Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
31 dekabr 2010-cu il tarixinə Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər
57
28 Kapitalın İdarə Edilməsi
Bankın kapitalı onun bütün öhdəlikləri çıxıldıqdan sonra aktivlərinin qalan hissəsidir.
Kapitalın idarə olunmasında məqsəd Bankın iqtisadi müstəqilliyinin və fəaliyyət
göstərmək qabiliyyətinin
təmin edilməsi üçün kapitalın müvafiq səviyyədə saxlanılmasından ibarətdir. Bank, idarə olunan məcmu
kapitalın maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda göstərilən kapital olduğunu hesab edir.
“Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı” haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununda (“Qanun”)
nəzərdə tutulan nizamnamə kapitalı və minimal kapital ehtiyatları istisna olmaqla, mərkəzi bank kimi Bank
üçün kənar qurumların tələbləri mövcud deyil.
22 saylı Qeyddə göstərildiyi kimi, 31 dekabr 2010-cu il tarixinə Bankın nizamnamə kapitalı 10,000 min manat
təşkil etmişdir (31 dekabr 2009-cu il: 10,000 min AZN).
Qanunun 10.3 maddəsinə uyğun olaraq kapital ehtiyatları Bank tərəfindən tədavülə buraxılmış nağd milli
valyutanın 15 faizi miqdarında müəyyən edilir və hesabat ilinin mənfəətindən ayırmalar hesabına
formalaşdırılmalıdır. Azərbaycan manatının məzənnəsinin və qızılın dəyərinin dəyişməsi ilə əlaqədar hesabat
ili ərzində Bankın xarici valyutada və qızılda olan aktiv və öhdəliklərinin yenidən qiymətləndirilməsi
nəticəsində yaranan fərq kapital ehtiyatlarında əks olunur və bu fərq kapital ehtiyatları üzrə normativin
hesablanması zamanı nəzərə alınmır. Kapital ehtiyatları formalaşdıqdan sonra Bankın reallaşdırılmış
mənfəətinin sərbəst qalığı Dövlət büdcəsinə köçürülməlidir.
31 dekabr 2009-cu il tarixinə Bankın kapital ehtiyatları Qanunla nəzərdə tutulmuş normativlərə uyğun tam
formalaşmadığından, 2010-cu il ərzində dövlət büdcəsinə köçürmələr edilməmişdir. 31 dekabr 2010-cu il
tarixinə Bankın kapital ehtiyatları Qanunla nəzərdə tutulmuş normativlərə uyğun tam formalaşmadığından,
dövlət büdcəsinə köçürmələr üzrə hər hansı öhdəlik qeydə alınmamışdır.
Qanunun 14-cü maddəsinə əsasən Bank müflis elan oluna bilməz və Bankın aktivləri onun öhdəliklərinin
məbləğindən aşağı düşdükdə, yaranmış kapital çatışmazlığı dövlət tərəfindən ödənilir. 22 saylı Qeyddə
açıqlandığı kimi, 2009-cu ildə Hökuməti təmsil edən Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi Bankın
kapital çatışmazlığını aradan qaldırmaq məqsədilə faizsiz borc öhdəliyi buraxmaqla, Bankı əlavə kapital ilə
təmin etmişdir. 31 dekabr 2010-cu il tarixinə Bankın həmçinin 80,930 min AZN məbləğində kapital
çatışmazlığı olmuşdur. Bankın 31 dekabr 2010-cu il tarixinə yaranmış kapital çatışmazlığının “Azərbaycan
Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa müvafiq olaraq dövlət
tərəfindən ödənilməsi nəzərdə tutulur.
29
Şərti Öhdəliklər
Məhkəmə prosedurları. Vaxtaşırı olaraq və adi fəaliyyət gedişində Banka qarşı irəli sürülə biləcək iddialarla
əlaqədar, Bank rəhbərliyi öz təxminlərinə və daxili peşəkarların məsləhətlərinə əsasən hesab edir ki, bu
iddialarla bağlı heç bir əhəmiyyətli zərər baş verməyəcəkdir və müvafiq olaraq hazırkı maliyyə
hesabatlarında hər hansı ehtiyat yaradılmamışdır.
Əməliyyat lizinqi ilə bağlı öhdəliklər. 31 dekabr 2010-cu və 2009-cu il tarixlərinə Bankın ləğv oluna
bilməyən əməliyyat lizinqi ilə bağlı əhəmiyyətli öhdəlikləri olmamışdır.
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
31 dekabr 2010-cu il tarixinə Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər
58
30 Törəmə Maliyyə Alətləri
Qeyd
31/12/2010
31/12/2009
Min Azərbaycan Manatı ilə
Müsbət
ədalətli
dəyərlə
göstərilən
müqavilələr
Mənfi
ədalətli
dəyərlə
göstərilən
müqavilələr
Müsbət
ədalətli
dəyərlə
göstərilən
müqavilələr
Mənfi
ədalətli
dəyərlə
göstərilən
müqavilələr
Valyuta forvardları: hesabat dövrünün
sonuna ədalətli dəyər
27
- Hesablaşma zamanı alınacaq ABŞ dolları (+)
503
91,234
54,619
28,026
- Hesablaşma zamanı ödəniləcək ABŞ dolları (-)
(22,379)
(268)
-
(2,528)
- Hesablaşma zamanı alınacaq Avro (+)
17,135
-
-
83
- Hesablaşma zamanı ödəniləcək Avro (-)
-
(72,675)
(40,609)
(21,480)
- Hesablaşma zamanı alınacaq Funt sterlinq (+)
2,778
267
-
2,425
- Hesablaşma zamanı ödəniləcək Funt sterlinq (-)
(500)
(13,060)
(11,496)
(2,858)
- Hesablaşma zamanı alınacaq digər valyutalar (+)
2,580
-
-
(3,908)
- Hesablaşma zamanı ödəniləcək digər
valyutalar (-)
-
(6,935)
-
-
Valyuta forvard müqavilələrinin xalis ədalətli
dəyəri
13, 21
117
(1,437)
2,514 (240)
Xarici valyutada olan törəmə maliyyə alətləri ilə əməliyyatlar adətən birjadankənar bazarda standart
müqavilələrə əsasən peşəkar iştirakçılar ilə həyata keçirilir. Törəmə maliyyə alətləri bazar faiz dərəcələrinin,
valyuta məzənnələrinin dəyişməsi və bu alətlər ilə bağlı digər dəyişkən amillər nəticəsində potensial əlverişli
(aktivlər) və ya əlverişsiz (öhdəliklər) şərtlərə malik olur. Törəmə maliyyə alətlərinin ümumi ədalətli dəyəri
vaxtaşırı olaraq əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər.