Microsoft Word maden jeolojisi doc
Yüklə 440,24 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.1.5. Kimyasal Sedimanlar
- Zengin altın
- Andezit Katmansı çört Masif sülfidler Py-sp-ga-cp-(+Ag, Au) Py-cp içinde az sp-ga- Ag, Au
- 2.2.2. Plütonik Ana Kayaçlılar
22
Şekil 16: G. Afrika, Witwatersrand Goldfiield’in Main Leader Reef ve East Rand Basin içindeki altın kütlelerinin da ğılımı. Ok yönleri, mostra eğim yönünü göstermektedir (Du Toit, 1954’e göre).
Şekil 17: Ontorio, Blind River, Kanada cevher damarının planı. Kanal üst ucu küt, alt ucu parmaklanmı ş (Robertson, 1962’ye göre).
2.1.5. Kimyasal Sedimanlar :
Sedimanter demir ve manganez olu şumları, stratigrafi uyumlu geniş yayılımlı tabakaların olu ştuğu stratigrafik kolon içine dağılmış durumda oluşurlar.
23
2.2. Magmatik Ana Kayaçlar
Volkanik kayaçlar içinde bulunan iki ana yatak tipi vardır. Bunlar ; vesiküler dolgu yatakları ve volkanik e şlenikli masif sülfid yataklarıdır. Birinci tip yatak çok önemli değildir fakat ikinci tip çok yaygındır ve ço ğunlukla altın ve gümüşü yan ürün olarak içeren önemli baz metal üreticisi olan tiptir.
Birinci tip otobre şleşme ile geçirgenliğin artabileceği bazik lav akıntılarının geçirgen vesiküler en üst kısımları içinde olu şur. Cevherleşme normal olarak nabit bakır şeklindedir. En iyi örnek Kuzey Michigan Keweenaw Yarımadası’nın Geç Prekambriyen bazaltları içinde olu şur. Bu yatakta 6 ana üretim seviyesi vardır. Bunlardan 5’i lav akıntılarının üstündedir ve bir tanesi de konglomera içindedir. Cevher kütlelerinin ortalama kalınlı ğı 4 metredir ve tenörü %0.8 Cu’dur. Arasıra, masif bakır diye adlandırılan damarlar bulunmu ştur. Bunlardan birinin kütlesi 500 ton’dur.
Volkanik e şlenikli masif sülfid yatakları demir sülfidlerinin %90’ından fazlasını genellikle pirit olarak içerir. Bazı yataklarda ise pirotin de geli şmiştir. Bunlar genellikle volkanik birimler veya volkanik ile sedimanter yüzeyler arasında stratiform kütleler, mercekler ile bant benzeridirler( Şekil 18). Bu yataklar üç sınıfa ayrılabilir :
a)
Zn-Pb-Cu yatakları b)
Zn-Cu yatakları c)
Cu yatakları
Şekil 18: Volkanik eşlenikli idealize edilmiş masif süflilerden geçen şematik kesit. Alttan besleyici stokvork ve tipik mineralojleri. Py=pirit, sp= sfalerit, ga=galenit, cp=kalkopirit
En önemli ana kayaç riyolittir ve bu tip kayaçlara yalnızca Pb içeren cevherler e şlik eder. Cu sınıfı genellikle fakat de ğişebilir şekilde, mafik volkanik kayaçlara eşlik edilir. Masif sülfid yatakları, yaygın biçimde, gruplar halinde ve dizi(suksesyon) içinde bir seviye veya Andezit Katmansı çört Masif sülfidler Py-sp-ga-cp-(+Ag, Au) Py-cp içinde az sp-ga- Ag, Au Sülfidik tüf Riyolit Stokvork 24
belli sayıdaki seviyeleri olan bir sahada olu şur. Bu seviyeler, volkanik kayaçların bile şimlerindeki değişiklikleri içerir. Bu değişiklikler volkanizmadan sedimantasyona veya basitçe volkanizmada bir aralıktan olu şabilir. Volkanoklastik kayaçlarla yakın bir ilişki vardır ve pek çok cevher kütlesi riyolit domlarının patlama ürünlerinin üzerinde yeralırlar. Bu tür yatakların altında genellikle cevher tenörüne ula şabilen stokvorkler yeralır. Stokvorklü alan, üstlerinde yeralan masif sülfit yataklarını olu şturacak olan, mineralizasyonu sağlayan sıvıların geçmesine olanak veren besleyici kanallar gibi gözükürler.
Ço ğu plütonik magmatik intrüzyon ritmik tabakalanmaya sahiptir ve bu tabakalanma özellikle bazı intrüzyonlarda geli şmiştir. Genellikle tabakalanma ardalanmalı mafik ve felsik mineral bantları şeklindedir, fakat bazen kromit, manyetit ve ilmenit gibi ekonomik önemi olan mineraller, bu tür tabakalı kompleksler içinde belirli i şletilebilir alanları olu şturabilirler(Şekil 19). Bu alanlar doğal biçimde stratiformdurlar ve G.Afrika, Bushveld kompleksi içindeki kromit bantlarında oldu ğu gibi kilometrelerce uzanabilirler(Şekil 20).
Şekil 19: Bushveld Kompleksi içindeki ekonomik minerallerin oluşumunu gösteren kesit
25
Şekil 20: Bushveld Kompleksinin şematize haritası(vanGreenwald,
1977’ye göre
ğer şekli, bazik ve ultra bazik magmalar içeren magma odasının dibinde birbirleriyle karı şmayan sülfid sıvılarının dibe inmesiyle oluşmuş nikel-bakır sülfid cevher kütleleridir. Bu yatak “Likuasyon” tipi yatakların bir örne ği olarak bilinir ve bunlar lavların tabanında ve plütonik intrüzyonlar içinde olu şabilir. Sülfidler genellikle magmatik kütlenin tabanındaki bo şluklarda birikir ve genellikle üstlerini örten silikat kayacına uyumlu olan damarlar ve düzensiz mercekler şekilli kütleler oluştururlar. Tabandan yukarı do ğru, masif sülfidler gangı içinde dissemine sülfidlere oradanda çok az mineralize ve sonra da steril kayaca geçerler( Şekil 21 ve 22).
Yüklə 440,24 Kb. Dostları ilə paylaş:
|