Microsoft Word esh mitci doc
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
126 Məramnamənin “Bütöv Azərbaycan yolumuz” adlanan ikinci bölümü əsasən milli kimlik şüurumuzun biçimlənməsi probleminə həsr olunmuşdur. Milli kimlik şüuru isə milli gücün mühüm ünsürü kimi qiymətləndirilir. Həmin bölümdə deyilir: ...Milli kimlik şüuru – xalqı öz ətrafında toplayaraq bir- ləşdirib bütünləşdirən və eyni hədəflərə yönəldən təməl dayaq sayılır. Xalqımızı başqalarından ayıran və bizi biri-birimizə bağlayıb “Biz!” edən məhz bu kimlik şüurudur. Bu gün torpağı parçalanmış və övladları dünyaya səpələnmiş əlli milyonluq xalqımızın bir qisminin “Azərbaycanlı”, digər böyük bir qisminin “İranlı”, başqa bir qisminin də “Gürcüstanlı”, “Ermənistanlı” və s. yox, vahid bir anlayışda bütövləşəcəyi və qürurla “Biz!” adlandıra biləcəyimiz vahid milli kimlik şüuruna yiyələnməsi həlledici şərtdir. Bu həlledici şərt əlli milyonluq xalqımızın vahid bir Azərbaycan türk kimliyi şüuruna yiyələnməsini, özünü yalnız bu anlayışla tanımasını və məhz bu anlayışın idrakını daşımasını tələb edir. ...Bütöv Azərbaycan yolu əlli milyonluq xalqımızın eyni bir Azərbaycan türk milli kimlik şüurunu dərk etməsindən keçir. Məramnamənin ikinci bölümündə milli kimlik şüuru- muzun biçimlənməsində dil, tarix, mədəniyyət, Vətən və ülkü amillərinin oynadığı mühüm roldan ayrı-ayrılıqda bəhs edilir və bu sahədə olan problemlər göstərilir. “Milli kimlik şüurumuzun biçimlənməsində dil amili” bölməsində deyilir: Milli kimliyin ən önəmli amillərindən biri dil şüurudur. Əslində dil şüuru milli kimlik şüurunun ilk pilləsidir və dil şüuruna yiyələnmənin başlanması öz ardınca milli kimliyin digər amillərini də hərəkətə gətirir. İnsan nə qədər çox dil öyrənir-öyrənsin, öz doğma ana dilinin incəliklərini yaxşı bilməli, onu dərindən sevməli, və yüksəltməyə çalışmalıdır. Dil şüuru ana dilinə özəl sevgi bəslənməsi, onunla qürur duyulması və onun zənginləşməsinə, 127 yüksəlməsinə, bütün sahələr üzrə ümumişlək ünsiyyət vasitəsi olmasına çalışılması üzərində qurulur. Məramnamədə Milli kimlik şüurumuzun biçimlənməsində dil amili ilə bağlı özəl adlarımızın milliləşdirilməsi, ədəbi dilimizin cilalanması, zənginləşdirilməsi və işlənmə dairəsinin genişləndirilməsi, o cümlədən lüğət tərkibimizin gərəksiz alınma sözlərdən təmizlənməsi, digər türk ləhcələrində işlənən və unudulmuş türk sözlərinin ədəbi dilimizə gətirilməsi, Bütöv Azərbaycanın latın qrafikalı ortaq əlifbaya keçməsi və b. vacib məsələlər qeyd edilmişdir. Məramnamənin “Milli kimlik şüurumuzun biçimlən- məsində tarix amili” bölməsində deyilir: ...Tarix ilk sırada toplumun bu günədək olub-bitənlərdən ibarət keçmişidir. Olub-bitən bu keçmişlə bağlı insanlar bəlli bir görüşə yiyələnər və həmin görüş tarix şüuru adlanar. Tarix şüuru insanların keçmişlə bağlı bilgisi və duyğusu üzərində qurulur... Keçmişi əks etdirən ortaq tarix şüuru indini yönlən- dirməkdə və gələcəyi biçimləndirməkdə çox böyük önəm daşıyır. ...çağdaş siyasi mədəniyyətin və onunla bağlı kimlik şüurunun, həmçinin gələcəyin təməl yönlərinin hazırlanıb formalaşmasında ən mühüm amillərdən biri ortaq tarix şüuru hesab edilir. ...Milli tarix şüurunun biçimlənməsində iki amil – 1. soy- kök (əcdad) amili və 2. tarixi dövlətlər amili həlledici önəmə malikdir. Bu bölmədə soykök və dövlətçilik tariximizin rus və fars şovinizmi tərəfindən saxtalaşdırıldığı və bununla da milli tarix şüurumuza böyük zərbə vurulduğu haqqında ətraflı danışılır və yeni milli tarix görüşünün ana xətləri göstərilir: - qədim kəngər (şumer/sumer) yazıları sayəsində konkret etnos ünvanlı bəşər tarixinin ortaya çıxdığı m.ö. IV minillikdən indiyədək, yəni ən azı bilinən son altı min ildir ki, Azərbaycan bir türk yurdu olaraq tanınmışdır; 128 - ən azı altı min illik yazılı yaşı olan bu əzəli və əbədi türk yurduna – Azərbaycana m.ö. III minilliyin sonlarında sami et- nosları (ərəblər, yəhudilər, assurlar...) m.ö. VIII-VII əsrlərdə fars və ona qohum tayfalar, m.ö. VI-V əsrlərdə erməni (hay) tayfaları gəlib yerləşmiş və zəiflədiyimiz dövrlərdə fürsətdən yararlanıb torpaqlarımızı qəsb etmişlər; - ən azı altı min illik yazılı tarix sübut edir ki, soykökümüz – ulu əcdadımız türkdür və Azərbaycan ərazisində tarix boyu təməl, aparıcı, dominant etnos məhz türklər olmuşdur; - Dağıstandan Kəngər körfəzinə, Xəzər dənizindən doğu Anadoluya və Kərkükədək öz damğasını vurmuş Azərbaycan türk etnomədəni arealı daxilində türklərin hər hansı bir farsdilli, yaxud qafqazdilli tayfanı assimilyasiya etməsi faktını hələ indiyədək heç kim heç bir dəlillə ortaya qoya bilməmişdir. Çünki o Qafqazdilli və farsdilli gəlmə etnoslar Azərbaycanda indi də yaşayırlar və qətiyyən assimilyasiya edilməmişlər; - “Tarix şumerdın başlanır” (Samuel Kramer) düşün- cəsinə uyğun olaraq, konkret etnos ünvanlı ilk bəşər mədəniyyəti də məhz kəngər türklərinə məxsusdur və çağdaş dünya sivilizasiyası tarixən qazandığı bir sira mədəni dəyərlər üçün məhz türklüyə borcludur; - dövlət və dövlətçilik üzrə bəşəriyyətə müəllimlik etmiş türklər yabançıların işğal dövrlərini çıxmaqla Azərbaycan ərazisində daim dövlət sahibi olmuş və Azərbaycanın tarixi dövlətlərini də onlar yaratmışlar. Başqa sözlə, Kəngər, Makan, Elam, Aratta, Kuti, Lullubey, Kas, Su, Subar, Turuk, Elümay, Manna, Midiya, Atarpaten, Ağvan və s. kimi qədim dövlətlər məhz türklər tərəfindən qurulmuşdur və tarixi türk döv- lətləridir; - Caclı, Salarlı, Azərbaycan Atabəyləri, Elxanlı, Qaraqo- yunlu, Ağqoyunlu, Səfəvi, Əfşar, Qacar kimi dövlətlərin sonradan “İran” adı altında pərdələnmiş Farsıstan farslarına heç bir aidiyyəti yoxdur və türklərin aparıcı, dominant etnos olduğu bu dövlətlər birbaşa orta çağ Azərbaycan türk dövlətləridir... Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|