38
nkişaf edən ölkələr
(kq/il)
32.4
32.3
32.8
1.5
Ə
KTT-nin ətə olan
qiymətlərin indeksi
(2002-2004=100)
2010
2011
2012
Yanvar
aprel
2011-ci il
yanvar-aprel
dövrü ilə
müqayisədə
2012-ci il
yanvar-aprel
dövrünə
dəyişikliklər,%
152
157
179
3.3
Cədvəl 6.
Mənbə: Abbasov smət Dursun oğlu. Azərbaycanın və dünya ölkələrinin kənd
təsərrüfatı. Bakı 2013
Süd və süd məhsulları bazarının vəziyyəti
Süd məhsullarına olan qiymətlər 2011 - ci ilin ortalarından dünya bazarına
tədarükün artması ilə aşağı düşməyə başlamışdır. Aprel ayında süd istehsalının
cənub yarım kürəsində mövsümün uğurlu bitməsindən, şimal yarım kürəsində
pozitiv başlamasından sonra gələcəkdə aşağı düşməsi müşahidə olunmuşdur.
Qiymətlərin aşağı düşməsi ixrac fondlarının artımını, həmçinin də avronun ABŞ
dolları nisbətində məzənnəsinin aşağı düşməsini əks etdirir. Bu yaxınlarda aşağı
məzənnənin düşməsinə baxmayaraq, süd məhsullarına olan qiymətlər çoxillik
qiymətlərin orta səviyyəsindən xeyli yüksək olaraq qalır.
A ölkələrində və ABŞ - da dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən ehtiyatların
minimum səviyyəsi şəraitində süd bazarı istehsalında və süd məhsullarının
mövcudluğunda qəflətən baş verən dəyişikliklərə xüsusilə həssasdır. Buna
baxmayaraq, 2012 - ci ilin qalığına istehsalın pozitiv proqnozu qiymətlərin
39
gələcəkdə aşağı düşməsinə gətirəcək. 2012 - ci ildə dünya süd istehsalı 2,7 faiz
artaraq 750 milyon tona çatacaqdır. Artımın regionların çox hissəsində
gözlənildiyinə baxmayaraq, Asiya gözlənildiyi kimi, artımın xeyli hissəsini təmin
edəcək.
Süd məhsulları ilə dünya ticarəti proqnozlara uyğun olaraq 2012 - ci ildə də
artacaq. dxalın gözlənildiyi kimi süd ekvivalentində 52,7 milyon tonadək artdığı
halda, tələbat sabit olaraq qalacaq. Asiya əsas bazar olaraq qalacaq, ondan sonra
Ş
imali Afrika, Yaxın Şərq, Latın Amerikası və Karib hövzəsi gələcək. dxala olan
dünya tələbatının artımı gözlənildiyi kimi, əsasən Okeaniya və Cənubi Amerikada
südün otlaq istehsalının hesabına təmin ediləcək.
Cədvəl 7.
Mənbə: Abbasov smət Dursun oğlu. Azərbaycanın və dünya ölkələrinin kənd
təsərrüfatı. Bakı 2013
Süd məhsullarının dünya bazarı: əsas rəqəmlər
dünya balansı
2010/11
2011/12
qiymətləndirmə
2012/13
proqnoz
2010/11-ci illə
müqayisədə
2011/12-ci ildə
dəyişikliklər
milyon ton südə hesablanmış
%
Cəmi, süd
istehsalı
713.6
730.1
750.1
2.7
Ə
KTT-nin ətə olan
qiymətlərin
indeksi (2002-2004=100)
2010 2011 2012
Yanvar-aprel
2011-ci il yanvar-aprel
dövrü ilə müqayisədə
2012-ci il yanvar-aprel
dövrünə dəyişikliklər,%
200
221
198
-13.4
40
Cəmi, ticarət
47.8
50.7
52.7
4.0
Tə
lə
bat və
tə
klif göstə
ricilə
ri Ə
halinin hə
r nə
fə
rinə
ə
rzaq istehlakı:
Bütün dünya
(kq/il)
103.3
104.5
106.1
1.6
nkişaf etmiş
ölkələr (kq/il)
233.4
234.3
237.8
1.5
nkişaf
edən
ölkələr (kq/il)
67.8
69.5
71.1
4.02.2
Ticarət
-
istehsalın payı
(%)
6.7
6.9
7.0
1.2
Cədvəl 8.
Mənbə: Abbasov smət Dursun oğlu. Azərbaycanın və dünya ölkələrinin kənd
təsərrüfatı. Bakı 2013
Dünya üzrə
taxıl istehsalında Azə
rbaycanın payı
göstəricilər
2012-ci il üzrə
1. Də
nli bitkilə
rin sə
pin sahə
si, milyon ha
Dünya, cəmi
1 572,0
o cümlədən Azərbaycan
1,032
ondan buğda:
Dünya, cəmi
1 048,0
o cümlədən Azərbaycan
0,688
2. Taxıl istehsalı, milyon ton
Dünya, cəmi
2 371,0
o cümlədən Azərbaycan
2,8
41
ondan buğda:
Dünya, cəmi
700,0
cümlədən Azərbaycan
1,847
3. Dünyada Azərbaycanın payı, %-lə
Səpilən sahədə
0,07
o cümlədən buğda
0,07
Taxıl istehsalında
0,12
o cümlədən buğda
0,26
4. Əhalinin bir nəfərinə taxıl istehsalı, kq
Dünya, cəmi
327
o cümlədən Azərbaycan
301
ondan buğda:
100
Dünya, cəmi
100
o cümlədən Azərbaycan
198
Cədvəl 9.
Mənbə: smət Abbasov Azərbaycanın və dünya ölkələrinin kənd təsərrüfatı,
Bakı 2013
Kənd təsərrüfatı üçün istehsal vasitələrini istehsal edən sahələrdə və qida
sənayesində həmçinin enerji istehlakı artır. Xarici ticarətin genişlənməsi ASK
məhsullarının ölkələrarası axınının bir neçə dəfə artması ilə əlaqəlidir, bu da kənd
təsərrüfatı və ərzaq məhsullarının daşınmasına, saxlanmasına müxtəlif enerjin
ehtiyatlarının sərf edilməsinə gətirib çıxarır.
Azərbaycanda heyvandarlıq əsas məşğuliyyət növlərindən biridir. Ölkədə
heyvanların aşağıdakı növləri vardır: maldarlıq; camışçılıq; qoyunçuluq; keçiçilik;
atçılıq; quşçuluq; dovşançılıq; arıçılıq; balıqçılıq; heyvandarlıq: (min başla) [26]