Microsoft Word Mahmudova S. docx
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
Kimyəvi elementlər üçün qida məhsullarında YVQ, mq/kq məhsul
Elementlər Balıq Ət Süd Çörək, buğda Tərəvəz Meyvə Şirələr Al 30,0 10,0
1,0 20,0
30,0 20,0
10,0 Fe 30,0 50,0
3,0 50,0
50,0 50,0
15,0 J 2,0 1,0
0,3 0,1
1,0 1,0
1,0 Cd 0,1 0,05
0,01 0,022
0,03 0,03
0,002 Cu 10,0 5,0
0,5 5,0
10,0 10,0
5,0 As 0,1 0,5
0,05 0,2
0,2 0,2
0,2 Ni 0,5 0,5
0,1 0,5
0,5 0,5
0,3 Sn 200,0 200,0 100,0 - 200,0 100,0
100,0 Hg 0,5 0,03
0,005 0,01 0,02
0,01 0,005
Pb 1,0
0,5 0,05
0,2 0,5
0,4 0,4
Se 1,0
1,0 0,5
0,5 0,5
0,5 0,5
Bi 0,5
0,1 0,05
0,1 0,3
0,3
0,2 F 10,0 2,5
2,5 2,5
2,5 2,5
2,5 Cr 0,3 0,2
0,1 0,2
0,2 0,1
0,1 Zn 40,0 40,0
5,0 25,0
10,0 10,0
10,0 Ağır metallar qlobal çirklilik faktoru olaraq insanın və bütün canlıların həyatında təhlükə və risk meydana gətirir. Məruz qalınan doza, genetik quruluş, insanın immunitet sistemi, sağlamlığı, yaş, qidalanma səviyyəsi kimi faktorlara bağlı olaraq insanlarda ən başda xərçəng olmaq üzrə müxtəlif xəstəliklərə səbəb olur. Ağır metalların insan orqanizminə daxil olması qida zəncirindən başqa, tənəffüs və dəri yolu ilə də baş verir. Ölkəmizdə, xüsusilə tədqiq etdiyimiz ərazinin torpaqlarında təhlükə meydana gətirən ağır metalların səbəb olduğu torpaq çirkliliyini minimuma endirmək üçün təcili tədbirlər görülməlidir. Bunun üçün mədən və digər sənaye istehsalı, digər torpaq çirkləndirici fəaliyyətlər və istehsal üsulları torpağın ekoloji strukturuna ən az zərər verəcək, hətta heç zərər verməyəcək şərtlərdə edilməlidir. Ağır metalların insan orqanizmində təsir göstərdikləri sistemləri təsnifləşdirsək aşağıdakı nəticələrə çıxara bilərik. • Kimyəvi reaksiyalara təsir edənlər ;
• Fizioloji və nəqledici sistemlərə təsir edənlər ; • Kanserogen və mutagen olaraq təsir edənlər ; • Alergik olaraq təsir edənlər ; • Spesifik təsir edənlər ;
Cd
0,2 0,25
0,0001 0,1-6,4 0,1-3 Cr
100 60
0,00005 0,3-4 0,02-1,3 Co
25 15
0,00027 0,2-5 0,3-4 Pb
12,5 5
0,00003 1,8-50 0,3-35 Hg
0,08 -
0,00003 0,02-0,03 0,05-1 Ni
75 35
0,0045 1,5-36 0,4-26 Ag
0,07 0,1
0,0003 0,97-0,25 0,006-5 Tl
0,45 0,05-10 0,00001 1,0-80 0,2-160 Au
0,004 0,125 0,00001 0-0,012 0,007-0,08 V
135 40
0,002 0,13-5 0,14-2,3
3.2 Ağır metalların yaratdığı çirklənməyə qarşı mübarizə tədbirləri Tədqiq olunan ərazidə dağ-mədən sənayesinin, qara və əlvan metallurgiyanın inkişafı, təsərrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar ağır metallarla çirklənmiş torpaqların təmizlənməsi olduqca aktual məsələdir. Sənayeləşmə və şəhərləşmənin təbiətdə meydana gətirdiyi ən əhəmiyyətli problemlərdən biri ətraf mühit çirkliliyi olaraq qəbul edilir. Son dövrlərdə faydalı qazıntıların, kimya sənayesinin istifadə etdikləri metal ehtiva edən kənd təsərrüfatı dərmanları, böyük sənaye komplekslərinin yaydığı qaz və tozların torpaq və bitkiləri çirkləndirdiyi müəyyən edilmişdir. Xüsusilə ağır metal çirkliliyi
Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|