Microsoft Word Cami baharistan doc
Yüklə 457,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Q i t ə
- Mənzumə
- YEDDİNCİ RÖVZƏ (BAĞ)
- SƏKKİZİNCİ RÖVZƏ (BAĞ) ...Hekayət.
- B e y t
80
LƏTİFƏ. Bir oğlandan soruşdular: «İstəyirsənmi atan öl- sün, mirası sənə qalsın?» Dedi: «Yox, istəyirəm bir dövlətli ata- mı öldürsün, həm mirası mənə qalsın, həm də qan bahasını alım».
Q i t ə Oğul var atanın mirası üçün İstər ölsün ata, dövləti qalsın. İstəməz ki, ölsün öz əcəlilə, İstər öldürsünlər, qan-baha alsın.
LƏTİFƏ. Bir şair bir alimə şer oxuyurdu, sona çatdıqdan sonra dedi: «Bunu ayaqyolunda yazmışam». Dedi: «And olsun allaha, düz deyirsən, bu şerdən elə onun iyi gəlir».
Şair adı vermə ona ki, şeri Kədər və fərəhdən qalxıb yüksəlir. Zövq əhli duyacaq o nəsimi ki, Hansı bəhrlərdən keçərək gəlir.
LƏTİFƏ. Bir şair bir təbibin yanına gedib dedi: «Elə bil bir şey mənim ürəyimdə yumurlanıb, hərdən ürəyim sıxılır, oradan butün bədənimə titrətmə düşür, tüklərim biz-biz olur». Təbib hal əhli idi, soruşdu: «Bu yaxınlarda elə bir şer yazmısanmı, onu heç kəsə oxumamış olasan?» Dedi: «Bəli». Dedi: «Onda oxu». Oxudu. Dedi: «Bir də oxu». Oxudu. Sonra dedi: «Dur get, artıq xilas oldun, həmin bu şer idi ki, ürəyində yumurlanmışdı və onun soyuqluğu bədəninə yayılmışdı. İndi ki, ürəyini boşaltdın, artıq nicat tapdın».
Q i t ə Bu necə şerdir, sorsan alimdən, Dilinə mənasız, hərzə söz gələr. Oxusan xəstənin qulağına sən, Qızması çəkilib, yaman titrədər.
LƏTİFƏ. Bir vaiz minbərdən olduqca biməzə bir şer oxudu və fəxrlə dedi ki, vallah, mən bunu namaz üstə yazmışam. Eşitdim, orda olanlardan biri dedi: «Namaz üstə deyilən şer belə dadsızdırsa, gör indi bu şer üstə qılınan namaz nə qədər də dadlı olar».
Söylədin ki, dünən gecə namaz qılan zamanda Qəribə bir şer yazdım, bütün şerdən yüksək. Sən o şeri söylədinsə aşağıkı ağızdan, Deməli ki, batil oldu namazın dəstəmaz tək.
Bir şair oxudu duzsuz bir qəzəl, Dedi ki, əlifi bütün pozmuşam. Söylədim, ən yüksək sənət odur ki, Bütün hərflərin pozasan tamam.
Dünən sən başlanğıc beyti oxuyub, İnci dəryasıdır, – dedin, – bu mətlə. Yaraşmaz bir bəhri tək demək, çünki Bir ayrı bəhrdir hər ayrı misrə.
82
YEDDİNCİ RÖVZƏ (BAĞ) Bu fəsil Camiyə qədər olan şairlərin tərcümeyi-halına həsr edilir və onların şerlərindən çoxlu misallar gətirilir. Adları çəkilən şairlər və onların şerləri Azərbaycan oxucularına məlumdur. Ona görə biz bu fəsli tərcümə etməyi lazım bilmədik.
83
SƏKKİZİNCİ RÖVZƏ (BAĞ) ...Hekayət. Bir tülkü bir qurdla dostluğundan dəm vurur və ondan ayrı oturub-durmurdu. Bir dəfə yenə ikisi gəzərkən bir bağa rast gəldilər: qapısı bağlı idi, divarları tikanlı. Ətrafını gəzib bir külüf tapdılar. Bu külüf tülkü üçün geniş, qurd üçün dar idi. Tülkü asanlıqla girdi, qurd çox çətinliklə keçə bildi. Cürbəcür üzümlər gördülər, rəngbərəng meyvələrə təsadüf etdilər. Tülkü bic olduğundan, əvvəlcədən qaçmaq yolunu nəzərə aldı, qurd kic olduğundan, dürt deyincə yeyib yerində qaldı. Birdən əlində böyük bir dəyənək olan bağbanın onlara tərəf gəldiyini gördülər. Beli incə tülkü külüfdən tez eşiyə çıxdı, qarnı şişman qurd ilişib deşikdə qaldı. Bağban çatıb ağacla o qədər vurdu ki, tükü yolunmuş, dərisi soyulmuş qurd ölmə-dirilmə halda zorla külüfdən özünü bayıra saldı.
Ey xacə, qızılla sən zor göstərmə, Axırda dünyadan zəlil gedərsən. Bu nazü nemətdir kökəldən səni, Bir düşün, nəhayət əlil gedərsən. Bu yekə cüssənlə, gələcək bir gün, Ölüm qapısından səfil gedərsən.
Hekayət. Neştərində öldürücü zəhər, təbiətində kin və qəzəb olan bir əqrəb səfərə çıxmışdı. Böyük bir çayın kənarına çatdı, quruyub yerində qaldı. Nə keçməyə qüdrəti, nə dönməyə qeyrəti vardı. Tısbağa onun vəziyyətini görüb halına yandı, dalına mindirib özünü suya vurdu, üzə-üzə o biri sahilə üz qoydu. Bu zaman qulağına bir səs gəldi; əqrəb nə iləsə onun
84
dalına vururdu. Soruşdu: «Bu nə səsdir?». Dedi: «Bu, tikandır, səni sancıram, bilirəm kar etməyəcəkdir, ancaq nə çarə, canımı bu azarın əlindən qurtara bilmirəm». Tısbağa öz-özünə dedi: «Yaxşısı budur ki, bu mərdü–mazarın canını bu azarın əlindən mən qurtarım». Bunu deyib suyun altına cumdu, dalğa vurub əqrəbi apardı, sanki belə bir əqrəb heç yox idi.
Bu şər, fəsid məclisində tərbiyəsiz cavanlar, Yüz cür hiylə qurmaq üçün olurlar əldə alət. Yaxşıdır ki, qərq olalar ölüm girdablarında, Həm özləri xilas olsun, həm xalq yaşasın rahət.
Bir siçan bir neçə il bir baqqalın dükanında quru və yaş meyvələrdən yeyib kef ilə dolanırdı. Baqqal bunu görür, lakin özünü o yerə qoymur və cəza vermirdi. Atalar demişkən, bu o günə qədər davam etdi ki,
Alçaq, rəzil adamların mədəsi tox olan tək, Min cür hay-küy sala-sala pəhləvanlıq edəcək.
Siçanın da qarnı doydu, bu qərara gəldi ki, baqqalın kisəsini doğrasın, ağdan, sarıdan nəyi varsa, hamısını oğurlasın. Elə də etdi, gümüşdən, qızıldan nə var idisə, hamısını dartıb öz yuvasına daşıdı. Bir gün baqqalın pula ehtiyacı oldu, əlini kisəyə atdı, onu yoxsulların cibi, acların mədəsi kimi boş gördü. Siçanın işi olduğunu başa düşdü. Pişik kimi pusquda durdu, siçanı tutub ayağına bir ip bağladı, sonra buraxdı, ipin
85 uzunluğundan bildi ki, yuvası hara qədərdir. Sonra siçanın yuvasını dağıdıb, evinə çatdı. Gördü, nə gördü: siçanın evində sərraf dükanında olduğu kimi qızıl gümüşə qatışıb, dinar dirhəmə qarışıb. Öz malını götürüb yerinə qayıtdı, siçanın quyruğundan tutub pişiyə atdı. Siçan öz cəzasına çatdı, necə çatdı; nankorluğun acısını daddı, necə daddı.
Şuri şərdən can qurtarmaz bu dünya hərisləri, Xoşbəxt odur şurü şərdən yaxasını yan tutar. Qənaətdə əzizlik var, ruha rahatlıq vardır, Həddən artıq hərislikdə baş ağrısı, möhnət var.
Bir tülkü yol üstündə durub o yan-bu yana baxır, ov axtarırdı. Birdən uzaqdan qaraltı göründü, yaxınlaşıb yırtıcı bir qurdun böyük bir itlə sədaqətli sirdaş, səmimi yoldaşlar kimi bir yerdə gəldiklərini gördü, nə bu onun hiyləsindən qorxurdu, nə o bunun xəyanətindən ehtiyat edirdi. Tülkü qabağa qaçıb salam vəzifəsini yerinə yetirdikdən sonra dedi: «Allaha şükür, köhnə düşmənçiliyiniz yeni dostluğa, qədim ədavətiniz təzə mehribanlığa çevrilmişdir. Lakin bir şey bilmək istəyirəm: bu sirdaşlığın səbəbi nədir, bu yoldaşlığın baisi kimdir?». İt dedi: «Bizim dostlaşmağımızın səbəbi çobandır. Çobanın qurdla düşmənçiliyi qoyuna görədir, mənim qurdla düşmənçiliyim isə çobana görə. Bu gün dostluğundan feyziyab olduğum bu qurd dünən özünü bizim sürüyə vurdu, bir quzunu götürüb qaçdı. Adətim üzrə quzunu qurddan saldırmaq üçün onun dalınca yüyürdüm, lakin çata bilmədim. Geri qayıtdıqda çoban çomağını qaldırıb nahaq yerə məni döyməyə başladı. Mən də dostluğu kəsib ondan qaçdım, gəlib köhnə düşmənimlə dostlaşdım».
Yüklə 457,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|