Microsoft Word muxtar naz m docx
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
17
sahibliklə sxemdən adi istifadə bəzən əmlak sahibi olan müəssisənin səhmlərinin ilkin (və ya balans) dəyərinə bu vergilərin qoyulmasını məhdudlaşdırmağa imkan verir. Əks halda, əgər vergi tutma obyekti vərəsəlik və hədiyyə olunan daşınmaz və başqa əmlakdırsa, mülkiyyət hüququnun başqa şəxsə verilməsi xüsusi notarial və dövlət qeydiyyatı tələb edirsə, milli qanunvericiliyə müvafiq olaraq əmlakın yenidən hesablanması (yenidən qiymətləndirilməsi) tələb oluna bilər. Bu, çox vaxt vergiqoyma bazasının artımına səbəb olur. Vərəsəlik və hədiyyələr zamanı, həmçinin vergiqoymanın başqa növlərində vergilərin minimumlaşdırılmasının ə lavə imkanlarını beynəlxalq trastlar konsepsiyasına əsaslanan sxemlər verir. Müəllif hüquqlarının və əmtəə nişanlarının satışı zamanı ofşor şirkət gəliri əmtəə nişanı və ya müəllif hüquqları alıcısının yerləşdiyi ölkənin ərazisindəki mənbələrdən deyil, xarici iqtisadi ticarətdən alır. Əgər ofşor şirkət bu ölkədə daimi nümayəndəliyə malik deyilsə, bu zaman müvafiq ödəniş mənbə yanında vergi tutulmadan həyata keçirilməlidir. Bu şirkət qeydiyyat keçdiyi ölkədə yerli vergi qanunvericiliyinə əsasən gəlirlərdən vergi ödəyir. Müəllif hüquqlarının və əmtəə nişanlarının satışı üçün gəlir və əmlaka ikiqat vergiqoymadan qaçmaq haqqında müqavilənin olmasının heç bir ə həmiyyəti yoxdur. Müəllif hüquqlarının və əmtəə nişanlarının satılması sxemi adətən nəinki alıcı- müəssisə tərəfindən vergiqoyma bazasına mənfəətə görə vergini azaltmağa imkan verir, həmçinin gömrük rüsumlarının tutulmasından da azad edir (hər hansı başqa mal satıldığı zaman tutulan rüsumlar). Lakin müəllif hüquqlarının satılması ilə bağlı sxem adətən bir sıra əməliyyatlar və müəyyən xərclərlə bağlıdır. Əmtəə nişanının istifadə hüquqlarının satışı zamanı bu əmtəə nişanı həmin nişanı alanın yerləşdiyi dövlətin norma və qaydalarına uyğun qeydiyyatdan keçməlidir, yəni ixracatçı dövlət rüsumu ödəməklə, əmtəə nişanının qeydiyyatdan keçməsi prosedurunu həyata keçirməlidir. Bu sahədə bir sıra metodoloji və prosedur məqamları sona qədər tənzimlənməmişdir ki, bu da əlavə çətinliklər törədə bilər. Ofşor şirkətdən müəllif hüquqları sahibi kimi istifadə edilməsinin əsas üstünlüyü ondan ibarətdir ki, müəllif hüquqlarının qiymətinin aşağı salınmasında tərəflər 18
qiyməti razılaşdırarkən heç bir şərtlərlə məhdudlaşdırılmır. Əmtəə satışı zamanı gömrük və vergi orqanları əmtəənin gömrük dəyərinin müəyyən edilməsinin müxtəlif üsullarından istifadə edə bilər ki, bu, müəllif hüquqlarının, patentlərin, əmtəə ni- ş anlarının satışına tətbiq oluna bilməz. Ofşor şirkət əmtəə nişanı, müəllif hüquqlarının lisenziarı kimi çıxış edə bilər. Onun əmtəə nişanı (müəllif hüquqları) satışından başlıca fərqi ondan ibarətdir ki, əgər ə mtəə nişanından, müəllif hüquqlarından istifadə hüquqları satılan zaman bunlar tamamilə və qaytarılma söhbəti olmadan alıcıya keçirsə, lisenziya verilən zaman onlardan istifadə hüququ lisenziata lisenziya müqaviləsində göstərilən şərtlərlə verilir. kinci halda xarici hüquqi şəxs (ofşor şirkət) lisenziat- dövlətin ərazisində passiv iqtisadi fəaliyyətdədir və xarici hüquqi şəxs bu dövlətin ərazisində yerləşən mənbələrdən gəlirlər götürür. Lisenziat tərəfindən ödənilən royalti (lisenziya ödəmələri) lisenziarın ünvanına yalnız lisenziat-ölkədə qüvvədə olan qanunvericilik normalarına müvafiq şərtlərlə həyata keçə bilər (əgər ikiqat lisenziar və lisenziat ölkələr arasında gəlir və əmlaka vergiqoymadan qaçmaq haqqında müqavilənin şə rtləri ilə başqa normalar müəyyən edilməmişdirsə). Beləliklə, müəllif hüquqları sahibi olan şirkətin vergi öhdəliklərinin səmərəli surətdə minimumlaşdırılması üçün onu lisenziat ölkə ilə müvafiq müqavilə inzalamış ölkədə qeydiyyatdan keçirmək lazımdır. Qeyd etmək lazımdır ki, bir sıra ölkələr xaricə keçirilən müəllif hüquqları və lisenziyalardan gələn gəlirlərə vergiqoymanı nəzərdə tutmamışdır. Milli vergi qanunvericiliyinə müvafiq olaraq xaricə keçirilən müəllif hüquqları və lisenziya- lardan gələn gəlirlərin vergidən azad edilməsi aşağıdakı ölkələr tərəfindən müəyyən etmişlər: Baham adaları, Barbados (ofşor müəssisələr üçün), Bəhreyn, Belçika (Koordinasiya mərkəzində qeydiyyatdan keçmiş şirkətlər üçün), Bermud adaları, Cəbəllütariq (azad olunmuş şirkətlər üçün), Honkonq, Səudiyyə Ərəbistanı, sveçrə, Kayman adaları, Qətər, Kipr (ofşor şirkətlər üçün), Küveyt, Lixtenşteyn, Lüksemburq (holdinq şirkətlər üçün), Mavriki, Mali, Malta, Monako, Niderlandın Antil adaları, Niderland, Norveç, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri. Milli qanunvericilik həmçinin əmtəə
19
nişanı və/və ya müəllif hüquqlarından istifadə hüququndan çıxılmaları azad edə bilər. Belə ki, rlandiyada filmlərdən istifadə hüquqları istisna olmaqla, mənbə yanında ə mtəə nişanından və müəllif hüquqlarından istifadə üçün köçürülən çıxılmalar tutulmur, Danimarka və Uruqvay isə filmlərdən istifadə hüquqları istisna olmaqla, müəllif hüquqlarından istifadə üçün köçürülən çıxılmalardan vergi tutmur. Ofşor şirkətdən lizinq təqdim edən (icarədar) kimi istifadə olunan zaman ona hər hansı əmlak satılır, sonra isə icarə müqaviləsi üzrə həmin əmlak başqa şəxslər tərəfindən alınır. Əmlak icarədarı - lizinq alan üçün başlıca fayda ondan ibarətdir ki, lizinq (icarə) ödənişləri mənfəətdən vergi üzrə vergi öhdəlikləri hesablanan zaman çıxılır. Əgər bu müəssisə belə əmlaka malik olmuşsa, bu zaman müvafiq milli qanunvericiliyə əsasən amortizasiya ayırmaları hüququna malik ola bilər. amortizasiya normaları və şərtləri heç də həmişə kifayət qədər əlverişli olmur. Başqa, müəyyən qaydalara riayət edildikdə, icarədar əmlak vergisini ödəməyə də bilər. Ofşor şirkət vergiqoymanın minimumlaşdırılmasının müxtəlif sxemlərində geniş istifadə olunur. Ofşor şirkət təsisçilərin və ya üçüncü şəxslərin vəsaitlərini cəlb edir və onları qız müəssisələrin (filialların) nizamnamə kapitallarına qoyur. Ofşor ş irkətdən investor kimi istifadə aşağıdakı başlıca məqsədləri güdür: -
ə mlak idxalı zamanı vergiqoymanı minimumlaşdırmaq; -
ofşor şirkətin qız müəssisəsinin cari fəaliyyətinə vergiqoymanı minimumlaşdırmaq; -
məhdudiyyətləri aradan qaldırmaq. Ə gər ofşor şirkət - investor avadanlıq idxalı (nizamnamə kapitalına pay) zamanı vergi güzəştlərinə oriyentasiya ilə qeydiyyatdan keçirsə, müəssisənin ilkin inkişaf mərhələsi üçün holdinq şirkəti təsis etməkdən ötrü kapitalın maneəsiz olaraq qız cəmiyyətdən ana şirkətə keçməsinə xüsusi diqqət yetirilir. Başqa sözlə, holdinq adətən investisiyalarla uzunmüddətli idarəetmə, maliyyə axınları sxemlərinin optimal qurulması üçün yaradılır. Bank hesabının saxlayıcısı kimi ofşor şirkət potensial istifadəçilərin, valyuta tənzimlənməsinin və valyuta nəzarəti qaydaları sərt olan ölkələrin diqqətini cəlb edir.
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|