392
SORĞULAR -CAVABLAR
“Altmışıncılar” proyektində
tanınmış şair-publisist, Əməkdar Mədəniyyət İşçisi
Əşrəf Veysəlli üçün suallar
1. Sizi mərkəzin yazarlar cəmiyyətində heç görmürük.
Nədir bu özünəqapanış? Bir inciklikmi var? Dostlardanmı
xəyanət görmüsən yoxsa.......
-Siz yaxşı bilirsiz ki, heç gənclik illərimdə də mərkəzin yazarlar
cəmiyyətində çox görünməzdim. Əstəğfürillah heç kəsdən
incikliyim yoxdu. Dostlarım özümdən vəfalıdır. Təsəvvür edin,
məni dəfələrlə İctimai Televiziya “Səhər Sovqatı” verlişinə
dəvət edib. Lakin səhhətimdə olan ciddi problemlər mənim ora-
lara getməyimə mane olub. Bir də ki, indi elə bir zəmanədir ki,
hər kəsin başı özünə, problemlərinə qarışıb....
Bilirsiniz-sizdən ötrü, Fikrət Sadığı, Fikrət Qocanı, Ələkbər
Salahzadəni, Vaqif Yusflini görməkdən ötrü burnumun ucu
göynəyir. Amma nə yazıqlar ki, elə “bu gun, sabah” deyə-deyə
günlərimi yola salıram. Bəzən elə hadisələr baş verir ki, adam
heç kimə bildirmək istəmir:
Əşrəf, yaşa el içində,
“El içində, öl içində”
Adam belə ağır gündə
Dostu imtahan eyləməz.
2. Çox işlənmiş sual olsa da bilmək istərdim, ədəbiyyat
dünyasını seçməyinizdə bir təkan olubmu, yoxsa Allaha
təvəkkül deyib o zamanın ən gözəl fakültələrindən biri olan
şərqşünaslığı qazanmışdın?
-Hələ 4-cü, 5-ci sinifdən şeir yazardım. Təəsüflər ki, onların
hamısı bu gün işğal altında olan Yuxarı Veysəlli kəndində
393
qaldı. Ədəbiyyat dünyasını seçməyimdə ədəbiyyat müəllimləri-
min-Feyruz Əliyevin, Nemət Hüseynovun, Ənvər Həşimovun
və Murad müəllimin böyük əməyi olub. Onların saatlarla
klassik və çağdaş ədəbiyyatımızdan ürək çoşğusu ilə söhbət
açmaları məndə şeirə-sənətə sonsuz maraq yaratmışdır.
Şərqşünaslıq fakültəsini seçməyim isə sözün əlçatmaz zirvə-
sində qərarlaşan böyük Füzulini dərk etmək, anlamaq istəyim-
dən irəli gəlib. Etiraf edim ki,indinin özündə də M.Füzuli
yaradıcılığında qaranlıq məqamlarım çoxdur.
Əridin şam kimi hey yaza-yaza.
Keçilməz sədləri şeirinlə keçdin...
Sənin salamını almadılarsa,
Mənim salamımı kim alacaq, kim?
3. Ömür yolu deyilən bir yol təbii ki, hər bir adam üçün
təkrarsız hesab olunur. Keçdiyin bu ömür yolundan razı-
sanmı?
-Deyirlər ki, dünyada heç nəyin təkrarı yoxdur, oxşarı var.
Hətta ağacın yarpaqları da, insan barmaqlarının izləri də bir-
birinin təkrarı deyil.... haçansa oxuduğum yazıda deyilərdi ki,
adını unutduğum bir rəssam on il göydən düşən qar dənəciklə-
rinin şəklini çəkib və o da bu qənaətə gəlib ki, onlar da bir-
birinin təkrarı deyil. Bəlkə də yaşadığımız dünyanın özəllikləri
də gözəllikləri də bu təkrarsızlıqdadır. Keçdiyim ömür yoluna
baxanda isə orada çoxlu boşluqlar görürəm. Mən onu bütün-
lüklə ədəbiyyata sərf etməməyimə görə təəsüflənirəm.
Keçdiyim ömür yolundan razı olsam da, olmasam da o
mənimkidir... Şirinli-acılı bir ömür yolu..
Növ-növ oyunlarla baş qatmışam mən,
Çox vaxt uduzmuşam-bəxtim olmayıb.
Vaxtı öldürməyə vaxt tapmışam mən,
Vaxtı yaşatmağa vaxtım olmayıb.
394
4. Azərbaycan ədəbiyyatının 60-cı illər havasında sənin adın
dostların tərəfindən həmişə hörmətlə çəkilir və yazdığın
şeirlər uzun illərdir unudulmur və məncə hələ uzun illər də
unudulmayacaq. Bu fakt olaraq qalır və həyat sənin o illə-
rini bir etap kimi dəyərləndirir. Özünüz bu barədə nə düşü-
nürsünüz?
-Adımı hörmətlə çəkən bütün dostlarımın qarşısında baş
əyirəm. Onların xoşuna gələn bir neçə yazım varsa, özümü xoş-
bəxt sayıram.. Bir dəfə böyük rus şairi Mixail Svetlovdan soru-
şurlar ki, sənin neçə yaxşı şeirin olar? Cavabında:olsa-olsa üç
yaxşı şeirim var. SSRİ Yazıçılar İttifaqının 15 000-ə yaxın üzvü
var. Əgər onların hərəsinin üç yazısı olsa, biz XİX əsri qabaqla-
yarıq-deyir. Doğurdan da 60-cı illər ömrümüzün ən coşqulu və
qaynar vaxtları idi..
5. Dostlar itirmişik, onların içində bizimlə çox yaxın olanlar
da vardı, kimlərin itkisi səni incidir?
“-Şairlər hamısı bir ananın övladlarıdır”-deyir Fikrət Qoca. Bu
baxımdan çoxlu sayda sənət qardaşlarımızı itirmişik, sıralasaq
böyük bir siyahı alınar. Qoy hamısının ruhu şad olsun. Ancaq
bizimlə xüsusi və yaxın münasibətləri olanlardan Əli Kərim,
Xəlil Rza Ulutürk, Məmməd Araz, Sərdar Əsəd, İsi Məlikzadə,
İsa İsmayılzadə, Ağa Laçınlı, Eldar Baxış, Əhəd Muxtar, Davud
Nəsib, Tofiq Bayram, Zamin Mahmudov, Vaqif İbrahim,
Səyavuş Sərxanlı, Elçin Elgün, Ağəddin Mansurzadə, Zülfüqar
Qodmanlı, Fikrət Cavad, Sabir Rüstəmov, Nüsrət Kəsəmənli,
Tofiq Mahmud, Tofiq Məmməd, Hikmət Ziya, Rüfət Zəbioğlu,
Cabir Novruz, Kamran Veysəlli, Akif Səməd, Əliağa Aslan,
Şaiq Vəli və ömrünün son dəqiqəsində də yanında olduğum
Feyzi Mustafayev....
Qan ağlayan simlər düşdü yadıma,
Dürlü-dürlü qəmlər düşdü yadıma.
