Microsoft Word dr tezim orjinal son ornek doc
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Kadınlarla “Mulâmese”nin Keyfiyeti
- Sunen
252 antimuan (kuhl), zırnık, altın, kükürt, çinko, tuz vb. madeni, sönmemiş kireç, alçı gibi maddeler, şayet işlenmemiş doğal durumda iseler, bunlara da teyemmüm yapmak caizdir, bu durumda değilseler teyemmüm yapmak caiz değildir. Zira dilde saîd lafzı yeryüzü anlamına gelir. Ayet ve hadîslerde de bu mana kastedilmiştir. Şu halde toprak dışındaki benzeri maddeler yeryüzünde doğal olarak bulunduklarında toprak anlamındadır ve teyemmüm caizdir 1136 . Ayrıca bn Hazm; mam Şâfiî ve Ebû Yusuf’a göre, saîd lafzına binaen teyemmümün yalnız toprağa has olduğunu, Rasûlullah (a.s.)’ın da“Yeryüzü bizim için mescid, toprağı da temiz kılındı” 1137 sözünün, Allah’ın saîd lafzındaki ve Hz. Peygamberin “Yeryüzü benim için mescid ve tertemiz kılındı” 1138 hadîsindeki muradını beyan ettiğini söylediklerini, oysa bunun, yanlış ve delile/burhana dayanmayan bir iddia olduğunu ifade etmektedir. Kendisi ise, ayetteki saîd lafzının ve yeryüzünün mescid kılındığını belirten hadisin umumî anlamını esas almaktadır. Ona göre toprağın, yerin ve saîd’in hepsi temizdir ve teyemmüm yapılır. Ayrıca bu hususta Ebû Hanîfe ve Sufyân es-Sevrî’nin de, kendileri ile aynı görüşte olduğunu ifade etmektedir 1139 . Ş u halde Şâfiî ve Ebû Yusuf’a göre, ‘toprak temizdir’ hadisi, diğer mutlak anlamdaki hadîsi ve sâid lafzını takyîd etmekte, dolayısıyla teyemmüm yalnız toprakla caiz olmaktadır 1140 . Ebû Hanife ve mam Muhammed ise, saîd lafzını yeryüzü anlamında değerlendirek toprak veya onun dışındaki benzer şeylerle teyemmümün caiz olacağı yorumunu yapmıştır. Ayrıca bn Nuceym (ö. 970), hadisteki ‘toprağı da temiz kılındı’ ifadesinden bizatihi toprağın kendisi değil, onun bulunduğu yerin, dolayısıyla toprak ve kum gibi yerin cinsi benzer şeylerin kastedildiğini ifade etmektedir 1141 Zurkânî de, Hz. Peygamberin “Yeryüzü bana 1136 bn Hazm, el-Muhallâ, II. 158-159. 1137 Muslim, Sahîh, 5, Mesâcid, h. no: 3-4 (I. 370-371); Beyhakî, Sunen, I. 213, 230. 1138 Buhârî, Sahîh, 7, Teyemmüm 1 (I. 86); 8, Salât 56 (I. 113); Tirmizî, Sunen, 2, Salât 119, h. no: 317 (II. 131); Nesâî, Sunen, 4, Gusl 26, h. no: 430 (I. 210); 8, Mesâcid 42, h. no: 734 (II. 56). 1139 bn Hazm, el-Muhallâ, II. 160 161. 1140 Nevevî, Şerhu’n-Nevevî, V. 3; bn Nuceym, el-Bahru’r-Râik, I. 156. 1141 bn Nuceym, A.g.e., I. 156. 253 mescid ve tertemiz kılındı” hadîsine binâen, namaz kılınması caiz olan her yerin, kendisiyle teyemmüm yapılmasının da caiz olduğunu belirtmektedir 1142 . Kısacası Şâfiî -ve Ebû Yusuf- bir rivâyette nakledilen toprak ifadesinden hareketle –ki bu da yoruma açıktır ve manen rivâyet olgusuna dikkat edilmelidir 1143 - daraltıcı bir yorumda bulunurken, diğerlerinin ilgili lafzı daha genel ve daha geniş bir mana ile ele alarak daha esnek ve kolaylık arzeden bir yorumda bulunmuştur. 5. Kadınlarla “Mulâmese”nin Keyfiyeti Ş âfiî, abdest âyetinde ( ) “kadınlara dokunmuşsanız” 1144 ifadesinde bahsedilen mulâmese’yi elle veya öpmek suretiyle kadınlara dokunma anlamlarında alarak, kadınlara dokunulduğunda abdestin bozulduğu ve abdest almanın farz olduğu hususuna delil olarak kullanmaktadır 1145 . Şâfiî, mam Mâlik’in rivâyet ettiği Abdullah bn Ömer’in şu sözünü de bu hususta delil olarak sunmaktadır: “Kişinin, eşini öpmesi ve ona eliyle dokunması mulâmesedendir. Kim ki, eşini öper ve ona eliyle dokunursa ona abdest gerekir” 1146 . Yine Şâfiî. Abdullah bn Mes’ûd’un da, bn Ömer’inkine benzer anlamda bir sözünün kendilerine ulaştığını belirtmektedir 1147 . Bu hususta mam Mâlik de, kişinin eşini öpmesinin abdesti gerektireceği şeklinde, Zuhrî’nin bir sözüne yer vermektedir 1148 . Oysa kadına dokunma ve öpme ile abdestin bozulacağını ifade eden bu sözler, bizzat Hz. Peygamberin hadîsi olmayıp, sahâbî ve tâbiîn kavlinden ibarettir. Öte yandan yine sahabeden bilhassa Hz. Peygamberin eşi Hz. Âişe’den, kadınları öpmenin abdesti bozmadığına ilişkin rivâyetler de nakledilmiştir 1149 . Ancak Şâfiî bu tür rivâyetlere yer vermemekte ve herhangi bir değerlendirmede bulunmamaktadır. 1142 Zurkânî, Şerhu’z-Zurkânî, I. 167. 1143 Daha önce de değindiğimiz gibi aslında bu husus başlı başına ele alınması gereken bir önemi haizdir. Zira Şâfiî, lafızcılığının temeli olan rivâyetlerin lafızlarını, Hz. Peygamberin lafızları zannetmekte, mana ile rivâyetin farkında olmasına rağmen, hadîsleri anlarken ve değerlendirirken mana ile rivâyet gerçeğini gözardı etmektedir. 1144 5. Mâide, 6. 1145 Şâfiî, Umm, I. 62. 1146 Şâfiî, Umm, I. 62-63;( Mâlik, Muvatta, 2, Tahârat 16, h. no: 64 (I. 43) ). 1147 Şâfiî, Umm, I. 62-63, VII. 252-253; ( Mâlik, Muvatta, 2, Tahârat 16, h. no: 65 (I. 44) ). 1148 Mâlik, Muvatta, 2, Tahârat 16, h. no: 66 (I. 44). 1149 Hz. Peygamberin eşlerini öptüğü ve sonra abdest almadan namaz kıldığı hakkında Hz. Âişe’nin sözleri için bkz. Ebû Dâvud, Sunen, 1, Tahârat 68, h. no: 178-179 (I. 123-125); Tirmizî, Sunen, Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|