381
Bu sərt qərar isə İbrahim İlyaslınındır. Misralarının işığına
qızına-qızına 35 qışı yola vermiş İbrahim İlyaslı. Dərd oxşarlığı.
Dünyanın gedişinə fəlsəfi-poetik aspektdən yanaşmada uyğunluq-
mu bu iki şairi bir yerdə təbrik etmək qərarı verdi bizə? Həm də
başqa eynilik, adi təsadüf, yoxsa məntiqi bir həqiqət?
60 yaşı tamam olan Əşrəf Şəfiyev vaxtilə Sumqayıtda adi bir
dərnəyi Əli Kərim adına poeziya klubu səviyyəsinə gətirib
çıxaranlardan biri və onun direktoru olub. 35 yaşını qeyd edən
İbrahim İlyaslı isə hal-hazırda həmin klubda direktordur.
Və yenə qəribə bir oxşarlıq: şeir xiridarları Əşrəf Şəfiyevin
poetik gücünə kifayət qədər bələddir. Amma bu gücün yiyəsinin
60 yaşındaykən cəmi 3 kitabı çıxıb; İbrahim İlyaslının da yaşıd-
ları onun ilhamından xəbərdardırlar. Di gəl, dövri mətbuatdakı
çıxışları nəzərə almasaq, şair qardaşımızın qulağına ilk kitab
təbrikini eşitmək qismət olmayıb. Hələ ki, sponsorlar atlıdı,
İbrahim piyada. Bəlkə elə Ə.Kərim adına poeziya klubunun
direktoruna məxsus tale, payına düşən qismətdi bu?
Əşrəf müəllim! Üç kitabınızdan əlavə gənc yazıçıların qəl-
bində neçə-neçə sənət heykəli ucaltmısınız, onlarla kitaba sığ-
mayan filoloji-nəzəri məsləhətlər, sənət yarpaqlarının sonradan
ibrətamiz misala çevrilə bilən maraqlı əhvalatlarla, vətəndaş
qeyrəti ilə 60 illik şair ömrünü rövnəqləndirmisiniz. Bəşəri
dərdləri qabartmaqla şeirlərinizin də məna tutumunu cılız, şəxsi
hisslərdən çox ucada dayanan qlobal səviyyəyə yüksəltmisiniz.
Ən böyük dəyəri-səmimiyyətinizi qoruyub saxlamısınız.
İbrahim İlyaslı! Nə dərdin, nə qəmin? Qəlbindəki dərd yükü-
nü misralarla yüngülləşdirirsən, yanındakı dostlarının da cızdığı
çıxır, ay insafsız. Sonra da gərək ləhcən kimi şirin, rəvan şeirlə-
rindən oxuna, bir az kef durula.
Hafiz NƏZƏRLİ
“Dünyaya Pəncərə” qəzeti,
8 mart, 1998-ci il
382
ƏYYUB QİYAS ABASOV
(Ixtisarla)
Sumqayıtdakı ədəbi hadi-
sələrə münasibət bildirmək
üçün tribuna da var idi. Bax-
mayaraq ki, bu tribuna baş-
dan-başa kommunizm ideolo-
giyası üzərində köklənmişdi,
amma, vaxtaşırı şəhərdə ge-
dən ədəbi proseslərə münasi-
bətini bildirirdi. “Sosialist Sumqayıtı” adlanan qəzet şəhər
ictimaiyyətinin diqqətlə izlədiyi mətbu orqanı idi və ayda on
iki, on üç dəfə çıxan qəzeti demək olar ki, hər evdə oxuyurdu-
lar. Və bu qəzetdə çap olunmaq həm də yetərli reklam idi. Yazı
hazırlanarkən mərkəzi şəhər kitabxanasında ötən illərdən qalan
qəzet tikilmələrinin arasında diqqəti cəlb edən çoxlu sayda yazı-
lara rast gəldim, diqqətinizə çatdıracağım bu parça məni daha
çox maraqlandırdı:
“Sosialist Sumqayıtı” qəzetinin nəzdində yaradılan şura və
Xasay Cahangirovun rəhbərlik etdiyi ədəbi birlik ətrafında yeni-
yeni yaradıcı qüvvələr birləşir. Onlardan bir çoxu respublika-
mızda, hətta onun hüdüdlarından uzaqlarda da tanınmışdır. Belə
gənclərimizdən Zirəddin Qafarovun, Adil Tahirovun, Şaiq
Vəliyevin, Yusif Hüseynovun, Güllü Abbasovanın, Əli Əliye-
vin imzaları oxuculara tanışdır “Sosialist Sumqayıtı”. 24
oktyabr 1981-ci il “Gənclik şəhərinin poeziyası” məqaləsindən.
Müəllif Ə.Şəfiyev”.
Bu, imzası oxuculara yaxşı tanınan, yetmişincilərin arasında
özünün dəsti-xətti, üslubu və poetikası ilə seçilən şair Əşrəf
Veysəllinin məqaləsidir. Yazıdan da görünür ki, adları sadala-
nan müəlliflərin arasında sonralar özünü istedadlı şairlər kimi
təsdiqləyən Zirəddin Qafarlının və Şaiq Vəlinin adları diqqəti
383
cəlb edir. Bu imza sahibləri az sonra şəhər orbitindən çıxıb
bütün respublikada seçilən müəlliflər oldular.
Əşrəf müəllimin məqaləsinin ardında o vaxtlar poeziyanı
duymadan, onun incəliklərini bilmədən yazanlara münasibətlə
qarşılaşırıq. ADU-nun tələbəsi Zakir Hüseynovun şeirinə muna-
sibət bildirən müəllif bu şeirin bəzi məqamlarını poetik cəhət-
dən dəyərləndirsə də şeirdəki uzunçuluğu, nəsihət verən anları
tənqid edərək gənc şairə göstərilən iradlardan nəticə çıxarrmağı
məsləhət bilir. O şeirdən mənim də diqqətimi çəkən bir məqamı
sizlərin ixtiyarına verirəm:
“Qorxular, şübhələr çəkilsin dara,
Barıt tüstüsünü silin səmadan.
Qırx beşinci ildə vurulan yara,
Hələ də göynəyir Xerosimada.”
Şeirin bu parçasına aid ahəngi və ritmi pis deyil... Lakin
həmin məqalədə adı çəkilən başqa bir müəllifdən verilən parça
indilərdə olduğu kimi, poeziyanı, ədəbiyyatı ciddi saymayan,
ona münasibəti bayağı və düşük formalarda axtaran, primitiv
üslublara əl atan çağdaş müəlliflərin diqqətini cəlb etmək üçün-
dür. Şeir yazmaq istəyən H.Əlləcov adlı birisi “Mənim İdris
qardaşıma” adlı yazısında adamı lap utandırır.
“Ordenlərin düzülübdür yan-yana,
Səni salamlayır Vətən də,əziz ana da..
Zəhmət bəhrəsini salanda yada,
Adın düşüb dildən-dilə İdris.”
Mən bircə faktı deyə bilərəm ki,belə cızmaqaralara şeir
deyənlər o vaxtlar nəinki kitablarda, heç divar qəzetlərində də
çap oluna bilmirdilər. Həm siyasi senzura,həm də ədəbi orqan-
ların nümayəndələri belə müəlliflərin üzünə qapıları birdəfəlik
bağlayırdılar. Amma, demokratiya adlandırdığımız çağdaş hə-
Dostları ilə paylaş: |