərkibi, buğda
unu kütləsinə %
10 kq hazır
məmulatlar
üçün xammalın
istifadəsi, kq
Xammalın
tərkibi, buğda
unu kütləsinə %
Buğda unu
6,01
100,0
5,46
100,0
Feyxoa püresi
1,20
20,0
-
-
Şə
kər
1,80
30,0
2,18
39,9
Kərə yağı
2,70
45,0
3,27
59,9
Yumurtalar
1,08
18,0
0,98
17,9
Vanil tozu
0,04
0,7
0,04
0,7
Karbon
ammonisi
0,01
0,2
0,01
0,2
Cəmi
12,84
-
11,94
-
Çıxış
10,00
-
10,00
-