Microsoft Word Idare?tm? n?z?riyy?s Cavabi doc
Yüklə 421,27 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.Dövl ət idar əçilik n əz əriyy əsinın xüsusiyy ətl əri
etməkdir. darəetmənin predmeti nə olursa olsun (maddi şey,texnika,texnoloji proses,təbii yaradıcılıq məhsulu) fərqi yoxdur,onun o biri tərəfində insan,mərkəzində isə insanların qarşılıqlı münasibətləri və mənafeləri durur. darəetməyə insan fəaliyyətin xüsusi bir növü kimi – insanların insanlar tərəfindən idarə olunması kimi yanaşılır.Müasir dövrdə idarəetmə obyekti kimi insanın rolu artır.Belə ki,müasir elmi – texniki tərəqqi dövründə insan maşınla əmək predmeti arasında deyil,maşının üstündə durur,maşını idarəetmə kütləvi hal alır.Bütövlükdə ə halinin texniki hazırlığı və texniki təhsil səviyyəsinin yüksəlməsi idarəetmə prosesinin texniki səviyyəsinin yüksəlməsinin mühüm şərtinə çevrilir.Maşınlr sisteminin tətbiqi idarəetmədə insanın tutduğu yeri dəyişir və rounu artırır. darəetmə ictimai münasibətlər sisteminə daxil olan bir münasibət formasıdır,insanlara təsir etməklə onları hərəkətə gətirir,onlar arasında yeni münasibətlər formalaşdırır. darəetmə insanların şüuruna,fəaliyyətinə və davranışına təsir və qarşılıqlı təsir formasıdır.Burada qarşılıqlı təsir müəyyən nəticə
ə ldə
ounmasında mühüm
rol oynayır. darəetmədə məqsədyönlülük əsas şərtdir.Həm də məqsəd konkret vəzifələrlə tamamlanır,məqsəd-vəzifə prinsipi yaranır.Məqsəd aydın,yerinə yetirilə bilən olmalı və real şəraitdən irəli gəlməlidir.Məqsəd müdafiə olunmaq,hüquq və maliyyə təminatı almaq imkanına mali olmalı,ictimaiyyət tərəfindən dərk edilməli və müdafiə
olunmalıdır. darəetmə təşkil etmək (müəssisəni,istehsalı,əhalini,kollektivi,cəmiyyəti və s. ) məqsədyönlü fəaliyyətə real şərait yaratmaq kimi vacib xüsusiyyətləri də özündə birləşdirir.Beləliklə,cəmiyyətdə idarəetmə insanların ictimai,kollektiv və qrup halında həyat və fəaliyyətinə məqsədyönlü ( şüurlu,qərarlaşdırılmış,qabaqcadan düşünülmüş ), təşkiledici və tənzimləyici təsir və qarşılıqlı təsir göstərmək formasıdır.Bu təsir bilavasitə özünüidarə formasında və yaradılmış xüsusi sturukturlar ( dövlət,ictimai birliklər,partiyalar,firmalar,kooperativlər,müəssisələr,ittifaqlar ) tərəfindən göstərilir.
4.Dövlət idarəçilik nəzəriyyəsinın xüsusiyyətləri Cavab: Bütün idarəetmə formaları içərisində dövlət idarəçiliyi xüsusi yer tutur.Dövlətin idarəçiliyi dedikdə öz hakimiyyət qüvvəsinə əsaslanaraq
lbəttə,mürəkkəb ictimai hadisələrə verilən təriflər həmişə şərti və nisbətən məhdud xarakter daşıyır,hansıs..a vacib bir xüsusiyyət,qarşılıqlı ə laqə nəzərə alınmır.Burada dövlət idarəçiliyinə verilmiş tərif də belədir.Lakin dövlət idarəçiliyinin belə müəyyən edilməsinin əsas müsbət cəhəti ondadır ki,dövlət idarəçiliyinin tamlığını,sistemliliyini,geniş əhatə dairəsini əks etdirən üç cəhət
nəzərə alınıb:
1) Dövlətin sistemli təşkil olunmuş idarəetmə subyekti olması; 2 nsanların ictimai həyat fəaliyyətinin idarəetmə təsirinə məruz qalması və bu təsiri qarşılıqlı surətdə qəbul
etməsi; 3)Qarşılıqlı idarəetmə təsirinin özünün dövlətlə cəmiyyət arasında aktiv qarşılıqlı ə laqə yaratması. Bu tərif dövlət idarəetməsinin çoxtərəfli təzahürünün nəzəri əsaslarını verməklə onu düzgün başa düşmək və praktiki istifadə etməyə imkan verir. Dövlət idarəçiliyi cəmiyyətin idarə olunmasının mühüm formalarından biridir.Dövlət idarəçiliyinin onu başqa idarəetmə formalarından fərqləndirən bir sıra özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır.Lakin ədəbiyyatlarda bunlardan ümumi xarakter daşıyan
üçünün şə rhinə daha geniş
yer verilir. Birincisi,cəmiyyətin idarə olunması sistemində dövlət idarəçiliyinin məqsədyönlü,təşkiledici və tənzimləyici təsiri müəyyənedici xarakter daşıyır və hakimiyyətin gücünə əsaslanır. Dövlət haqqında fikirlər,mövqelər müxtəlif olsa da onun idarəetmədə müəyyənedici rolu haqqında fikirlər üst-üstə düşür.Dövlətin güclü hakimiyyət qüvvəsi var.Misal üçün,M.Veber bu haqda yazmışdır. “Dövlət insanların insanlar üzərində hökmranlıq münasibətidir.O,bu hökmranlıq münasibətində təzyiqdən,zordan əsas vasitə kimi istifadə edir”. Bu,dövlətə aid bütün fikirlər içərisində ən yaxşılarından hesab olunur.Qısa Fəlsəfi Ensiklopediyada dövlət hökmranlıq sturukturu kimi təsvir olunur.Göstərilir ki,dövlət insanların birgə
fəaliyyəti,habelə onun
nümayəndəliyinin fəaliyyəti nəticəsində daim təkmilləşən və son nəticədə bu və ya digər sahələrdə ictimai fəaliyyəti qaydaya salan hökmranlıq strukturudur.
Doğurdan da dövlət ona görə dövlətdir ki,onun əlində insanlara qarşı dövlət hakimiyyəti-məcburetmə hakimiyyəti var.Məhz bu hakimiyyətlə insanlar müxtəlif vasitələrlə (iqtisadi,siyasi,sosial,informasiya) məcbur edilirlər ki,dövlətin onlar haqqında məqsədi,təşkiletmə və tənzimləmə fəaliyyəti həyata keçsin,onlar könüllü surətdə və ya məcburiyyətlə dövlət iradəsinin üstünlüyünü,birinciliyini qəbul etsinlər.Doğrudur,buna bənzər hakimiyyət ailədə,insan qruplarında,kollektivlərdə də
olur və
onlar adətlərdə,ənənələrdə,mənəviyyatda,ictimai rəydə ifadə olunur.Lakin bütün bunları hüquqi cəhətdən əsaslandırılmış,xüsusi hüquqi bazası olabn dövlət hakimiyyəti və bu hakimiyyətin reallaşdırılmasında məcburetmə vasitələrinə malik olan dövlət aparatının qüvvəsi ilə müqayisə etmək olmaz.Buna görə də dövlət idarəçiliyində dövlətin müəyyənedici təsiri dövlət hakimiyyəti ilə,dövlətin qanunları,normativ-hüquqi aktları ilə möhkəmləndirilir və yerinə yetirilməsi təmin edilir.Dövlətin müəyyənedici təsiri sadəcə olaraq arzu,çağırış mövqeyi deyil,bu dövlətin hakimiyyət qüvvəsinə söykənən və qanunçuluğa ə saslanan mövqeyidir və
mütləq yerinə
yetirilməlidir. Dövlət idarəçiliyinin ikinci spesifik xüsusiyyəti onun genişliyi və bütün cəmiyyətə şamil olunması və yayılması, hətta bəzən dövlətin sərhədlərindən Yüklə 421,27 Kb. Dostları ilə paylaş:
|