Microsoft Word Maqistr dissertasiya isi Fuad Memmedli doc
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
41
• istehsal fondlarından və kapital qoyuluşlarından daha səmərəli istifadə olunmasına yardım göstərilməsi; • maliyyə resurslarından düzgün istifadə olunmasına və dövriyyə vəsaitlərinin dövr etməsinin sürətləndirilməsinə nəzarət edilməsi. Bazar münasibətləri və müəssisənin tam sərbəstliyi şəraitində maliyyənin təşkili, hər şeydən əvvəl müəssisənin maliyyə siyasətinin işlənib hazırlanması nəzərdə tutulur. Maliyyə siyasətinin işlənib hazırlanmasında məqsəd müəssisənin maliyyəsinin idarə edilməsinin elə səmərəli sisteminin qurulmasıdır ki, qarşıda duran strateji və taktiki vəzifələrin yerinə yetirilməsinə bilavasitə əlverişli şərait yaratmaq mümkün olsun. Müəssisənin maliyyə siyasətinin işlənib hazırlanmasında bir sıra funksional struktur bölmələri iştirak edir. Müəssisənin maliyyə siyasətinin işlənməsinin strateji vəzifələri aşağıdakılar hesab olunur: • Müəssisənin mənfəətinin maksimumlaşdırılması; • Müəssisənin kapitalının strukturunun optimallaşdırılması və onun maliyyə sabitliyinin təmin edilməsi; • Mülkiyyətcilər, investorlar və kreditorlar üçün müəssisənin maliyyə- iqtisadi vəziyyətinin “şəffaflığına” nail olunması; • Müəssisənin investisiya qoyuluşu üçün cazibədarlığının təmin edilməsi; • Müəssisənin idarə edilməsinin səmərəli mexanizminin qurulması; • Maliyyə vəsaitlərinin cəlb olunmasının bazar mexanizmlərindən istifadə edilməsi. Müəssisənin maliyyə siaysətinin işlənib hazırlanmasının əsas istiqamətlərinə aşağıdakılar aiddir: • müəssisənin maliyyə-iqtisadi vəziyyətinin təhlili • uçot və vergi siyasətinin müəyyən edilməsi • müəssisənin kredit siyasətinin işlənib hazırlanması • dövriyyə vəsaitlərinin idarə olunması
42
• istehsal xərclərinin idarə olunması, o cümlədən amortizasıya siyasətinin seçilməsi • mənfəətin bölgüsü və istifadəsi siyasətinin seçilməsi. Müəssisənin iqtisadi imkanı baxımından- həm onun əmlakı, həm də maliyyə vəziyyəti mövqeyindən-xarakterizə etmək olar. Təsərrüfat fəaliyyətinin qeyd edilən tərəfləri sıx qarşılıqlı əlaqədədir: əmlakın qeyri- səmərəli sektoru, onun keyfiyyətsiz tərkibi müəssisənin maliyyə vəziyyətinin pisləşməsinə gətirib çıxarır və əksinə. Buna görə müəssisənin maliyyə siyasətinin işlənib hazırlanması onun maliyyə - iqtisadi vəziyyətinin təhlili və qiymətləndirilməsindən başlanır. Belə təhlil qiymətləndirmə isə müəssisənin əmlak və maliyyə vəziyyətini əks etdirən bir sıra göstəricilərin köməyi ilə həyata kecirilir. Müəssisənin əmlak və maliyyə vəziyyətini qiymətləndirmək üçün onların sə- rəncamında olan əsas fondların dəyəri, əsas fondların aktiv hissəsinin payı, əsas fondların köhnəlmə, yeniləşmə, sıradan çıxma əmsalları və s. bu kimi göstəricilərdən istifadə olunur. Müəssisənin maliyyə vəziyyətinin sabitliyi maliyyə resurslarının aktivlərə məqsədəuyğun və düzgün qoyuluşundan əhəmiyətli dərəcədə aslıdır. Aktivlər isə təbiəti etibarilə dinamikdir, müəssisənin fəaliyyəti prosesində həm aktivlərin miqdarı, həm də onların strukuru daim dəyişikliklərə məruz qalır. Uzunmüddətli perspektiv baxımından müəssisənin maliyyə vəziyyəti vəsaitlərin mənbələrinin strukturu, müəssisənənin kənar investorlardan və kreditorlardan aslılıq dərəcəsi və s. ilə xarakterizə olunur. Müəssisənin xüsusi və cəlb edilmiş vəsaitləri arasındakı nisbət üçün qəbul olunmuş vahid normativ yoxdur. Lakin belə bir geniş yayılmış fikir var ki, müəssisənin xüsusi vəsaitlərinin payı 60%-dən cox olmalıdır.
etmək üçün topladığı xüsusi və borc vəsaitlərinin, həmçinin məqsədli pul fondları formasında onların ekvalentlərinin məcmusu başa düşülür.
43
Məqsədli pul fondları iqtisadi məzmununa görə üç qrupa ayrılır: ödəmə fondu; istehlak fondu; yığım fondu. Strateji inkişaf prosesində əsas diqqət yığım fonduna (investisiya maliyyə resurslarına) yönəldilən maliyyə resurslarının formalaşdırıl-masına yönəldilir, hansıki
müəssisənin həm
korporativ strategiyasının, həm də funksional strategiyası və biznes-vahid strategiyasının reallaşdırılmasının maliyyə bazasına xidmət edir. Bazar münasibətləri şəraitində müəssisənin uzun müddət səmərəli fəaliyyət göstərməsi, yüksək inkişaf tempinin təmin edilməsi və rəqabət qabiliyyətinin yüksəldilməsi onun maliyyə fəaliyyətinin strateji idarə edilməsi səviyyəsindən ə həmiyyətli dərəcədə asılıdır. Müəssisənin maliyyə fəaliyyətinin perspektiv idarə edilməsinin effektiv aləti kimi maliyyə strategiyası çıxış edir. Xarici maliyyə mühitinin intensiv dəyişilməsi, müəssisənin həyat tsiklinin növbəti mərhələsinə keçid, yeni kommersiya imkanlarının yaranması ilə əlaqədar müəssisənin fəaliyyət məqsədinin əsaslı şəkildə dəyişilməsi müəssisənin maliyyə strategiyasının işlənib hazırlanmasını zəruri edir. Müasir dövrdə müəssisənin maliyyə strategiyasının hazırlanması idarəetmənin yeni konsepsiyasına – XX əsrin 70-ci illərində ABŞ və Qərbi Avropanın korporasiyalarında fəal tətbiq edilən “Strateji idarəetmənin” metodoloji prinsiplərinə əsaslanır. Strateji idarəetmə strateji planlaşdırma metodologiyasının inkişafı əsasında meydana gəlmişdir. Yaranmış inkişaf meyllərinin ekstrapolyasiya konsepsiyasına əsaslanan ənənəvi perspektiv planlaşdırmadan fərqli olaraq, strateji planlaşdırma nəinki bu meylləri, həm də müəssisənin inkişaf imkanlarını və təhlükəliyini, gələ-cəkdə bu meylləri dəyişdirə biləcək fövqəladə situasiyanın baş verməsini nəzərə alır. darəetmənin yeni paradiqmasına uyğun müəssisənin strategiyasının hazırlanması, hər şeydən əvvəl, bu idarəetmə obyektlərinin eyniləşdirilməsinə ə saslanır. Strateji menecment mövqeyindən strateji idarəetmə obyektləri üç qrupa ayrılır: bütövlükdə müəssisə, strateji təsərrüfat zonası və strateji təsərrüfat vahidi. Müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşması prosesinin idarə edilməsi onların təsnifləşdirilməsini zəruri edir.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|