Microsoft Word cbar ifrs fs 311210 aze signed
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı
Yüklə 1,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 31 dekabr 2010-cu il tarixinə Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər
- Maliyyə bazarlarında qarşı tərəflər
- Törəmə maliyyə alətləri
- Dəyərsizləşmənin qiymətləndirilməsi.
- Fərdi şəkildə qiymətləndirilən ehtiyatlar.
- Məcmu şəkildə qiymətləndirilən ehtiyatlar.
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 31 dekabr 2010-cu il tarixinə Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər
45 27 Maliyyə Risklərinin İdarə Edilməsi (davamı) Bankın investisiya qaydalarına əsasən Bank valyuta aktivlərinin idarə edilməsində yalnız qısamüddətli reytinqi A-1+-dan (Standart&Poor’s), F-1-dən (Fitch) və yaxud P-1-dən (Moody’s), uzunmüddətli kredit reytinqi AA- -dan (Standart&Poor’s, Fitch) və yaxud Aa3-dan (Moody’s) aşağı olmayan investisiya vasitələri istifadə oluna bilər. Eyni zamanda, bir kommersiya bankına investisiyalaşdırılmış maksimal məbləğ 100 mln. ABŞ dolları ekvivalentində müəyyən olunmuşdur. İnvestisiya alətinin müddətindən asılı olaraq, 1 ayadək müddəti olan investisiya alətləri üçün minimal kredit reytinqi A+ (Standart&Poor’s, Fitch), 1 aydan 6 ayadək olan depozitlər üçün AA- (Standart&Poor’s, Fitch), 6 aydan yuxarı müddəti olan depozitlər üçün AA+ (Standart&Poor’s, Fitch) kimi müəyyənləşdirilmişdir. Agentliklər tərəfindən bir aktivə müxtəlif kredit reytinqi təyin edildiyi halda aktivə təyin edilən minimal tələbi ödəyən reytinq əsas götürülmüşdür. Bank kredit reytinqi sistemi əsasında kreditlərin təsnifləşdirilməsini həyata keçirir. Bu kreditalanların krediti ödəmək qabiliyyətlərində mümkün dəyişikliklərin tez müəyyən edilməsini təmin edir. Kredit təsnifləşdirilməsi Banka məruz qaldığı risklər nəticəsində potensial zərəri qiymətləndirmək və lazımi tədbirləri görmək imkanını yaradır. Bank hesabları Bankın müxbir hesabları ölkə reytinqi AA- -dan (Standart&Poor’s, Fitch) və yaxud Aa3-dən (Moody’s) aşağı olmayan ölkələrin mərkəzi banklarında, Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankında və reytinqi AA- -dan (Standard&Poor’s, Fitch) və yaxud Aa3-dən (Moody’s) aşağı olmayan kommersiya banklarında açıla bilər. Depozitar xidmətlər Bankın xarici qiymətli kağızlar üçün depozitarisi ölkə reytinqi AA- -dan (Standart&Poor’s, Fitch) və yaxud Aa3-dən (Moody’s) aşağı olmayan ölkələrin mərkəzi bankları, Beynəlxalq Hesablaşmalar Bankı və AA- -dan (Standart&Poor’s, Fitch) və yaxud Aa3-dən (Moody’s) aşağı olmayan reytinqli kommersiya bankları ola bilər. Maliyyə bazarlarında qarşı tərəflər Bankın xarici maliyyə bazarlarında qarşı tərəfləri yalnız kredit reytinqi A+ -dan (Standart & Poor`s, Fitch) və A1-dən (Moody`s) aşağı olmayan maliyyə institutları ola bilər.
Törəmə maliyyə alətlərindən irəli gələn kredit riski hər zaman maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda əks etdirilmiş müsbət ədalətli dəyərlərlə məhdudlaşır. Bankın balans üzrə məruz qaldığı kredit riskinin maksimal səviyyəsi, adətən maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda maliyyə aktivlərinin balans dəyərində əks olunur. Potensial kredit riskinin azaldılması üçün aktiv və öhdəliklərin əvəzləşdirilməsi imkanı böyük əhəmiyyət kəsb etmir. Kredit riski girov təminatı və kreditin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması üçün 7, 8, 9, 10 və 11 saylı Qeydlərdə göstərilən digər tədbirlər vasitəsilə azaldılır. Kredit riskinin monitorinqi məqsədləri üçün Bazar Əməliyyatları Departamentinin işçiləri müştərinin fəaliyyətinin və maliyyə göstəricilərinin ətraflı təhlili əsasında müntəzəm olaraq hesabatlar hazırlayırlar. Ödəmə qabiliyyəti aşağı olan müştərilər ilə bağlı əhəmiyyətli risklər haqqında məlumat İdarə Heyətinin nəzərinə çatdırılır və onun tərəfindən təhlil edilir . Bankın Bazar Əməliyyatları Departamenti kredit qalıqlarının ödəmə müddətləri üzrə təhlil aparır və vaxtı keçmiş kreditlərə xüsusi nəzarət edir. Bununla əlaqədar olaraq, rəhbərlik 7, 9, 10 və 11 saylı Qeydlərdə göstərildiyi kimi kreditlərin ödəmə müddətləri və kredit riski haqqında məlumatları təqdim edir. Rezident banklara verilmiş kreditlər aşağıdakı qaydada təsnifləşdirilir: - Yenidən maliyyələşdirmə kreditləri - Sonuncu instansiya kreditləri - Hökumət zəmanəti ilə verilmiş kreditlər
Bank ödəniş tarixinədək saxlanılan investisiya qiymətli kağızlarını aşağıdakı qaydada təsnifləşdirmişdir: Yüksək reytinqli – bura dövr ərzində kredit şərtlərində heç bir dəyişiklik olmayan, ödəniş müddətində gecikmə olmayan dövlət qiymətli kağızları aid edilir. Qeyri-standart reytinqli - bura dövr ərzində kredit şərtlərinə dəyişiklik edilən, əsas və faiz borclarında gecikmələr olmayan dövlət qiymətli kağızları aid edilir. Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı 31 dekabr 2010-cu il tarixinə Maliyyə Hesabatları üzrə Qeydlər
46 27 Maliyyə Risklərinin İdarə Edilməsi (davamı) Bankın kredit siyasətinə uyğun olaraq kredit portfeli daxilində reytinqlər dəqiq və ardıcıl şəkildə tətbiq edilir. Müvafiq risk reytinqləri müntəzəm qaydada qiymətləndirilir və yenidən baxılır.
nəzərə alınan əsas amillərə aşağıdakılar daxildir: əsas məbləğlərin və faizlərin ödənilməsinin 90 gündən artıq müddətdə gecikdirilib-gecikdirilməməsi, qarşı-tərəflərin pul vəsaitlərinin hərəkətlərində çətinliklər haqqında məlumatın olub-olmaması, borcalanın müflisləşməsi və ya onun maliyyə strukturunun yenidən təşkil edilməsi, kredit reytinqlərinin aşağı düşməsi və ya müqavilənin ilkin şərtlərinin pozulması. Bank dəyərsizləşmə baxımından iki səviyyədə qiymətləndirmə aparır: fərdi şəkildə qiymətləndirilən ehtiyatlar və məcmu şəkildə qiymətləndirilən ehtiyatlar.
olunan ehtiyatları fərdi şəkildə müəyyən edir. Ehtiyatların məbləği müəyyən edildiyi zaman aşağıdakı amillər nəzərə alınır: qarşı-tərəflərin biznes-planının dayanıqlığı, onun maliyyə çətinlikləri yarandığı təqdirdə fəaliyyət nəticələrini təkmilləşdirmək qabiliyyəti, müflislik halında proqnozlaşdırılan mədaxillər, maliyyə dəstəyinin cəlb edilməsi imkanı, girovun satış dəyəri və gözlənilən pul vəsaitləri hərəkətinin müddətləri. Gözlənilməyən hadisələr daha yaxın diqqət yetirilməsini tələb etdiyi hallar istisna olmaqla, dəyərsizləşmə zərərləri hər hesabat tarixində qiymətləndirilir.
kreditlərin və fərdi olaraq mühüm, lakin fərdi şəkildə dəyərsizləşməsinə dair obyektiv sübutlar olmayan kreditlərin dəyərsizləşməsi üçün ehtiyatlar qiymətləndirilir. Ehtiyatlar hər bir hesabat tarixinə qiymətləndirilir və bu zaman hər bir kredit portfeli ayrıca təhlil edilir.
Məcmu şəkildə qiymətləndirmə zamanı fərdi şəkildə dəyərsizləşməyə dair obyektiv sübut olmayanda da portfelin dəyərsizləşməsi müəyyən edilir. Dəyərsizləşmə zərərləri aşağıdakı məlumatları nəzərə almaqla müəyyən edilir: portfel üzrə tarixi zərərlər, cari iqtisadi şəraitlər, zərərin çəkilməsi ehtimal edilən andan həmin zərərin dəyərsizləşmə üzrə fərdi şəkildə qiymətləndirilən dəyərsizləşmə zərərini tələb etməsi müəyyən edildiyi anadək təxmini müddət və gözlənilən mədaxillər və aktiv dəyərsizləşdikdən sonra dəyərin bərpa edilməsi. Rəhbərlik bir ilədək ola bilən bu müddətin müəyyən edilməsinə görə məsuliyyət daşıyır.
üzrə açıq mövqelər ilə əlaqədar bazar risklərinə məruz qalır. Rəhbərlik qəbul edilə bilən risklərin səviyyəsi üzrə limitlər müəyyən edir və bu limitlərə hər gün nəzarət edir. Buna baxmayaraq, bu cür yanaşmadan istifadə edilməsi bazarda daha əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş verdiyi halda, müəyyən edilmiş limitlərdən artıq zərərlərin yaranmasının qarşısını almır.
valyutasında dəyərinin dəyişməsi riskidir. Bankın aktivlərinin dəyəri aktivlərin valyuta strukturundan asılı olaraq əsas xarici valyutaların məzənnələrinin dəyişməsi riskinə məruz qalır. Bankın valyuta aktivləri əsasən ABŞ dolları, Avro və Funt sterlinq ilə saxlanılır. Valyuta aktivlərinin valyuta kompozisiyası Bankın İdarə Heyətinin 4 mart 2009-cu il tarixli qərarı ilə təsdiqlənmiş “Azərbaycan Respublikası Milli Bankının valyuta aktivlərinin idarə edilməsi üzrə Əsas İstiqamətlər” ilə müəyyən olunmuşdur. Bu sənəd Bankda valyuta riskinin idarə edilməsinə görə cavabdeh olan bazar əməliyyatları departamenti üçün əsas kimi istifadə edilir. Bundan əlavə, həmin departament İdarə Heyəti tərəfindən təsdiqlənmiş əsasnaməsinə müvafiq olaraq fəaliyyət göstərir. Valyuta riski valyuta səbətinin diversifikasiyası və aşağıdakı parametrlərin müəyyən edilməsi ilə idarə olunur: • idarə olunan valyutalar; • idarə olunan hər bir valyutanın cəmi valyuta aktivlərinin tərkibində maksimal payı (baza valyutası üçün minimal məbləğ).
Yüklə 1,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|