Microsoft Word muxtar naz m docx
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
14
milli qanunvericiliyin bəzi xüsusiyyətlərini, həmçinin idxal və ixrac rüsumlarının çıxılması prinsipini nəzərə almaqla, barter üzrə sövdələr ayrıca həyata keçirilən ixrac və idxal sövdələri ilə müqayisədə əlavə üstünlüklərə malik olur. Bu cür üstünlüklər satış anının müəyyən edilməsi zamanı və müvafiq olaraq, mənfəətdən vergi üzrə vergi öhdəliklərinin meydana çıxması anında, barter ə məliyyatları üzrə gömrük dəyərinin müəyyən edilməsinin xüsusiyyətləri ilə əlaqədar olaraq ixrac və ya idxal gömrük rüsumlarının mini- mumlaşdırılması ilə yarana bilər. Bir qayda olaraq, barter əməliyyatlarının əlavə üstünlükləri xarici ticarət üzrə həmin ölkələrdə valyuta tənzimlənməsinin və valyuta nəzarətinin sərt qaydalarının müəyyən olunduğu, həmçinin vergi gömrük xidmətləri ilə valyuta nəzarəti orqanları arasında səmərəli qarşılıqlı münasibətlərin olmadığı ölkələrdə mövcuddur. «Barter ofşor müəssisə»nin tətbiqi sahəsi o zaman xüsusilə geniş ola bilər ki, xarici ticarət əlaqələri eyni zamanda sərt valyuta məhdudiyyətləri və valyuta nəzarəti rejimi müəyyən etmiş bir neçə ölkə arasında həyata keçirilsin. Bu halda ofşor müəssisə beynəlxalq xarici ticarət və valyuta-kredit münasibətlərində faktiki olaraq klirinq palatası vəzifəsini yerinə yetirir ki, bu da nəinki vergi öhdəliklərinin həcmlərini aşağı salmağa, habelə xeyli dərəcədə idxalçılarla ixracatçılar arasındakı hesablaşmalarda xərclərin səviyyəsini azaltmağa, vaxtaşırı meydana çıxan borc problemlərini səmərəli tənzimləməyə imkan verir. Ofşor şirkətdən vasitəçi - müstəqil agent kimi istifadə olunması əlavə ödənişləri eyni zamanda idxal və ixrac hesabları axınından ayırmaqla həyata keçirməyə imkan verir. Ofşor şirkətin - vasitəçinin tətbiqinin xüsusi sahəsi podrat fəaliyyətin müxtəlif növləridir. Ofşor şirkət - müstəqil agentdən istifadənin ofşor şirkətdən idxalçı, ixracatçı, barter əməliyyatları iştirakçısı kimi istifadədən başlıca fərqi ondan ibarətdir ki, müstəqil agentlə ya hər hansı xidmət göstərilməsi barədə əlavə müqavilə bağlanır (bir qayda olaraq, uyğun kontragentin axtarışı ilə əlaqədar) və ya əsas müqavilədə bu agentin xərclərinin qaytarılmasının xüsusi rejimi müəyyənləşdirilir. Bu halda idxal üzrə tədarükçü, ixrac üzrə alıcı, hər hansı işlərin yerinə yetirilməsi üzrə podratçı kimi ofşor zonada qeydiyyatdan keçməmiş müəssisə qalır. Bu, bir sıra hallarda ticarət sahəsində beynəlxalq müqavilələrin üstünlüklərindən 15
səmərəli surətdə istifadə etməyə, həmçinin digər fəaliyyət növləri həyata keçirərkən vergiqoymanın xüsusi şərtlərinə iddia etməyə, yəni gəlirlərə və əmlaka ikiqat vergiqoymadan qaçmaq haqqında müqavilədən istifadə etməyə imkan verir ki, müqaviləyə görə kontragent ofşor şirkət olduğu zaman bunlar tətbiq edilə bilməzdi. Ofşor şirkətdən podratçı kimi istifadə olunduğu zaman, bir qayda olaraq, milli müəssisənin mənfəətinə vergiqoyma zamanı nəzərə alınan xərclərin artırılmasına nail olunur. Başqa sözlə, milli istehsalçının balans mənfəətinin bir hissəsi «alınıb» ofşor zonada qeydiyyatdan keçmiş «ötürücü» müəssisəyə verilir. Bu zaman qanunvericiliklə xərclərin, milli müəssisənin vergi tutulan gəliri müəyyən edilərkən çıxılan kimi müəyyən etdiyi maddələrinə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Həmişə yadda saxlamaq lazımdır ki, bir sıra xərclər məhdud ölçülərdə çıxıla bilər. Bu, reklama, nümayəndəliyə və s. xərclər ola bilər. Digər tərəfdən, bu cür sxemlər qurarkən nəzərə almaq lazımdır ki, ofşor şirkətin podrat fəaliyyəti vergi orqanları tərəfindən həmişə həmin ölkənin ərazisində həyata keçirilən fəaliyyət kimi nəzərdən keçiriləcəkdir ki, bu da öz növbəsində, podrat işlərinin həmin
dövlətin ə razisindəki mənbələrdən alınan
gəlir kimi
təsnifləşdirilməsinə səbəb olacaq. Yəni ofşor müəssisənin - podratçının gəlirləri podrat işlərinin yerinə yetirilməsi zamanı həmin işlərin yerinə yetirildiyi ölkədə vergiqoymaya məruz qalacaq. Bununla əlaqədar olaraq podrat işlərini həyata keçirən müəssisənin qeydiyyat yeri kimi ikiqat vergiqoymadan qaçmaq haqqında beynəlxalq müqavilənin qüvvədə olduğu ölkə və ərazilər xüsusilə cəlbedicidir. Bir qayda olaraq, inkişaf etmiş dövlətlər ofşor ərazilərlə bu cür müqavilələr bağlamır, lakin hər hansı dövlət müqavilə imzaladıqdan sonra azad iqtisadi zona təsis edə, qeydiyyatdan keçmiş müəssisələr üçün gəlirlərin müəyyən növlərinə güzəştli vergiqoyma rejimi tətbiq edə bilər. Ofşor şirkətdən əmlak sahibi kimi istifadə olunduğu zaman ona hər hansı əmlak ya verilir, ya satılır, ya da ilkin olaraq alınır. Ofşor şirkətdən əmlak sahibi kimi adətən aşağıdakı məqsədlər üçün istifadə olunur: - borclunun öhdəlikləri üzrə əmlak cərimədən qorunur; - vergi öhdəlikləri minimumlaşdırılır. 16
Ofşor müəssisəyə əmlakın alınması həmin əmlaka şəxsin vergi və ya digər öhdəlikləri üzrə cərimə qoyulması vəziyyətindən qaçmağa imkan verir. Bu tədbirlər adətən daşınmaz əmlakın ayrı-ayrı növləri üçün o hallarda tətbiq edilir ki, bu əmlakın sahibi güman edir ki, əmlaka hər hansı öhdəliklərin yerinə yetirilməməsi səbəbindən (vergilərin verilməməsi, ssudanın qaytarılmaması, cərimə sanksiyaları, ziyan dəyməsi və s.) cərimə qoyula bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, bir çox ofşor dövlət və ərazilərin qanunvericiliyində həmin ərazidə qeydiyyatdan keçmiş şirkətin əmlakına cərimələr xüsusi olaraq göstərilir (bu, bir qayda olaraq, yaradılan ticarət və qeyri- ticarət strukturlarından dələduzcasına istifadə hallarıdır). Bununla belə, başqa ölkələrin vergi orqanlarının iradları nəzərə alınmaya da bilər. Bundan başqa, əgər əmlak ofşor müəssisə üçün qeydiyyatdan keçmişdirsə, paralel sövdələrin bağlanması, müxtəlif növ valyuta və xüsusi məhdudiyyətlərdən qaçmaq imkanı mövcuddur. Ə mlakın, xüsusilə də daşınmaz əmlakın satışı zamanı vergilər həddən artıq böyük ölçülərə çata bilər. Bir sıra ölkələrdə daşınmaz əmlakın təkrar satılmasına qadağa və məhdudiyyətlər mövcuddur. Bir qayda olaraq, daşınmaz əmlakın satışı notarial və dövlət qeydiyyatını tələb edir ki, bu da müvafiq rüsum və yığımların ödənişi zamanı böyük xərclərə səbəb olur. Bu cür xərclərdən və məhdudiyyətlərdən qaçmaq üçün adətən sxem istifadə olunur ki, bu sxemə müvafiq olaraq əmlakın özü deyil, bu əmlaka sahib olan şirkət (hüquqi şəxs) satılır. Yəni bu şirkətin 100%-li səhm paketi satılır. Bu cür sxemlərdən bir çox Qərbi Avropa ölkələrində daşınmaz əmlakın satışı zamanı çox geniş istifadə olunur. Lakin yadda saxlamaq lazımdır ki, bir sıra ölkələrin qanunvericiliklərində, həmçinin gəlir və əmlaka ikiqat vergiqoymadan qaçmaq haqqında ayrı-ayrı müqavilələrdə bu cür sövdələrin baş verməsi imkanlarının aradan qaldırılması üzrə müvafiq mexanizmlər nəzərdə tutulmuş və ya daşınmaz əmlak obyektlərinə malik olan şirkətlərin səhmləri ilə sövdələrə ve- rgiqoyma üçün xüsusi rejimlər müəyyən edilmişdir. Ofşor şirkətlər həmçinin vərəsəlik və hədiyyələrə vergi öhdəliklərinin minimumlaşdırılması üçün də istifadə olunur. Ofşor müəssisənin səhmlərinə Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|