20
qiymətləndirmə məqsədilə müəllim müəyyən meyarlar əsasında
müxtəlif özünü-
qiymətləndirmə formalarını da tərtib edə bilər.
Qrup diskussiyaları üçün özünüqiymətləndirmə. Şagirdlər qruplar şəklində işləyər-
kən dərsin sonunda müəllim tərəfindən onlara öz işlərini qiymətləndirmək üçün
vaxt verilir.
№
Meyarlar Həmişə Adətən Bəzən Heç
vaxt
1.
Diskussiyaya başlamazdan əvvəl biz tapşırığı
dəqiqləşdiririk
2. Biz
verilmiş tapşırıqdan yayınmırıq
3. Müzakirədə hamı iştirak edir
4.
Cavab verməzdən əvvəl həmsöhbətimizi
dinləyirik
5.
Hansısa nəticəyə gəlməzdən əvvəl
müəyyən
mülahizələr söyləyirik
6. Diskussiyanın sonunda vahid rəyə gəlirik
7.
Söylənilən bütün yaxşı fikirləri birimiz
qeydə alır
Qrup və cütlərin fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi.
Şagirdləri qiymətləndirmək üçün müəllim meyarlar üzrə qrup qiymətləndirməsini
həyata keçirə bilər. Qiymətləndirmə ballarını ulduzlardan, müxtəlif işarələrdən,
simvollardan (smayliklərdən) istifadə etməklə göstərmək olar. Nəticədə isə hər
qrupun topladığı ulduz, simvol (smayliklər) sayılır.
Qrupun
№-si
Əməkdaşlıq Dinləmə
Nizam-
intizam
Çıxış edən
qrupun təqdi-
matına
edilən
əlavə və
düzəlişlər
İşin düzgün
yerinə
yetirilməsi və
tamamlanması
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
Şagirdləri cütlərə ayırdıqdan sonra onların işini qiymətləndirmək üçün cədvəl təq-
dim edilir (vaxt məhdudiyyəti olduqda müəllim bir neçə cütlüyü dinləyir, qalanla-
rın isə iş vərəqlərini yığıb sonra qiymətləndirir).
Meyarlar
Cütlər üzrə
işləyən
şagirdlərin adı
ƏməkdaşlıqDinləmə Nizam-
intizam
Tapşırığın
düzgünlüyü
Tapşırığın
çətinliyi
İşin
tamlığı
Ümumi
nəticə
Anar
və Lalə
Alpay və Nigar
21
3. Yekun (summativ) qiymətləndirmə. Summativ qiymətləndirmə kiçik və böyük
summativ qiymətləndirmədən ibarətdir.
Kiçik və böyük summativ qiymətləndirmə təlim prosesində müəyyən mərhələlərə
(bəhs və ya fəslin, yarımilin sonunda) yekun vurmaqla, müvafiq məzmun
standartlarına uyğun qiymətləndirmə standartları əsasında hazırlanmış vasitələrlə
şagirdin nailiyyət səviyyəsini ölçmək məqsədilə aparılır.
Summativ qiymətləndir-
mənin nəticələri keçirildiyi tarixdə sinif jurnalında qeyd olunur.
Summativ qiymətləndirmədə aşağıdakı üsul və vasitələrdən istifadə etmək tövsiyə
olunur:
Üsullar
Vasitələr
Yoxlama yazı işləri Yoxlama
yazı işləri üzrə qeydiyyat vərəqi
Layihə
Şagirdlərin təqdimatı və müəllim tərəfindən müəyyən
edilmiş meyar cədvəli
Şifahi sorğu
Şifahi
sorğu üzrə qeydiyyat vərəqi
Test
Test tapşırıqları
Tapşırıqvermə Tapşırıq, çalışma və laboratoriya işləri
Yaradıcılıq və əl
işləri
Fənlərə müvafiq olaraq rəsmlər, hazırlanan məmulatlar
və digər əl işləri
Metodik vəsaitdə orta məktəblərdə qiymətləndirmə qaydalarına əsasən
hər tədris va-
hidinin sonunda kiçik, hər yarımilin sonunda isə böyük summativ qiymətləndirmə
vasitələrinin nümunələri verilmişdir. Təqdim olunan nümunələr tədris vahidləri və
yarımillər ərzində reallaşdırılması nəzərdə tutulan bacarıqların qiymətləndirilməsi
üçün nəzərdə tutulur. Müəllim bu nümunələr əsasında öz variantlarını da hazırlaya
bilər. Şagirdlərin summativ qiymətləndirməyə hazırlaşması üçün dərslikdə hər fəslin
sonunda “Ümumiləşdirici tapşırıqlar” adı ilə müxtəlif sual və tapşırıqlar verilmişdir.
Bu tapşırıqlar summativ qiymətləndirmədən əvvəlki dərsdə yerinə yetirilə bilər.
Şagird portfoliosu
Toplum halında qiymətləndirmə şagirdlərin bilik və bacarıqlarını ən
obyektiv şəkil-
də qiymətləndirməyə imkan verir. Lakin bu üsul digər qiymətləndirmə formalarına
nisbətən mürəkkəb olduğu üçün daha çox səy tələb edir. Bunun üçün hər şagirdə
bir qovluq ayrılır. Qiymətləndiriləcək işlər müəllim və ya şagirdin özü tərəfindən
bu qovluğun içinə yığılır. Bu materiallar dərsin mövzuları üzrə çalışma və tapşırıq-
lardan, müxtəlif testlərdən, layihələrdən,
tədqiqat işlərindən, ev tapşırıqlarından,
özünüqiymətləndirmə formalarından, dərsdənkənar praktik tapşırıqlardan və s.-dən
ibarət ola bilər.