Microsoft Word bibloqrafiya-20. 09. 2017. doc

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
78
l ri Orxan, D nizxan, Da xan,Göyxan kimi adlardan ayd nd r. Bu 
s raya ad  s an Buludxan mü llimin  s rl rini oxudum, müsahib -
l rini dinl dim, özünü tan d m v  bildim ki, onun da böyüklüyü 
alimliyind , m d niyy tind , safl nda, ziyal l ndad r.  
Buludxan mü llim müsahib l rinin birind  bel  deyib: “Yax  
ki, m n filoloq oldum. Çünki filologiya h ssas, duy usal sah  ol-
maqla yana , insan , mill ti, milli d y rl ri öyr n n elmdir. Filolo-
giya dili, onun tarixini, genetikas n , dün ni, bu günü öyr nir. Bel  
olanda insan sevinir. Ona sevinir ki, özünü d rk edir, kimliyini bi-
lir”. M n d  sevinir m ki, birg  f aliyy t dövründ  hörm tli Bulud-
xan mü llimin kimliyini daha yax ndan tan d m v   uram zda 
yerim onunla üzb üz oldu. 
 
lib yli  f q, 
filologiya üzr  elml r doktoru, professor  
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
79
 
D L M Z , EL M Z , ELM M Z  BA LI ÖMÜR 
 
Haqq nda ür k sözl rimi ifad  ed c yim bir ad n, dilimizin v  
d bi mühitimizin inki af nda misilsiz xidm ti olan bir alim ömrü-
nün  r fli h yat s hif l rin   n z r salaca am.  slind , keçdiyi 
ke m ke li, h yat nda d rin izl r qoymu  bir alim ömrü kamillik 
dövrün   q d m qoyub. Lakin, ömrünün kamillik m qam na yeti-
n, söz-ürfan sahibi, dilimizin öz llikl rini d , göz llikl rini d , 
inc likl rini d  göz b b yi kimi qoruyan, z hm tke  alim, filolo-
giya elminin inki af nda xüsusi xidm tl ri olan Buludxan X lilov 
imzas  ist r elmi ictimaiyy tin, ist rs  d  xalq m z n  n sad  v t n-
da lar n n q lbin  daha do ma, daha  zizdir. 
Öz halal z hm ti il  otuz il  yax nd r ki, h yat e qi il  ali m k-
t bd  pedaqoq kimi çal an t dqiqatç  kimi Az rbaycan dilçiliyinin, 
eyni zamanda türkoloji dilçiliyin  n müasir m s l l rini öyr n n 
bir insan o lu bu gün çox  zmkarl q v  q tiyy t nümayi  etdir r k 
çox  r fli alim ömrü ya ay r. 
slind  cismani bax mdan aram zda olan, dövl tçiliyimizin, 
xalq m z n m n vi d y rl rini h r  eyd n  ziz bil n, z hm ti v  
halall  h r zaman özünün h yat amal  hesab ed n Buludxan mü l-
limin ad nda olan f ls f ni, onda olan özün m xsus ali keyfiyy tl r 
haqq nda keçirdiyim duy ular  ifad  etm s m, m n  el   g lir ki, 
yanl l a yol vermi  olaram. 
Ömrünün h r an n , h r m qam n  sanki do ma dilimiz  sip r 
oldu. Özü yerd ,  m ll ri h r bir insan n gördüyü i  kimi göz qaba-
nda olsa da, ruhu da ad  kimi s malarda dola r. Elmin d rinlik-
l rin  ba  vurduqca, ucalaraq böyük Allah m z n d rgah na yax n-
la an Buludxan ad  bu gün m nim anlam mda Tanr ya bizl rd n 
daha çox yax nd r. 

---

P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
80
Daxilind ki Allah sevgisi, insanl a v  insanlara yön l n m -
h bb t çox keçm di ki, öz do ma dilin , öz do ma elin  h r  eyd n 
daha çox, daha mük mm l  kild  b x  olundu. 
Onda olan fitri istedad, üzünd ki t b ssüm v  gözl rind  görü-
n n m h bb t, m rh m t nuru, eyni zamanda s sind ki h limlik 
onun insani keyfiyy tl rinin göst ricisidir. 
Uzun müdd tdir ki, çal d  Az rbaycan Dövl t Pedaqoji Uni-
versitetind  h r k sin sevimlisin  çevril n, g nclik ill rind n Az r-
baycanda ba  qald ran milli oyan   h r kat n n  n apar c  simala-
r ndan biri olan  ziz dostum Buludxan X lilov m nim yadda mda 
n etibarl  v  dözümlü inqilabç  kimi qal b. 
T bii ki, 1990-c  ild n ba layaraq rus imperiyas n n irtica siya-
s tin  qar  eyni zamanda ulu önd r Heyd r  liyevin hüquqlar n n 
qorunmas  üzr  Müdafi  Komit si yarad lark n apard  mübariz  
Buludxan X lilov ad n  bizl r  daha da sevdirdi. 
Dilimizi sev n, xalq m z n qan yadda n , öz yadda nda qoru-
yan bir alim ömrünün apard  g rgin elmi-t dqiqat i l rind n söz 
açmam dan qabaq, üzü t b ssümlü, ruhu sa lam bir insan n q l-
bind  g zdirdiyi nisgili, v t n yoxlu unu, yurd xiff tini, ikiy  bö-
lünmü  Amasiya ell rinin d rdini h r zaman özü il  g zdirdi. Dün-
yaya göz açd   A baba mahal , do ma Ell rk nd k ndi bu gün 
elsiz, v t nsiz bir alim ömrün  k d r, iztirab b x  edib. 
M n d   ziz dostum Buludxan mü llim kimi öz do ma, tarixi 
türk torpa  olan Z ng zur mahal ndan ayr  dü düm. U aql m n 
n  irin xatir l rinin, yeniyetm  ill rind  da  c rlar  il  zirv l r  
do ru add mlad m günl r bir tarix  dönüb. 
slind  bu gün h r ikimiz d  elmin zirv l rin  ged n 
ke m ke li yollarda bir çox u urlar  ld  ed r k bir çox m rt b l r  
yüks lmi ik. Lakin bu ya mda, ömrümün s ks ninci ilin   q d m 
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
81
qoydu um bir vaxtda, yen   d   Z ng zur da lar n n zirv si m n  
lçatmaz görünür. 
Ya ad   m nal  ömrün kamillik dövründ ki,  lli ya n n 
astanas nda olan Buludxan ömrü buludlar n  nginliyind , Tanr ya 
yax n bir m qamdad r.  nan ram ki, ad   q d r d  ruhu s malarda 
olan A baba ell rinin sevimli o lu,  sl ziyal , v t np rv rlik hey-
siyyat n  h r  eyd n d y rli bil n Buludxan X lilov g nc ya lar nda 
çox h sr tl  baxd  A r da n zirv sini d  f th ed c k. 
T kc  Az rbaycan dilinin vur unu olmayan, geni   t f kkür , 
z ngin dünyagörü  malik, türkçülük ideologiyas n  v  türk dilinin 
h r bir inc liyini öz varl  il  sev n, d rin t hlil etm k qabiliyy ti 
olan bir alimi türk dünyas na ba layan bir amil d  olub. 
Q rbi Az rbaycan n Amasiya ell ri d , rus imperiyas n n  n 
ac ,  n qorxulu irtica siyas tinin h d find  oldu.  ki yüz il  yax nd r 
ki, Az rbaycan  yar ya böl n Araz çay  tikanl  s rh d dir kl ri “ay-
r l ” n r mzin  çevrildi. Bu anlar , bu ayr l q d rdini,  ziz dostum, 
z hm tke  alim Buludxan X lilov da ya ad . Bu d rdi, bu nisgili 
t k c nubdak  soyda lar m z ya amad . Bu a r n , bu ac n   Q rbi 
Az rbaycan n Amasiya ell ri daha yan  il , daha qorxu il  ya ad . 
“D rdlinin q drini d rd ç k n bil r!” Zahir n xo b xt görün n 
bir alim ömrü çox nikbin, çox mübariz, çox döyü k n oldu. 
Buludxan X lilov ömrü ya ad   lli illik bir  r fli, g rgin v  
yuxusuz anlar  bel c  arxada qoydu. 
Söyl dikl rim azm  kimi, bir q rin d n çoxdur ki, ata-baba 
yurdlar m z   m cbur n t rk ed n, qaçq nç l q h yat n n iztirablar  
il  ya ayan do malar n n ç kdiyi ayr l q d rdi,  lli illik ömür 
yolunun  r fli anlar n  qeyd ed n bir alim , bir ziyal ya, bir q l m 
sahibin  a r yük oldu. Bu a r ayr l q yükünü, d rd yükün  çevir n 
ziz dostum Buludxan mü llim A r da n da, A baba da lar n n da 
zirv sin  q tiyy tl  ç xacaq.  

---