74
ona verdi, yarısını şaha götürdü.
Q i t ə
Yetimin malını şahınkı bilər
O vəzir ki, zülmə etmişdir adət.
Ədalət zənn edər tamam olanda,
Yarıya beləndə bilər kəramət.
***
LƏTİFƏ. Bir türkdən soruşdular: «Nəyi çox sevirsən: bu
günün qarətini, ya sabahın cənnətini?» Dedi: «Bu gün qarət
edəm, cah-calal toplayam, sabah da Fironla cəhənnəmdə
yanam».
Q i t ə
Bilirsənmi, bir türk cənnət tərifini eşidib
Tez vaizdən soruşdu ki, orada qarət varmı?
Dedi: yoxdur, dedi: pisdir cəhənnəmdən o cənnət,
Qarətsiz də bir məkanda düşüb qalmaq olarmı?
LƏTİFƏ. Bir dilənçi bir qapıdan çörək istədi. İçəridən səs
gəldi ki, bağışlayın, ev sahibləri evdə yoxdur. Dilənçi dedi:
«Mənə çörək lazımdır, ev sahibləri ilə əylənmək lazım
deyildir».
Q i t ə
Bir gəda qapına gələndə sənin
Pay ver o gədaya dövlətdən, maldan,
Bəhanə gətirmə, boş yola salma,
Ona nağıl demə əhlü əyaldan.
LƏTİFƏ. Bir müəllimin oğlu xəstələndi və can verməyə
75
başladı. Müəllim dedi: «Mürdəşiri çağırın onu yusun». Dedilər:
«Hələ ölməyibdir». Dedi: «Eybi yoxdur, siz onu yuyub qurtara-
na qədər o da ölüb qurtarar».
Q i t ə
Hər kəs xislətinə tabe olaraq,
Tələssə işində vaxtından qabaq.
Elə bil orucu yeyir günorta,
Ya da ki, çəkməni tez çəkir suya.
***
LƏTİFƏ. Bir müəllimdən soruşdular: «Sən böyüksən,
qardaşın?» Dedi: «Mən bir yaş böyüyəm, lakin gələn bu vaxta
qədər onun yaşının üstə bir il də gələcək, yaşıd olacağıq».
Q i t ə
Əli boş qalaraq nə soruşursan,
Filankəs, görəsən, necə dolanır?
Özgənin ömrünü saya-saya sən,
Öz ömrün boş keçib odlara yanır.
***
LƏTİFƏ. Bir nəfər can üstə idi. Ağzından pis iy gələn
biri də onun yanında oturub şəhadətini təlqin edir və nəfəsini
onun üzünə vururdu. Xəstə nə qədər üzünü çəkirdisə, o da o
qədər ağzını ona çox yaxınlaşdırırdı. Axırda xəstə təngə gəlib
dedi: «Əzizim! Niyə məni qoymursan rahat və təmiz öləm,
yoxsa istəyirsən məni ən murdar şeylə bulayasan?!»
Q i t ə
Tapılmaz dünyada fəzilət əhli,
76
Hər füzul adamı dinləmək olmaz.
Kimin dodağından riya tökülsə,
Duasını qəbul eyləmək olmaz.
***
LƏTİFƏ. Bir kişi bir adamı tutub gileylənirdi: «Eyib
deyilmi, məni tanımırsan, haqqımı vermirsən, heç utanmırsan?»
O adam təəccüb edib dedi: «Mən səni tanımıram və nə demək
istədiyini də başa düşmürəm».
O kişi dedi: «Mənim atam vaxtı ilə sənin ananı istəmişdi,
əgər almış olsaydı, indi biz qardaş idik».
O adam dedi: «Doğrudan da, bu elə bir qohumluqdur ki,
sənin mirasından mənə, mənim mirasımdan da sənə düşər».
***
LƏTİFƏ. Bir qozbelə dedilər: «İstəyirsən allah sənin
qozunu götürüb başqaları kimi belini düz eləsin, yoxsa
başqalarını da sənin kimi qozbel eləsin?» Dedi: «İstəyirəm
hamını qozbel eləsin, indiyə qədər onlar mənə necə
baxırdılarsa, mən də bundan sonra onlara elə baxım».
Q i t ə
Düşmən sənə eyib tapıb tənə vuran zamanda,
Öz eybini anlayaraq onu islah edərsən.
Sən eyibsiz oturmaqdan, şübhəsiz, daha xoşdur
Görəsən ki, öz eybinə tutulmuşdur o düşmən.
***
LƏTİFƏ. Bir adam Cuci ilə on dirhəm davası edirdi.
Qazının yanına getdi, qazı soruşdu: «Şahidin varmı?» Dedi:
«Yox». Dedi: «Onda and içdirəcəyəm». Dedi: «Onun andına nə
etibar?!»
77
B e y t
Hər anda yalandan min and içəcək,
Bədəvi ərəblər ayran içən tək.
Cuci dedi: «Ey qazı, bizim məhəlləmizdə bir imam
vardır, pəhriz saxlayan, düz danışan və xeyirxah bir adamdır.
Onu çağır, and içdir, bəlkə bu adamın ürəyi sakit ola».
***
LƏTİFƏ. Bir ərəb dəvəsini itirmişdi. And içdi ki, tapsa
bir dirhəmə satsın. Dəvəni tapdıqdan sonra içdiyi anddan
peşman oldu. Dəvənin boynundan bir pişik asdı və qışqırdı:
«Kim alır, düz deyirəm, dəvə bir dirhəm, pişik yüz dirhəm,
ancaq birini o birindən ayrı satmıram».
Bir adam çatıb dedi: «Bu nə yaxşı ucuz dəvədir, kaş o
zınqrov (qəlladə) bunun boynundan asılmaya idi».
Q i t ə
Sənə xəsis dəvə belə bağışlasa, rədd elə
Ki, səxavət əhlinə bu adət deyil əzəldən.
O, minnətdən boynuna bir zəncir bağlar, yəqin bil,
Ki, min dəfə ağır olar bəxş etdiyi dəvədən.
***
LƏTİFƏ. Bir ərəb bir dəvə itirmişdi, qışqırırdı: «Kim
dəvəmi tapıb mənə gətirsə, ona iki yüklü dəvə
bağışlayacağam». Ona dedilər: «Əcəb işdir? Havaxtdan bir
dəvə ikisindən üstün olubdur?» Dedi: «Tapmaq ləzzətini,
ondakı sevinc şərbətini dadmadığınız üçün belə deməyə
haqqınız vardır».
Q i t ə
78
İtmiş bir şey gərəksiz də olsa, sən
«Cəhənnəmə!» demə, onu dur, axtar!
Ağıllılar yanında bil həmişə
Tapmaq zövqü tapıntıdan xoş olar.
***
LƏTİFƏ. Bir həkim qəbiristanlıqdan keçəndə əbasını
başına çəkərmiş, səbəbini soruşduqda, deyərmiş. «Burdakı
ölülərdən utanıram. Hansının yanından keçirəm, görürəm, mən
neştər vurmuşam, hansına baxıram, görürəm, mən dərman
vermişəm».
79
Rübai
Ey rəyi xəstəyə xəstəlik verən,
Qədəmi ölümü çəkib gətirən.
Can almaq işini bizim ölkədə
Aldın Əzrailin sanki əlindən.
İkinci rübai
Sən ey təbabəti hörmətdən salan,
Çəksə də xəstələr əlindən aman,
Sənə duaçıdır, səndən razıdır,
Mürdəşir, kəfənçi və qəbirqazan.
***
LƏTİFƏ. Bahar günlərindən birində dostlarla birlikdə
bağları, dağları gəzməyə çıxmışdıq. Gözəl bir yer tapdıq, orda
süfrə açdıq. Uzaqdan bir it bunu görüb tez özünü oraya çatdırdı.
Yoldaşlarımızdan biri daş götürüb çörək atırmış kimi itə atdı. İt
onu iyləyib, saymazyana geri döndü. Ha çağırdıq, qayıtmadı,
hamımız təəccüb etdik. Yoldaşlarımızdan biri dedi:
«Bilirsinizmi indi bu it nə düşünür? Düşünür ki, bu bədbəxtlər
xəsislikdən və aclıqdan özləri çörək əvəzinə daş yeyirlər,
bunların süfrəsindən nə ummaq olar?!»
Q i t ə
Xacə süfrə açanda etinasız olsa da,
Yaxın, uzaq baxana bu süfrədən pay çatar:
Yaxındakı pişiyin çubuq dəyər başına,
Uzaqdakı itə də tez-tez durub daş atar.
***
Dostları ilə paylaş: |