Microsoft Word Maqistr dissertasiya isi Fuad Memmedli doc
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.3 Mü əssis ə maliyy əsinin t əşkilinin n əz əri əsasları.
29
Mülkiyyətçinin və iştirakçının prinsipləri müəyyən dərəcədə qarşılıqlı asılı şə kildə olurlar. Əgər müəssisə özünün səhmdarlarına müvafiq gəlir gətirə bilmirsə, onda öz fəaliyyətini genişləndirmək üçün əlavə səhmdar kapitalı əldə etmək imkanı olmur. Müəssisə hər hansı səbəbdən yüksək gəlir götürmürsə, o borc vəsaiti cəlb etmək və mənfəətdən investisiya üçün istifadə etmək, müəssisə fəaliyyətinin iştirakçılarının tələbatını ödəmək üçün kifayət qədər vəsaitə malik olmayacaqdır. Deməli, müəssisənin inkişafı üçün mənfəət mühüm əhəmiyyətə malikdir. Əgər müəssisənin müvafiq pul vəsaitləri axını yoxdursa, onda o öz səhmdarlarına dividend ödəyə və onların investisiya imkanlarını təmin edə bilməz ki, bu da öz fəaliyyətini artırmaq və genişləndirmək üçün əlavə səhmdar kapitalı cəlb etmək imkanını məhdudlaşdıra bilər. Direktorlar Şurasının və onların təyin etdikləri inzibati aparatın vəzifəsi müəssisənin iştirakçılarının hər bir qrupunun qanuni tələbatının ödənilməsi üçün kifayət qədər mənfəətin alınmasını təmin edə bilən müəssisənin strategiyası və taktikasını işləyib hazırlamaqdır. Maliyyənin idarə edilməsi funksiyasına baxarkən müəssisənin ümumi idarə olunmasının spesifik aspektlərini nəzərə almaq vacibdir. Bu halda müəssisənin ümumi idarə edilməsini xarakterizə edən bəzi məsələləri, məsələn, sosial mədəniyyəti nəzərə almamaq lazımdır. Maliyyənin idarə edilməsini maliyyə menecerinin fəaliyyət sferası və vəzifəsi kimi müəyyənləşdirmək olar. Maliyyə meneceri müəssisənin ümumi strukturunda ə həmiyyətli yer tutur. Müəssisənin idarə edilməsinin təqribi strukturu aşağıdakı şə kildə təqdim edilir.
30
Şəkil5. Müəssisənin idarə edilməsinin təqribi strukturu Ə gər əvvəllər maliyyə menecerinin rolu sadəcə ən əlverişli şəraitdə şirkətin sahibkarlıq fəaliyyətini maliyyə vəsaitləri ilə təmin etmək kimi başa düşülürdüsə, müasir dövrdə bu rol əhəmiyyətli dərəcədə genişlənmişdir. Belə ki, müəssisəni pul vəsaitləri ilə səmərəli şəkildə təmin etməklə yanaşı, müəssisə daxilində maliyyə resurslarından effektiv istifadənin müəyyənləşdirilməsi vəzifəsini də maliyyə menecerləri yerinə yetirirlər. Maliyyə menecerinin əsas vəzifəsi aşağıdakılardan ibarətdir: − ə
− alınmış maliyyə resurslarından effektiv istifadəni təşkil etmək. Maliyyə meneceri müəssisənin büdcə planının tərtibi, müəssisənin kapitallaşmış dəyərinin artırılması, investisiya layihələrinin qiymətləndiril-məsi, müəssisənin qiymət siyasətinin müəyyənlənşdirilməsi, məhsulun satış bazarının öyrənilməsi üzrə vəzifələri yerinə yetirir. qtisadiyyatın müxtəlif sahələrində müəssisənin fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi üsulları əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Bəzi şirkətlər üçün borc maliyyələşdirilməsinin yüksək məbləği səciyyəlidir, halbuki başqaları üçün borc maliyyələşdirməsi praktiki yox dərəcəsindədir. Belə olan halda müəssisənin fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsinin müxtəlif növlərini əlaqələndirməklə optimal variantın seçilməsi vacibdir. Baş direktor
Təchizat üzrə menecer stehsal üzrə menecer Kadrlar üzrə menecer Maliyyə
meneceri Təminat üzrə menecer darəetmə uçotu üzrə ş öbə Maliyyə mühasibat- çılığı
Kredit ş öbəsi nformasiyaların toplanması və emalı şöbəsi
31
Aktivləri cəlb etdikdən və biznesin inkişafı üçün lazımi maliyyələşdirmə-ni həyata keçirildikdən sonra onların effektiv idarə edilməsinə zəruriyyət yaranır. Müxtəlif növ aktivlər maliyyə menecerlərindən müxtəlif dərəcəli məsuliyyət tələb edir. Belə ki, maliyyə meneceri dövriyyə vəsaitlərinin idarə olunması məsələsinə daha ciddi yanaşmalıdır. Çünki əsas vəsaitlərin idarə olunmasına görə məsuliyyətin çox hissəsini istehsal bölmələrinin rəhbərləri daşıyırlar. Maliyyə menecmentinin mühüm aspekti aktivlərin lazımi səviyyəsi və strukturunun təmin edilməsi, biznesin maliyyələşdirilməsi mənbələri və üsullarının axtarılıb tapılması ilə əlaqədardır. Maliyyə menecerinin sərəncamında kifayət qədər maliyyələşdirmə mənbələrinin geniş spektri vardır.
subyektləri əsas rol oynayırlar. Təsərrüfat subyekti hüquqi şəxsdir, mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq dövlət qeydiyyatından keçir və qarşıya qoyulan məqsədə nail olmaq üçün fəaliyyət göstərir. Yaranma məqsədindən və fəaliyyətindən asılı olaraq təsərrüfat subyektləri kommersiya və qeyri-kommersiya təşkilatlarına bölünürlər. Kommersiya təşkilatının əsas məqsədi mənfəət əldə etmək və onu iştirakçılar arasında bölüşdürməkdir. Qeyri-kommersiya təşkilatının məqsədi isə sosial məsələləri həll etməkdir, əgər təşkilat sahibkarlıq fəaliyyət ilə məşğul olursa, onda alınan mənfəət iştirakçılar arasında bölüşdürülmür, yalnız sosial və digər ictimai faydalı məqsədlər üçün istifadə edilir. Kommersiya təşkilatları bazar iqtisadiyyatının özəyini təşkil edir. qtisadi və hüquqi ədəbiyyatlarda bu özəyin müxtəlif cür adlandırılmasına rast gəlinir: firma, ş irkət, müəssisə, təşkilat və s. Məlum olduğu kimi müasir iqtisadi nəzəriyyə iki hissədən: mikroiqtisadiyyat və makroiqtisadiyyatdan ibarətdir. Mikro və makroiqtisadi sistemlər biri-birini tamamlayan vahid iqtisadi sistemin tərkib hissələridir.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|