Microsoft Word Borchali-Folklor-ornekleri-dastanlar
Yüklə 4,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
67 Onlar burda qalmaqda olsunlar, indi də sizə bir az şahın bağbanından danışım. Bu bağban ömrünün çoxunu şahın gülşən bağçasında keçir- mişdi. Buna görə də şah onun xətrini çox istəyirdi. Bağban da çox qocalmışdı ona baxmayaraq yenə də bağa baxan o idi. Günlərin birində bağban gecə yatdığı zaman gördü ki, bir adam başının üstünü kəsib deyir: – Qoca kişi, hasarın dibində bir alma ağacı bitib, onu oradan çıxart, apar çarhovuzun sol tərəfində basdır, ona yaxşı qulluq et, o alma ağacı mətləbrüzyədir. Çox keçməz o alma ağacı yekələnər və bir alma gətirər. O almanı dər apar şaha ver. Qoca kişi sərsəm qalxıb heç kəsi görmədi və bir qədər fikrə gedib yuxusu dağıldı, durub alma ağacını axtarmağa başladı və tapıb deyilən kimi əməl etdi. Çox çəkmədi, ağac böyüyüb bir dənə alma gətirdi. Qoca bağban şükür-sənasını yerinə yetirib almanı budaqdan üzüb, gətirib şahın imarətinə daxil olub başına gələn əhvalatı şaha nağıl edib almanı təqdim etdi. Şah almanı götürüb bağbana bir qədər qızıl ənam etdi. Bağban razılıq edib çıxıb getməkdə oldu. O saat şah arvadını hüzuruna çağırıb alma- nı iki yerə bölüb bir hissəsini özü, bir hissəsinin də arvada verib mətləbini söylədi. Müxtəsəri deyək ki, bir qədər vaxt keçəndən sonra Dilaramiçəng hamilə oldu. 9 ay, 9 gün, 9 saat, 9 dədqiqə, 9 saniyə tamam olan kimi qadın yükünü yerə qoydu. Bir oğlan uşağı oldu. Bütün şəhər əhli toplanıb şaha gözaydınlığına gəl- dilər. Şah da həmin gün şah sarayında böyük bir ziyafət düzəldib xalqı qonaqlığa çağırdı. Nə ki şəhərdə dükan, bazar, yeməkxana və çayxana var idi orada yeməklər pulsuz satıldı. Bir neçə gün- dən sonra camaat yığılıb uşağa ad qoymağa gəldilər. Çox söh- bətdən sonra uşağın adını Sam qoydular. Uşaq dayəyə verildi. Belə-belə uşaq böyüməyə başladı. Müxtəsəri deyək ki, uşağın 8 yaşı tamam olan kimi onu mollaxanaya qoydular. Bir neçə bilici molla uşağa dərs deməyə başladı. Vaxt gəldi keçdi Sam on yeddi yaşa doldu. O çox bilici, çox güclü oğlan idi. 68 Günlərin birində uşağın əlindən mollalar şaha şikayətə get- dilər ki, Sam daha bizim sözümüzə baxmır. Şah o saat Samı hüzuruna çağırıb oğluna nəsihət verməyə başladı. Sam şahın qarşısında diz üstə çöküb atasına cavab verdi: – Atayi-mehriban, mənə mollalıq əl vermir, çünki bizim şəhərdən başqa, sarayda 40 molla var. Bir iş olsa bunların özünə düşməz, bəs mən nə edərəm? Şah soruşdu: – Oğul, bəs sənə nə iş, nə sənət əl verər? Sam cavab verdi: – Mənə pəhlivanlıq xeyirli sənət olar. Bu sənət xeyirlidir. Şah oğlunun sözünü yerə salmayıb, o dəm əmr elədi ki, ona pəhlivanlıq dərsi keçilsin. Bəli, bir neçə vaxt da ona pəhlivanlıq dərsi keçdilər, ta ki Sam 19 yaşa çatdı. Günlərin bir günündə Sam gəzə-gəzə gəlib gülşən bağına çıxdı. Orda bir qədər dolanıb alma ağacının altında dincəldi. Yatıb yuxuya getdi. Bir qədər yatandan sonra bir də gördü ki, başının üstündə bir nurani dərviş durub deyir: – Oğul, dur bu badəni nuş elə. Sam deyir: – Dərviş baba, o badə bizə layiq deyil. Atamız icazə vermir içək. Dərviş dedi: – Oğul, bu badə o badələrdən deyil. Bu sevgini sevgiyə yetirən badələrdəndi. Oğlan, badəni alıb nuş elədi, dedi: – Ağa dərviş, yandım bir çarə. Dərviş şəhadət barmağının arasını göstərdi. – Oğul nə görürsən? Sam dedi: – Uzaq yollar, bir şəhər. Dərviş dedi: – Oğul, daha nə dörürsən? Oğlan dedi: 69 – Bir imarət, içində də bir gözəl qız görürəm. Dərviş dedi: – Oğul, o qızı sənə buta verirəm, səni də ona. Çox keçməz ona yetişərsən. O qız Cəm şəhərinin padşahı Cəmşidin qızı Məsləhət xanımdı. Çox çəkməz ki, sevgilinə yetərsən. Oğlan bihuş üzü üstə yerə yıxıldı. Oğlan yatmaqda olsun, sizə xəbər verim bağbandan. Qoca bağban yavaş-yavaş gəlib oğlanı bu halda gördü. Bağban öz-özünə düşünür: “Şükür sənə ya rəbbi, bədbəxt bu almanı özü verdi, özü də aldı.” – deyib birbaşa getdi şahın hüzuruna, əhvalatdan şahı hali eylədi. O dəm oğlanı özü halda imarətə gətirdilər. Nə ki, molla, həkim varsa ora toplandılar. Biri dedi dəli olub, biri dedi qudurub. Biri dedi bunun duası məndədi. Bu vaxt bir təbib gəlib dedi: – Bunun xəstəliyini məndən başqa heç kim başa düşməz. Təbib oğlanın vəznindən bərk sıxan kimi oğlan gözünü açıb gördü ki, nə ki molla, təbib varsa, hamısı bura toplanıb. O saat təbib dedi: – Oğul, haran çox bərk ağrıyır, mənə de, mən müalicə edərəm. Bu sözddən sonra Sam bir saz istədi. O saat ona bir saz tapıb verdilər. Sam götürüb görək təbibə nə dedi: Ay təbib, əl vurma, haqqı sevərsən, Nə xəstəyəm, nə də yaralıyam mən. Bir ala gözlünün fərağındayam, Pünhanı eşqindən saralıyam mən. Təbib dedi: – Oğul, mən ki, sənin sözündən bir şey başa düşmürəm, nə demək istəyirsən? Sən ki, xəstəsən. Sam dedi: – Təbib haqq ilə danış, mən xəstə deyiləm. Qulaq as gör nə deyirəm. Oldum bir gözəlin payi-bəstəsi, Həm yar ənisuru, dil şikəstəsi. 70 Qəmin barkeşi hicran xəstəsi, Nə qədər vətəndən aralıyam mən. Təbib dedi: – Oğul, başa düşmürəm, açıq de. Bir tərəfdən günü keçmiş bir qarı dedi: – Doğrudu, siz həkimsiz, mollasız, siz başa düşməzsiz, amma mən yaxşı başa düşürəm. Rəhmətlik kişi ilə mən də belə olmuşdum. Oğul, sən de görüm harada gördün qızı və nə təhər rücah oldun? Mənə rücah oldu aləm-vağyadə, Pirimin dəstindən nuş etdim badə, Məsləhət ərz etdi, ey Sam şahzadə, Diyari-Cəmşidin maralıyam mən. Söz tamama yetdi. Bütün camaat Samın dərdindən hali oldu. Bir neçə gün qalandan sonra Samın ürəyində eşqin dəryası təlatüm elədi, o dözə bilməyib yola düşməyi qərara aldı, anası- nın hüzuruna gəlib getmək üçün görək necə icazə istədi: Ana, Cəm şəhərinə qılıram güzar, Tərk edib ölkələr, ellər gedirəm. Fələyin tədbiri beləymiş mənə, Qürbət vilayətə yollar gedirəm. Anası Dilaramiçəng oğlunun getməsinə razı olmayıb dedi: – Oğul, bəyəm baban sənin getməyinə razıdırmı? Sam anasının cavabında dedi: Böyük şah babamnan qıllam iltimas Əfv etsin, hüzrundan oluram xilas. Zənburun şanına meyl etsə məkəs, Od tutar ahundan çöllər, gedirəm. Anası dedi: – Oğul, bu qədər Məcnun kimi nalə çəkmə, bizə yazığın gəlsin. Anasının cavabında Sam görək nə dedi: Yüklə 4,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|