Microsoft Word Maqistr dissertasiya isi Fuad Memmedli doc
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
44
Cədvəl 1. Müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşmasının strateji idarə edilməsi prosesində istifadə olunan təsnifat
Təsnifat qrupları 1. Mülkiyyətçi titulu 1. Xüsusi maliyyə resursları 2. Borc maliyyə resursları 2. Müəssisəyə cəlbetmə mənbələri 3. Daxili mənbələrdən formalaşan maliyyə resursları 4. Xarici mənbələrdən formalaşan maliyyə resursları 3. Cəlbetmənin müvəqqəti müddəti 5. Uzunmüddətli əsasda cəlb edilən maliyyə resursları 6. Qısamüddətli əsasda cəlb edilən maliyyə resursları
Mülkiyyətçinin titulu üzrə formalaşdırılan maliyyə resursları xüsusi və borc maliyyə resurslarına ayrılır. Müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşması prosesinin strateji idarə edilməsi sistemində onların belə bölgüsü təyinedici xarakter daşıyır. Müəssisəyə cəlbetmə mənbələri üzrə maliyyə resursları daxili və xarici mənbələrdən cəlb edilən maliyyə resurslarına ayrılır. Daxili mənbələrdən cəlb edilən maliyyə resursları müəssisənin inkişafı üçün bilavasitə müəssisədə formalaşan xüsusi hissəni xarakterizə edir. Daxili mənbələrdən maliyyələşən xüsusi maliyyə resurslarının əsasını müəssisənin xalis mənfəəti təşkil edir. Xarici mənbələrdən cəlb edilən maliyyə resursları müəssisədən kənarda formalaşan
45
hissəni xarakterizə edir. O, kənardan cəlb edilən həm xüsusi, həm də borc kapitaldan ibarət ola bilər. Cəlbetmənin müvəqqəti müddəti üzrə formalaşan maliyyə resursları uzunmüddətli və qısamüddətli əsasda cəlb edilən maliyyə resurslarına ayrılır. Uzunmüddətli əsasda cəlb edilən maliyyə resurslarına müəssisənin xüsusi maliyyə resursları və bir ildən artıq dövrə cəlb edilən borc vəsaitləri aiddir. Bu növ maliyyə resursları müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşması prosesinin strateji idarə edilməsinin əsas obyekti sayılır. Qısamüddətli əsasda cəlb edilən maliyyə resursları bir il ərzində müəssisə tərəfindən formalaşdırılır, hansıki strateji idarəetmə prosesində investisiya tələbatının müvəqqəti ödənilməsi üçün istifadə olunur. Bütövlükdə, müəssisənin maliyyə strategiyasının səmərəlilik səviyyəsi onun maliyyə resurslarının məqsədyönlü formalaşmasından bilavasitə asılıdır. Müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşmasının əsas məqsədi onun təsərrüfat fəaliyyətinin perspektiv inkişafını təmin edən lazımi maliyyə aktivlərini formalaşdırmaqdan ibarətdir. Bu məqsədi nəzərə almaqla müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşması prosesi aşağıdakı prinsiplər əsasında həyata keçirilir: 1. Müəssisənin təsərrüfat fəaliyyətinin inkişaf perspektivlərinin nəzərə alınması. Maliyyə resurslarının həcmi və strukturunun formalaşdırılması prosesi müəssisənin strateji inkişafının bütün mərhələlərində təsərrüfat fəaliyyətinin təmin edilməsinə hədəflənir. 2. Maliyyə resurslarının ümumi həcmindən investisiya hissəsinin ayrılması. Müəssisənin investisiya resurslarına ümumi tələbatı hesablayarkən korporativ strategiyanın, funksional strategiyanın və biznes-vahidi strategiyasının reallaşdırılması üçün investisiyaların həcmi nəzərə alınmalıdır. 3. Müəssisənin maliyyə təhlükəsizliyi mövqeyindən maliyyə resurslarının formalaşmasının optimal strukturunun təmin edilməsi. Maliyyə resurslarının formalaşmasının optimal strukturu strateji inkişaf prosesində müəssisənin maliyyə tarazlığını təmin edir. Bu prinsiplərin reallaşdırılması müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşmasının strateji idarə edilməsi prosesinin əsas məzmununu təşkil edir.
46
Müəssisənin maliyyə resurslarının formalaşması prosesi onların cəlb edilməsi dəyərinin qiymətləndirilməsi ilə əlaqədardır. Belə qiymətləndirmə aşağıdakı üç mərhələ üzrə ardıcıl aparılır: − müəssisənin xüsusi kapitalının ayrı-ayrı elementlərinin dəyərinin qiymətləndirilməsi; − müəssisə tərəfindən cəlb edilən borc maliyyə resurslarının ayrı-ayrı elementlərinin dəyərinin qiymətləndirilməsi; − müəssisənin formalaşan maliyyə resurslarının ortaölçülü dəyərinin qiymətləndirilməsi. Xüsusi maliyyə resurslarının formalaşmasının strateji idarə edilməsi prosesi daxili və xarici mənbələr üzrə ayrıca həyata keçirilir. Xüsusi maliyyə resurslarının formalaşmasının daxili mənbələrin tərkibində müəssisənin sərəncamında qalan mənfəət əsas yer tutur. Mənfəət müəssisənin xüsusi maliyyə resurslarının əsas hissəsini formalaşdırır, xüsusi kapitalın artımını və müvafiq olaraq müəssisənin bazar dəyərinin artırılmasını təmin edir. Daxili mənbələrin tərkibində əsas vəsaitlərdən və qeyri-material aktivlərindən amortizasiya ayırmaları müəyyən rol oynayır. Digər daxili mənbələr müəssisənin xüsusi maliyyə resurslarının formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynamır. Xüsusi maliyyə resurslarının formalaşmasının xarici mənbələrinin tərkibində müəssisə tərəfindən cəlb edilən əlavə pay, yaxud səhmdar kapitalı əsas yer tutur. Ayrı-ayrı müəssisələr üçün xüsusi maliyyə resurslarının formalaşmasının xarici mənbələrindən biri ona əvəzsiz təqdim edilən maliyyə köməyi ola bilər. Xüsusi maliyyə resurslarının formalaşmasının digər xarici mənbələrinə müəssisənin balansında olan material və qeyri-material aktivlərinin ona əvəzsiz verilməsidir. Müəssisənin xüsusi kapitalının çoxalması ilk növbədə xüsusi maliyyə resurslarının formalaşmasının idarə edilməsi ilə əlaqədardır. Bu idarəetmənin əsas vəzifəsi gələcək dövrdə müəssisənin təsərrüfat fəaliyyətinin inkişafının lazımi səviyyədə özünümaliyyələşdirilməsini təmin etməkdən ibarətdir.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|