Microsoft Word mahmudlu ayxan doc
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
32
Cədvəl 2.1.1. Müəssisə və təsərrüfat təşkilatlarının mənfəəti (mln.manat) LLƏR Məbləğ 2000
539,9 2005
2133,1 2006
2741,3 2007
14070,2 2008
22829,8 2009
13933,9 2010
191112,1 2011
26364,2 2012
26462,6 2013
25636,5 Azərbaycanın statistik göstəriciləri. Bakı, 2011, 2014. Müəssisələrin və təsərrüfat təşkilatlarının mənfəətinin dinamikası yuxarıdakı cədvəl məlumatları ilə xarakterizə olunur. Cədvəl məlumatlarından göründüyü kimi, mənfəətin həcmi 2000-ci ildəki 539,9 mln.manatdan 2013-cü ildə 25636,5 mln.mana çatmışdır. Lakin 2013-cü ildəki məbləğlə, 2011-2012-ci illərdəki mənfəət məbləğinin müqayisəsi isə 2011, 2012-ci illərdəki mənfəət məbləğinin 26364,2 mln.manatdan 2012-cü ildə 25636,5 mln.manata qədər azaldığını göstərir ki, bunu da qənaətbəxş hesab etməe olmaz. Mənfəət formasında müəssisənin maliyyə nəticəsi – maliyyə resurslarının əsas hissəsini təşkil edir. Maliyyə nəticəsi – xərclərin maliyyələşdirilməsi nəticəsində yaranır. Bütün xərclərin müəssisə hesabına ödənilməsi təsərrüfatın maliyyə vəziyyəti və maliyyə sabitliyi üçün əsasdır. Maliyyə nəticəsi – maliyyə resurslarının təzahürünün kateqoriya formasıdır. 33 Maliyyə nəticəsi – maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin məqsədi funksiyası kimi də çıxış edir. Maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti prosesində müəssisə, firma və şirkətlər müxtəlif məqsədlər qarşıya qoya bilərlər. Bütün məqsədlər obyektiv və qanunauyğun şəkildə bu və y digər maliyyə nəticəsinin alınması ilə əlaqədardır. Müəssisənin əsas məqsədi maksimum səviyyədə maliyyə nəticəsi ildə etməkdir. Belə maliyyə nəticəsinin əsas forması kimi balans mənfəəti çıxış edir.
qtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin müəssisə və təsərrüfat təşkilatlarının mənfəəti (mln.manat)* Sahələr 2005 2010 2011 2012 2013 CƏM
21133,1 19112,1
26364,2 26462,6 25636,3 O cümlədən:
Sənaye 1183,4 17655,2
24730,5 24422,3 23808,1 Kənd təsərrüfatı 7,0 32,4
41,9 27,9
28,2 Nəqliyyat 401,2 191,1
125,1 125,3
132,0 Rabitə
180,1 308,8
333,1 396,6
397,5 Tikinti
127,9 229,3
439,3 548,0
455,4 Ticarət
140,9 248,5
157,8 189,0
134,6 *Azərbaycanın statistik göstəriciləri. Bakı, 2014
Cədvəl məlumatları Azərbaycan Respublikasında müəssisələrin və təsərrüfat təşkilatlarının 2005-2013-cü illərdə mənfəətin həcmini xarakterizə edir. Belə ki, iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrində məsələn, sənayedə, rabitədə, tikintidə 2005-ci illə müqayisədə 2013-cü ildə mənfəətin həcminin artımı baş verib. Lakin kənd təsərrüftında nəqliyyatda və ticarətdə isə 2005-ci illə müqayisədə 2013-cü ildə mənfəətin həcmi azalmışdır ki, belə vəziyyəti də qənaətbəxş hesab etmək olmaz. Balans mənfəətini müəssisə satışdan (Sənaye xarakterli məhsul, iş və xidmət), sair satışdan (qeyri-sənaye xarakterli məhsul, iş və xidmətlər), əsas fondların
34 satışından, satışdaneənar əməliyyatlardan (gəlirlərlə xərclər arasındkı fərq kimi) ə ldə edilən mənfəət hesabına formalaşdırır. Bazar münasibətləri şəraitində müəssisənin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin məqsədi onun maliyyə vəziyyəti ilə müəyyən edilir. Müəssisənin qeyri-kafi maliyyə vəziyyəti onun qarşısında maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədini qoyur. Statistik məlumatlar hələ də iqtisadiyyatda bir çox zərərlə işləyən müəssisələrin mövcudluğunu xarakterizə edir.
Müəssisə və təşkilatların fəaliyyətinin maliyyə nəticələri (mln.manat)
Zərər 2010 2013 2010 2013 Cəmi:
19112,1 25636,5
845,3 1634,8
O cümlədən:
Kənd təsərrüfatı 32,4 28,2
4,7 12,3
Sənaye 17655,2
23808,1 600
1070,3 Tikinti
229,4 455,4
42 164,1
Ticarət 248,5
134,6 16
115,4 Nəqliyyat 191,1 132
92 103,7
*Azərbaycanın statistik göstəriciləri. Bakı, 2011, 2014.
Müəssisə və təşkilatların fəaliyyətinin maliyyə nəticələrini xarakterizə edən cədvəl məlumatlarından göründüyü kimi, 2010-cu illə müqayisədə 2013-cü ildə iqtisadiyyatda mənfəətin həcmi 19112,1 mln.manatdan 25636,5 mln.manata çatdığı halda, zərərlərin həcmi isə əksinə, 2010-cu ildəki 845,3 mln.manatdan 2013-cü ildə 1634,8 mln.manata çatmışdır ki, belə vəziyyəti də qənaətbəxş hesab etmək olmaz. Zərərlərin həcminin artımı iqtisadiyyatın bütün sahələrinə aiddir.
Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|