İdarəetmə mədəniyyəti
653
21-ci mühazirə. İqtisadiyyatın inkişafını idarəetmə mədəniyyəti
İqtisadiyyat - mədəniyyətin sosial institutu kimi. İstehsalın effektiv-
lik formulu. ABŞ-da müəssisəni idarəetmə məharəti. Milli və beynəlxalq
biznesi idarəetmə mədəniyyəti Piter Drukerin nəzəri işləmələri kontekstin-
də. İqtisadiyyatın inkişafını idarə etmənin yapon təcrübəsinin xüsusiyyətlə-
ri. Yapon “iqtisadi mösüzəsinin” sirləri. Tayvanın iqtisadi inkişaf təcrübəsi.
Çinin “iqtisadi mösüzəsi”.
Seminar məşğələləri və sərbəst hazırlıq üçün suallar:
1.
İqtisadiyyat və maddi mədəniyyət. İqtisadiyyatın formalaşdırılma-
sı mexanizmi.
2.
İstehsalın effektivlik formulunun mahiyyəti və xüsusiyyətləri.
3.
Piter Drukerin nəzəriyyəsinin əsas müddəaları və onların beynəl-
xalq əhəmiyyəti.
4.
Yaponiyanın iqtisadi idarəçilik və inkişaf xüsusiyyətləri.
5.
ABŞ və Yaponiya idarəçiliyi xüsusiyyətlərinin komparativ təhlili.
6.
Çinin iqtisadi tərəqqi fenomeni.
22-ci mühazirə. Bələdiyyələri və qeyri-hökumət təşkilatlarını idarəetmə
mədəniyyəti
Bələdiyyə idarəçiliyi. Yerli özünüidarə orqanlarında idarəetmə mə-
dəniyyətinin əsas prinsipləri. Bələdiyyə idarəçiliyinin funksiyaları, formaları,
resursları və modelləri. Qeyri-hökumət təşkilatlarının fəaliyyətinin strateji
planlaşdırılması. Qeyri-hökumət təşkilatlarında fandrayzinq. Vətəndaş cə-
miyyətinin inkişafını idarəetmə problemləri. Yoxsulluqla mübarizə proseslə-
rinin idarə edilməsi.
Seminar məşğələləri və sərbəst hazırlıq üçün suallar:
1.
Bələdiyyə idarəçiliyinin əsas prinsipləri və funksiyaları hansı-
lardır?
2.
Bələdiyyə idarəçiliyinin hansı formalarını tanıyırsınız və hansı
resurslarını sadalaya bilərsiniz?
3.
Bələdiyyə idarəçiliyinin daha çox yayılmış modelləri.
4.
Qeyri-hökumət təşkilatlarını idarəetmə xüsusiyyətləri.
5.
Qeyri-hökumət təşkilatlarını əsas maliyyələşdirmə mənbələri və
formaları.
Fuad Məmmədov
654
6.
Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafını idarəetmə problemləri.
7.
Yoxsulluqla mübarizənin daha çox məlum olan metodları.
23-cü mühazirə. Liderlik mədəniyyəti. Anlayışı, effektivliyi,
funksiyaları, keyfiyyəti və idarəetmə texnologiyaları
Liderlik mədəniyyəti anlayışı. Liderin idarəçilik funksiyaları və üs-
lubu. Liderlik keyfiyyətlərinə olan tələblər. Liderin peşəkar etikası və mə-
suliyyət mədəniyyəti. Liderliyin effektivliyi. Liderin idarəetmə texnologi-
yası, üç dairə modeli: vəzifə, kollektiv və fərd. Liderin idarəetmə metodları.
Problemin formalaşdırılması. Planlaşdırma. Brifinq və təlimat. Nəzarət.
Qiymətləndirmə. Motivasiya. Təşkil etmə. Vaxtın səmərəli idarə edilməsi.
Seminar məşğələləri və sərbəst hazırlıq üçün suallar:
1.
Liderlik mədəniyyətinə olan əsas tələbləri sadalayın.
2.
Liderin əsas idarəçilik funksiyaları və daha üstün üslubu hansılardır?
3.
Liderliyin effektivliyini hansı parametrlərlə ölçmək olar?
4.
Con Adairin üç dairə modelinin mahiyyətini və imkanlarını açıqlayın.
5.
Liderin əsas idarəetmə metodları sadalayın və onları qısa xarakte-
rizə edin.
24-cü mühazirə. Qzünüidarə mədəniyyəti
Mədəniyyət - insan həyatının qorunması və yaxşılaşdırılması haq-
qında qayğı kimi. İnsanın dəyərinin mədəniyyət ölçüsü. Özünüidarə formu-
lunun effektivliyi. Özünüidarənin əsas baza prinsipləri, qaydaları və mənti-
qi. Öz "Məni"ni idarə etmə. Öz fikirlərini və hisslərini idarə etmə. Xüsusi
təyinat və həyatın mənası. İki dəyişən amil: şərait və seçim. Arzular, ma-
raqlar, özünüidarə məqsədləri və mənbələri. Fəaliyyətin nəticələri – müvəf-
fəqiyyət meyarları kimi. Çətinliklərin, uğursuzluqların və məğlubiyyətlərin
aradan qaldırılması. Özünü təkmilləşdirmə. Ünsiyyət mədəniyyəti. Münaqi-
şələrin idarə edilməsi. Xoşbəxtlik - həyat stimulu kimi. Məhəbbət- enerji
mənbəyi kimi. Vaxtın idarə edilməsi. Minnətdarlıq hissi. Rifah - özünüida-
rə nəticələrindən biri kimi. Sağlamlıq - özünüidarənin şərti və göstəricisi
kimi.
Seminar məşğələləri və sərbəst hazırlıq üçün suallar:
1.
Əsas özünüidarə prinsipləri, qaydaları və məntiqi hansılardır?
İdarəetmə mədəniyyəti
655
2.
Özünüidarə məqsədlıəri, mənbələri və şəraiti necə qarşılıqlı əlaqə-
lidirlər?
3.
İnsan həyatının təyinatı və mənası, tale və arzu.
4.
Cətinliklərin və uğursuzluqların aradan qaldırılması yolları.
5.
Özünü təkmilləşdirmə imkanları və metodları.
6.
Öz vaxtını necə idarə etmək olar?
7.
Özünüidarə məhsuldarlığının əsas qiymətləndirmə meyarları han-
sılardır?
25-ci mühazirə. Ailənin idarə edilməsi mədəniyyəti
Şəxsiyyət və cəmiyyət üçün ailə mədəniyyətinin əhəmiyyəti haq-
qında. Ailəni idarəetmə mədəniyyətinə olan tələblər haqqında. Tusiyə görə
ailə qurma fəlsəfəsi. Con Adairin üç dairə modelinin tətbiqi. Maslounun
motivasiya modeli. Ailəni idarəetmə prinsipləri haqqında. Ailənin idarə
edilməsi məqsədi, vəzifələri və metodları. Davranış mədəniyyəti və ailənin
etik kodeksi. Ər-arvadın qarşılıqlı münasibətlər mədəniyyəti haqqında.
Uşaqların təhsili və tərbiyəsi haqqında.
Seminar məşğələləri və sərbəst hazırlıq üçün suallar:
1.
Ailə mədəniyyəti nədir və ictimai inkişafda onun rolu necədir?
2.
M.N. Tusinin ailə mədəniyyətinin formalaşdırılmasına yanaşmaları.
3.
Ailənin idarə edilməsində “üç dairə modelinin” tətbiqi imkanları.
4.
Ailəni idarəetmə prinsipləri, vəzifələri və metodları.
5.
Ailə etikası və ərlə-arvadın qarşılıqlı münasibətlər mədəniyyəti.
6.
İntellektual inkişafın əhəmiyyəti və uşaqların etik tərbiyəsinin xü-
susiyyətləri.