Microsoft Word Design Hukuk Sempozyum last doc
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
“Mülki hüquq” beynəlx alq simpozium
396 11, sayı 10, s.1454 vd., Uyuşmazlık Mahkemesi, 23.10.2000, E.No:2000/24, K.No:2000/41, RG , 10.11.2000, sayı 24226. [23]
Düren, Akın, s.55. [24]
Gülan, Aydın, s.600-601. [25]
Gülan, Aydın, s.602. [26]
Fransa Konstitusiya Şurasının 21.7.1994 tarixində vermiş olduğu bu qərar üçün bax. De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.124. [27]
Gözler, Kemal, s.795-796. [28]
Konstitusiya Məhkəməsinin 22-ci referansda göstə- rilən qərarı. [29] Anayasa Mahkemesi, 17.3.2004, E. No:2003/100, K No:2004/33, RG , 18.5.2005, sayı 25819. [30]
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 22.9.1994, E.No: 1994/ 7516,
K.No:1994/10267, Yargıtay Kararları Dergisi, cilt 20, sayı 12, s.1927 vd. [31] Danıştay 6. Daire, 6.5.1983, E.No:1980/413, K.No: 1983/2098, Danıştay Dergisi, sayı 52-53, s. 225 vd. [32]
Danıştay 10. Daire, 6.4.1994, E.No:1992/3368, K.No: 1994/1464, Danıştay Dergisi, sayı 90, s. 1107 vd. [33] 4070 saylı Xəzinəyə Aid Ərazilərin Satışı Haqqında Qanunun 14-cü maddəsində sayılan daşınmazlar satış müddəalarından xaric tutulmuşdur. 4071 Saylı "3 Mart 1340 (1924) Tarixli və 431 Saylı Qanunla Xə- zinəyə Qalan Daşınmaz Əmlaklardan Bəzilərinin Sahiblərinə Verilməsi Haqqında Qanunun” 4-cü mad- dəsində verilməyəcək daşınmazlar göstərilmişdir. [34] Gülan, Aydın, s.606, Gözler, Kemal, s.809. [35] Yayla, Yıldızhan, "Kamu Malı Üzerinde Đrtifak Tesisis", Đdare Hukuku ve Đlimleri Dergisi, yıl 9, sayı 1-3, 1988, s.359. [36] Gülan, Aydın, s.607-609. [37] Yayla, Yıldızhan, s. 363. [38] Gözübüyük, A. Şeref-Tan, Turgut, s. 1011. [39] Danıştay 10. Daire, 28.4.1994, E.No:1992/3614, K. No:1994/1901, Danıştay Dergisi, sayı 90, s. 1074 vd. [40]
Gülan, Aydın, s. 609. [41]
Gözler, Kemal, s.811-812. [42]
Danıştay 8. Daire, 12.10.2000, E.No:1998/5794, K. No:2000/6257, Danıştay Dergisi, sayı 105, s. 432 vd. [43] Danıştay 6. Daire, 23.12.1983, E.No:1980/300, K.No: 1983/4259, Danıştay Dergisi, sayı 54-55, s. 214 vd. əlavə olaraq bax. Danıştay 8. Daire, 14.12.1992, E.No:1992/3452, K.No:1992/3497, Danıştay Dergisi, sayı 87, s. 384 vd.
11, sayı 10, s.1454 vd., Uyuşmazlık Mahkemesi, 23.10.2000, E.No:2000/24, K.No:2000 /41, RG , 10.11.2000, sayı 24226. [23] Düren, Akın, s.55. [24] Gülan, Aydın, s.600-601. [25] Gülan, Aydın, s.602. [26] Fransız Anayasa Konseyinin 21.7.1994 tarihinde vermiş olduğu bu karar için bkz. De Laubadère, André- Gaudemet, Yves, s.124. [27] Gözler, Kemal, s.795-796. [28] Anayasa Mahkemesi'nin 22. dipnotta belirtilen kararı. [29] Anayasa Mahkemesi, 17.3.2004, E. No:2003/100, K No:2004/33, RG , 18.5.2005, sayı 25819. [30]
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 22.9.1994, E.No:1994/ 7516,
K.No:1994/10267, Yargıtay Kararları Dergisi, cilt 20, sayı 12, s.1927 vd. [31] Danıştay 6. Daire, 6.5.1983, E.No:1980/413, K.No: 1983/2098, Danıştay Dergisi, sayı 52-53, s. 225 vd. [32]
Danıştay 10. Daire, 6.4.1994, E.No:1992/3368, K. No:1994/1464, Danıştay Dergisi, sayı 90, s. 1107 vd. [33] 4070 sayılı Hazineye Ait Arazilerin Satışı Hakkında Kanunun 14. maddesinde sayılan taşınmazlar satış hükümleri dışında tutulmuşlardır. Yine 4071 Sayılı "3 Mart 1340 (1924) Tarihli ve 431 Sayılı Kanunla Hazineye Kalan Taşınmaz Mallardan Bazılarının Zilyedlerine Devri Hakkında Kanun"un 4. madde- sinde devredilmeyecek taşınmazlara yer verilmiştir. [34] Gülan, Aydın, s.606, Gözler, Kemal, s.809. [35] Yayla, Yıldızhan, "Kamu Malı Üzerinde Đrtifak Tesisis", Đdare Hukuku ve Đlimleri Dergisi, yıl 9, sayı 1-3, 1988, s.359. [36] Gülan, Aydın, s.607-609. [37] Yayla, Yıldızhan, s. 363. [38] Gözübüyük, A. Şeref-Tan, Turgut, s. 1011. [39] Danıştay 10. Daire, 28.4.1994, E.No:1992/3614, K. No:1994/1901, Danıştay Dergisi, sayı 90, s. 1074 vd. [40]
Gülan, Aydın, s. 609. [41]
Gözler, Kemal, s.811-812. [42]
Danıştay 8. Daire, 12.10.2000, E.No:1998/5794, K. No: 2000/6257, Danıştay Dergisi, sayı 105, s. 432 vd. [43] Danıştay 6. Daire, 23.12.1983, E.No:1980/300, K.No: 1983/4259, Danıştay Dergisi, sayı 54-55, s. 214 vd. ayrıca bkz. Danıştay 8. Daire, 14.12.1992, E.No: 1992/3452, K.No:1992/3497, Danıştay Dergisi, sayı 87, s. 384 vd.
397 TĐCARĐ (ĐQTĐS ADĐ) MƏHKƏMƏ PROS ES Đ Mübariz YO LÇ ĐYEV Qafqaz Üniversiteti Hüquq Fakültəsi Müəllimi
GĐRĐŞ
T icarət həyatının (sahibkarlığın) sürətlə inkişafı və dəyişməsi, ticarət münasibətlərindən irəli gələn məhkəmə işlərinin ixtisaslaşmış məhkə- mələrdə, mütəxəssis hakimlər tərəfindən həll edilməsi ehtiyacını meydana gətirmişdir. Bu ehtiyac səbəbi ilə, “ticari məhkəmə prosesi” və “ticarət məhkəməsi”, “ticari mübahisə” kimi anlayışlar yaranmışdır. Özəl mülkiyyət və sahibkarlıq fəaliyyəti kimi anlayışların yeni olduğu Azərbaycanda, ticari (iqtisad) məhkəmə prosesi də, kifayət dərəcədə bilinmir. Məqalədə, Azərbaycan hüququnda tənzimlənən “ticari (iqtisadi) mübahisə”, “ticarət (iqtisad) məhkəməsi”, başqa bir ifadə ilə, “ ticari (iqtisa- di) məhkəmə prosesi” kimi anlayışlar T ürkiyə hüququndakı eyni anlayışlar ilə müqayisəli təh- lil ediləcək, bu sahadə mövcud olan problemlər qeyd ediləcəyi kimi, problemlərdən çıxiş yol- ları göstəriləcək və müxtəlif təkliflər də irəli sürüləcəkdir. I. TER MĐN VƏ ANLAYIŞ A. Ticari Mübahisə Te rmini Azərbaycan hüququnda daha yeni qəbul edil- məyə başlanılan “ticari [1]
(iqtisadi) məhkəmə prosesi”, T ürkiyə hüququnda “ ticari yargi” ter- mini ilə adlandırılıb. Ümumiyyətlə, “ticari yargı” ifadəsi ilə nəzərdə tutulan, sahibkarların həyata keçirdikləri sahibkarlıq fəaliyyətindən meydana gələn “ticari (sahibkarlıq) mübahisə- lərə” “T icarət Məhkəməsində” baxılmasıdır. Azərbaycan qanunvericiliyində “ticari müba- hisə”, “Ticarət Məhkəməsi” kimi anlayışlar açıq norma ilə tənzimlənməyib. Amma, sahibkarla- rın, sahibkarlıq fəliyyətindən irəli gələn “ticari (sahibkarlıq) xarakterli mübahisələri”ni də öz çətiri altında toplayan “ iqtisadi mübahisələr” və bu mübahisələrə baxan “ Đqtisad Məhkəmə- si” Mülki Prosessual Məcəllədə və Məhkəmə- lər və Hakimlər haqqında Qanunda tənzim- lənib. Bu, o deməkdir ki, ölkəmizdə “ticari mü- bahisələr” “ iqtisadi mübahisələrin” bir hissəsi
Mübariz YO LCUYEV Qafqaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi
GĐRĐŞ
T icari hayatın suratla gelişmesi ve değişmesi ticari ilişkilerden doğan davaların ihtisas mah- kemelerinde uzaman kişilerce çözümlenmesi ihtiyacını doğurmuştur. Bu gereksinim sebe- biyle ticari yargı ve buna bağlı olarak da ticaret mahkemesi kavramaları ortaya çıkmıştır. Daha yeni yeni özel mülkiyeti ve özel teşeb- büsü kabul eden Azerbaycan’da ticari yargı kavramı da yenidir. Tebliğimizde Azerbaycan hukukunda düzenlenmiş ticari dava, ticaret mahkemesi, değişik bir ifade ile ticari yargı kavramını T ürk hukukundaki aynı kavramlar ile mukayese edilerek incelenmiştir. I. TĐC ARĐ YARGI TER ĐMĐ V E KAVRAMI A. Te rim Azerbaycan hukunda daha yeni yeni kabül edilen “ticari [1] (iktisadi) mahkeme prosesi”, T ürkiye hukuknunda “ticari yargi” termi ile adlandırılmıştır. Genel olark “ticari yargı” ifa- desi ile kasdedilen, tacirlerin ticari ilşkile- rinden doğan “ticari davaların” “T icaret Mah- kemesinde” görülmesidir. Azerbaycan mevzuatında “ticari dava” “T icaret Mahkemesi” gibi kavramlar açık hükümle dü- zenlenmemiştir. Ama, tacirin, taciri ilşkilerin- den ileri gelen “ticari davaları” da şemsiyyesi altında toplayan “ iktisadi davalar” ve bu da- vaları yargılayan “ Đktisad Mahkemesi” Mülki Pressual Mecellede ve Mahkmeler ve Hakimler Kanunda düzenlenmiştir. Anlaşıldığı gibi, ülkemizde “ticari davalar” “ iktisadi davaların” bir koludur ve “ Đktisad Mahkemesi” de mev- zuatda açık olarak düzenlenmese bile aslinde bir “T icaret Mahkemesidir”, fakat, idari (vergi) davalarını da yargılayan bir T icaret Mahkeme- sidir. Bu bakımdan, çalışmamızda, “ iktiasadi dava” yerine, “ticari dava”, “Đktisad Mahke- mesi” yerine ise, “T icaret Mahkmesi” ifadesi ve dolayısıyla her iki kavramaı da kapsayan “ticari yargı (ticari mahkeme prosesi)” ifadesi kullanılmıştır. Yüklə 3,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|