Microsoft Word Design Hukuk Sempozyum last doc
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Mülki hüquq” beynəlx alq simpozium
394 bərpa edən şirkətə 49 illik istifadə hüququnun verilməsi üçün keçirilən tenderin ləğv edilməsi üçün qaldırılan iddianı təmin etməyən məhkə- mə qərarını təsdiq etmişdir [39] .
edilməsi lazım gələn mövzulardan biridir. Ümumən ictimai əmlakın kiraya verilməyəcə- yi, özəl əmlakın isə kiraya verilə biləcəyi qeyd edilsə də [40] əşya hüququ sayılmayan kiralama əqdinin təxsis məqsədinə zidd olmadığı təqdir- də bağlana biləcəyi, bunun özgəninkiləşdirmə qadağasına zidd olmadığı da iddia edilmiş- dir
[41] . Qanunvericilikdə də kiralamaya yol ve- rən müddəalar vardır. Məsələn 2863 saylı Tə- biət və Mədəniyyət Varlıqlarını Qoruma Qanu- nunun 14-cü maddəsinə əsasən qorunmalı olan varlıqların kiraya verilməsinə Vəqflər Baş Đdarəsinin səlahiyyəti olduğu göstərilmişdir. Bu haqda Ali Đnzibati Məhkəmə də fərqli qə- rarlar qəbul etmişdir. Bir qərarında dövlətin hakimiyyət və sərəncamı altında olan ərazilərin kiraya verilməsində Maliyyə nazirliyinin səla- hiyyətli olduğu bildirilmişdir [42] . Bəzi qərarlar- da isə ictimai əmlakın kiralanmasının mümkün olmadığı hökmü verilmişdir [43] . Görünür ki, həm nəzəriyyədə, həm də praktikada dəqiqlik yoxdur. Ancaq ən azı ictimai əmlak bir ictimai xidmətə məxsus olduğuna görə inhisar əmələ gətirən və cəmiyyətin istifadəsinə mane olan formada məhdud əşya hüquqları təsis edilməsi mümkün olmamalıdır. Onsuz da təxsisə zidd olan hər cür əqdin etibarsız olduğu bilinir. NƏTĐC Ə Bu tezisdə nəzərə çatdırıldığı kimi istər ictimai əmlaka dair ümumi mahiyyətli qanunvericilik olmaması, istərsə də problemin məhkəmə qə- rarlarıyla həll edilməmiş olması, bu haqda hü- quqi də qiqlik ehtiva edən ifadələrin işlədilmə- sini çətinləşdirir. T ürkiyəyə nisbətən daha köklü praktikanın mövcud olduğu Fransada da problem həll edilmiş deyil. Əslində ictimai hə- qiqətlərdən aralı olmayan hüquq elmi baxımın- dan belə vəziyyət normal sayılmalıdır. Əvvəllər mülkiyyətə əsaslanan səlahiyyətləri qəbul e dilməyən inzibati orqanların ictimai əm- lak üzərində inzibati hüquq prinsip və qayda- larıyla məhdudlaşdırılan ictimai mülkiyyəti ol- duğu artıq qəbul edilir. Ancaq bu mülkiyyətin əhatə dairəsi ya da daha çox hüdudlarının nələr olduğu məsələsi aktuallığını qoruyur. Əslində inzibati orqanların bütün fəaliyyətlərində oldu- ğu kimi ictimai xidmətlərin vasitəsi olan icti- rın kiraya verilmesine Vakıflar Genel Müdür- lüğünün yetkili olduğu düzenlenmiştir. Bu konuda Danıştay farklı kararlar vermek- tedir. Danıştay bir kararında devletin hüküm ve tasarrufu altındaki arazilerin kiraya verilme- sinde Maliye Bakanlığının yetkili olduğuna karar vermiştir [42] . Danıştay vermiş olduğu bazı kararlarda ise kamusal malların kiralanama- yacağına hükmetmiştir [43] . Görüldüğü gibi ne öğretide ne de yargı kararlarında kesinlik yok- tur. Ancak en azından kamusal mallar bir kamu hizmetine özgülendiğinden, tekel hakkı oluştu- racak ve kamunun kullanımını dışlayacak şe- kilde üzerlerinde sınırlı ayni hak kurulması mümkün olmasa gerekir. Zaten bilindiği gibi tahsise aykırı her türlü işlem geçersizdir. SO NUÇ
Çalışmada ortaya konulduğu gibi gerek kamu mallarına ilişkin genel nitelikte bir mevzuat olmaması gerekse sorunun yerleşik mahkeme kararlarıyla çözülmemiş olması konuya ilişkin hukuki kesinlik içeren ifadelerin kullanımını güçleştirmektedir. T ürkiye'ye göre çok köklü uygulamaların olduğu Fransa'da da sorun çözü- lebilmiş değildir. Aslında toplumsal gerçek- lerden kopuk bir bilim olmayan hukuk bilimi için bu durum son derece olağandır. Önceleri mülkiyetten kaynaklı yetkileri kabul edilmeyen Đdarenin artık kamu malları üzerin- de idare hukuku ilke ve kurallarıyla sınırlı kamusal mülkiyeti olduğu kabul e dilmektedir. Ancak bu mülkiyetin kapsamı ya da daha çok sınırlarının ne olduğu sorunu konunun merke- zidir. Aslında Đdarenin tüm faaliyetlerinde ol- duğu gibi kamu hizmetlerinin aracı durumun- daki kamu malları konusunda da her zaman gözeteceği amaç kamu yararı ve hizmet gerek- leri olacaktır. Ancak uygulamadaki birliği sa ğ- lamak için kamu yararının ve kamu mallarının hukuki rejiminin esas alındığı bir yasal düzen- leme işlevsel olacaktır. Zira son yıllarda özel- leştirmeler nedeniyle konu güncel ve kimi za- man da yürütme ile yargı arasında polemiklere neden olacak kadar önemlidir.
“Özel Hukuk” Uluslararası Sempozyum
395 mai əmlak mövzusunda da hər zaman ictimai fayda və xidmətin ehtiyacları nəzərə alınmalı- dır. Ancaq praktikada birliyi təmin etmək üçün ictimai faydanın və ictimai əmlakın hüquqi rejiminin əsas kimi qəbul edildiyi qanuni bir tənzimləmə faydalı olar. Son illərdəki özəlləş- dirmələrin səbəbilə məsələ aktualdır və bəzən icra və məhkəmə hakimiyyətləri arasında pole- mik mübahisələrin yaranmasına da səbəb olur.
[1] Örücü, Esin, Taşınmaz Mülkiyetine B ir Kamu Hukuku Yaklaşımı, Đstanbul Üniversitesi Yayınları, no: 2132, Đstanbul, 1976, s. 3. [2] Ertaş, Şeref, Eşya Hukuku, 3. Bası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye Đşlet- mesi Yayınları, no: 74, s.188-189. [3] Kaboğlu, Đbrahim Ö., Ö zgürlükler Hukuku, 4. Baskı, Afa Yayınları, Đstanbul, 1998, s.257. [4]
Gülan, Aydın, "Kamu Malları", in G ünışığında Yö- netim, Alfa Yayınları, Đstanbul, 1996, s.572. [5] De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, Traité de Droit Administratif, cilt 2, 11. bası, L.G.D.J., P aris, 1998, s.20. [6] Duran, Lûtfi, "Kamusal Malların Ölçütü", Amme Đdaresi Dergisi, cilt 19, sayı 3, s. 43. [7]
De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.17. [8]
Onar, Sıddık Sami, Đdare Hukukunun Umumi Esasları, Đstanbul, 1952, s.930-931. [9] Nakleden De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.29. [10] De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.29. [11] Düren, Akın, Đdare Hukuku Dersleri, Ankara Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, no 447, Ankara, 1979, s.40-41. [12] De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.29. [13] Giritli, Đsmet-Bilgen, P ertev-Akgüner, Tayfun, Đdare Hukuku, Der Yayınları, Đstanbul, 2001, s. 640-641. [14]
Giritli, Đsmet-Bilgen, P ertev-Akgüner, Tayfun, s.645. [15]
Giritli, Đsmet-Bilgen, P ertev-Akgüner, Tayfun, s.646. [16]
Düren, Akın, s.50. [17]
Gözübüyük, A. Şeref-Tan, Turgut, Đdare Hukuku, Turhan Kitabevi, cilt I, 3. Bası, Ankara, 2004, s.987- 988. [18]
Gözler, Kemal, Đdare Hukuku, Ekin Kitabevi, cilt II, Bursa, 2003, s.763. [19] Duran, Lûtfi, s.49. [20] Gözler, Kemal, s.764. [21] Gülan, Aydın, s.595. [22] Bu mövzu ilə əlaqədar dörd qərar misal verilə bilər. Anayasa Mahkemesi, 7.7.1994, E.No:1994/49, K.No: 1994/45-2, AYMKD, sayı 30, s.222 vd., Danıştay Genel Kurulu, 13.4.1981, E.No:1981/4, K.No:1981 /25, Danıştay Dergisi, sayı 44-45, s. 60 vd., Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 20.5.1985, E.No:1985/398, K.No:1985/5074, Yargıtay Kararları Dergisi, cilt
_____________________________________ [1] Örücü, Esin, Taşınmaz Mülkiyetine Bir Kamu Hukuku Yaklaşımı, Đstanbul Üniversitesi Yayınları, no: 2132, Đstanbul, 1976, s. 3. [2] Ertaş, Şeref, Eşya Hukuku, 3. Bası, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye Đşlet- mesi Yayınları, no: 74, s.188-189. [3] Kaboğlu, Đbrahim Ö., Ö zgürlükler Hukuku, 4. Baskı, Afa Yayınları, Đstanbul, 1998, s.257. [4]
Gülan, Aydın, "Kamu Malları", in G ünışığında Yönetim, Alfa Yayınları, Đstanbul, 1996, s.572. [5] De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, Traité de Droit Administratif , cilt 2, 11. bası, L.G.D.J., P aris, 1998, s.20. [6] Duran, Lûtfi, "Kamusal Malların Ölçütü", Amme Đdaresi Dergisi, cilt 19, sayı 3, s. 43. [7]
De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.17. [8]
Onar, Sıddık Sami, Đdare Hukukunun Umumi Esas- ları, Đstanbul, 1952, s.930-931. [9]
[10]
De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.29. [11]
Düren, Akın, Đdare Hukuku Dersleri, Ankara Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, no 447, Ankara, 1979, s.40-41. [12]
De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.29. [13]
Giritli, Đsmet-Bilgen, P ertev-Akgüner, Tayfun, Đdare Hukuku, Der Yayınları, Đstanbul, 2001, s. 640-641. [14] Giritli, Đsmet-Bilgen, P ertev-Akgüner, Tayfun, s.645. [15] Giritli, Đsmet-Bilgen, P ertev-Akgüner, Tayfun, s.646. [16] Düren, Akın, s.50. [17] Gözübüyük, A. Şeref-Tan, Turgut, Đdare Hukuku, Turhan Kitabevi, cilt I, 3. Bası, Ankara, 2004, s.987- 988.
[18] Gözler, Kemal, Đdare Hukuku, Ekin Kitabevi, cilt II, Bursa, 2003, s.763. [19]
Duran, Lûtfi, s.49. [20]
Gözler, Kemal, s.764. [21]
Gülan, Aydın, s.595. [22]
Bu konuya ilişkin dört karar örnek verilebilir. Anayasa Mahkemesi, 7.7.1994, E.No:1994/49, K.No:1994/45- 2, AYMKD, sayı 30, s.222 vd., Danıştay Genel Kurulu , 13.4.1981, E.No:1981/4, K.No:1981/25, Danıştay Dergisi, sayı 44-45, s. 60 vd., Yargıtay 4. Hukuk
Dairesi, 20.5.1985, E.No: 1985/398, K.No:1985/5074, Yargıtay Kararları Dergisi, cilt Yüklə 3,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|