Microsoft Word politologiya cavab az docx
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Siyasi partiyalar
Siyasi sistemlə siyasi mədəniyyət arasındakı əlaqə özünü onda göstərir ki, birincisi, müvafiq siyasi sistem müəyyən siyasi mədəniyyətin tarixini özündə əks etdirir və ikincisi, tarixin uzun dövrləri ərzində siyasi mədəniyyət müvafiq siyasi sistemin modifikasiyası kimi çıxış edir. Siyasi mədəniyyət hakimiyyət və vətəndaş arasındakı qarşılıqlı münasibətlərə aid olan mövqelərin, sərvətlərin və davranış normalarının məcmusudur. Buna daxildir: - siyasəti, siyasi hadisələrə aid faktları bilmək və yaxud onlarla maraqlanmaq; - siyasi hadisələrin emosional tərəfi (məsələn, vətən məhəbbəti, düşmənə nifrət və s.); - müvafiq cəmiyyətdəki siyasi davranış nümunələrinin qəbul edilməsi. 7
Müasir dövrdə cəmiyyətin demokratikləşdirilməsi prosesində mədəniyyətin rolu getdikcə daha da artmaqdadır. Məhsuldar qüvvələrin inkişafı, əmək məhsuldarlığının artması, adamların ictimai-siyasi və əmək fəallığının yuksəlməsi, demokratiyanın təkmilləşməsi cəmiyyət üzvlərinin mədəni səviyyəsindən asılıdır. Cəmiyyətin inkişafı adamların şüur səviyyəsinin, siyasi mədəniyyətinin yuksəlməsi, mənəvi aləminin zənginləşməsi ilə sıx surətdə bağlıdır. Hazırda ölkəmizin yeni ictimai-siyasi sistemə, bazar münasibətləri və iqtisadiyyatına keçdiyi dövrdə cəmiyyət həyatının çox mürəkkəb və mühüm vəzifələrinin həllində siyasi mədəniyyətin rolu artmaqdadır. Adamların şüurunun və sosial münasibətlərin, dövrünü keçirmiş iş formaları və metodlarının yeniləşdirilməsində siyasi mədəniyyətin xususilə böyük əhəmiyyəti vardır. 44 Siyasi sosiallaşma prosesinin əsas mərhələləri və funksiyaları Politoloji ədəbiyyatda siyasi sosiallaşmanın bir neçə mərhələsi fərqləndirilir: 1) Siyasiləşmə, yəni siyasi həyat haqqında ilkin məlumatların qavranılması - (erkən yaşlarda) həmin məlumatların mənbəyi valideynlər və onların siyasi proseslər haqqında rəyi və hadisələrə münasibətidir. 2) Siyasətin «fərdiləşdirilməsi» - hakimiyyətdə olan həlledici fiqurlar (pre- zident, liderlər, baş nazir və s.) fərd üçün siyasi sistemlə əlaqə yaratma vasitəsinə cevrilir. 3)
sistemə emosional münasibətin formalaşması. 4) Təsisatlanma - siyasi həyat haqqında müstəqil təsəvvürlərin formalaşması, qiymətləndirilməsi. 5) Fərdin dərk edilmiş tələbatları, dəyərlər sistemi ilə siyasi normalar arasında qarşılıqlı əlaqənin formalaşması. Siyasi sosiallaşmanın aşağıdakı funksiyaları vardır: 1) Şəxsiyyətin siyasi sistemin demokratik prinsipləri əsasında fəaliyyət göstərməsi. 2) Dəyərlər orientasiyası - şəxsiyyətin siyasi sferanın ədalət, bərabərlik, azadlığın hüquqi qarantı və s. kimi prinsiplərini özünə daxil edən konseptual əsasını qəbul etməsi. Başqa sözlə desək bu funksiya şəxsiyyətin cəmiyyətin mənəvi dəyərlərini qəbul etməsi kimi vacib aspektlə sıx bağlıdır. 3) nstrumental - (praqmatik) şəxsiyyətin tələbləri, onun sosial və siyasi fəallığı formaları, siyasi həyatda iştirakı, öz hüquqlarından istifadə imkanı, mürəkkəb sosial- siyasi şəraitlərdə orientasiyası ilə bağlıdır. Siyasi dəyərlərin və mədəniyyətin mənimsənilməsi üsul və formalarında mövcud olan müxtəliflik siyasi sosiallaşmanın bir necə tipini fərqləndirməyə əsas verir. 45 “Siyasi sosiallaşma” anlayışı və ona təsir edən amillər XIX-XX əsrlərdə iqtisadiyyat, elm-texnika və K V-in sürətlə inkişafı geniş əhali kütləsinin siyasi həyata cəlb olunmasına və onların siyasi proseslərə təsir səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb oldu ki, bu da öz növbəsində şəxsiyyət və siyasət probleminin ön plana cəkilməsinə gətirib çıxardı. nsanların sosial-siyasi fəallığı və məlumatlılığı səviyyəsinin yüksəlməsi, geniş ə hali kütləsinin siyasi sferaya axını, yeni siyasi davranış təçrübəsinin və kütləvi siyasi ş üurun formalaşması fərdin siyasi sferaya qoşulması probleminin nəzəri cəhətdən işlənib hazırlanmasını tələb edirdi ki, bütün bunların nəticəsində politologiya elminin yeni bir qolu, «siyasi sosiallaşma» nəzəriyyəsi meydana gəldi. Siyasi sosiallaşma terminini açıqlamamışdan əvvəl «sosiallaşma nədir» sualına cavab vermək lazımdır. Geniş mənada, sosiallaşma tarixən qərarlaşmış ənənəvi və sosial cəhətdən şərt- lənmiş amillər əsasında fərdin «ictimailəşdirilməsini» nəzərdə tutur. Politoloqlar bu zaman aşağıdakı əsas şərtləri ayırırlar: 1. Tarixi prosesin maddi nətiçələri (burada insan fəaliyyət subyekti kimi çıxış edir); 2. Əvvəlki sosial münasibətlər (burada insan ə laqələrin subyekti kimi çıxış edir); 3. ctimai şüur sistemi (burada insan sərvət orien- tasiyalarını və müvafiq sosial birliyin məqsədlərini mənimsəyir). Nisbətən dar mənada, sosiallaşma dedikdə, şəxsiyyətin sosial təşəkkülü və inkişafı, onun siyasi şüuru və siyasi davranışının formalaşması prosesi başa düşülür. Onun gedişində cəmiyyətin sosial, iqtisadi və siyasi şəraiti ilə fərdin qarşılıqlı təsiri baş verir, o sosial struktura inteqrasiya olunur. Bu inteqrasiya koqnitiv (idraki), aksioloji (sərvət) və davranış istiqamətlərində həyata keçirilir. Siyasi sosiallaşma prosesinin xarakterinə, formalaşmasına və istiqamətinə müxtəlif amillər; ailə, məktəb, gənclər təşkilatları, siyasi partiyalar, K V, siyasi mədəniyyət, siyasi sistemdə mövcud olan siyasi rejim və s. təsir edir.
nəticəsində formalaşır. Ailədə əldə edilmiş baxışlar və dəyərlər gələcəkdə əldə ediləcək sosial təcrübə əsasında daha da möhkəmlənə və yaxud dəyişikliyə uğraya bilər. Ailə həyatıyla bağlı bəzi amilləri nəzərdən keçirək: - fərdi ailə dəyərlərinin ötürülməsi; - şəxsiyyətin formalaşmasında və qeyri-siyasi xarakterli üstünlüklərin rolu; - ailə üzvlərinin sosial - iqtisadi, dini və siyasi münasibətlər qovşağına daxil olmasına şərait yaratmaq. Siyasi orientasiyanın sosial bazasında baş verən prinsipiallıq, dəyişikliklər, ailə münasibəti modelində də dəyişikliklər edilməsini tələb edir. Ailə institutunun ictimai rəyin və fərdi davranışın lazımi normaları ilə uzlaşdırıla bilməsi üçün belə islahatlar vacib xarakter daşıyır.
yətdə siyasi tərbiyə işi əsasən məktəbdə həyata keçirilir. Təhsil proqramının siyasi aspektlərinin ümumi məqsədi vətəndaş tərbiyəsinin müxtəlif metodları vasitəsilə vicdanlı vətəndaş formalaşdırmaqdan ibarətdir. Gənclər təşkilatı - Adətən bu cür təşkilatlar siyasi dəyərlərin, norma və informasiyaların əhalinin gənc təbəqəsi arasında geniş yayılmasına şərait yaradır (dəyərlər - özünəhörmət, dinə hörmət, vətəndaşlıq borcu, ədəb-ərkan və s.).
artırılmasına geniş şərait yaradır. K V - Siyasi sosiallaşma strukturunda fərdin şəxsiyyət kimi formalaşmasına geniş təsir imkanına malik olan informasiya amilinə geniş yer verilir. Siyasi ədəbiyyatlarda şə xsiyyət və ona təsir edən xarici informasiya axını çox geniş öyrənilmiş və əsasən fərdin şəxsiyyət kimi formalaşmasında kommunikasiya kanallarının müsbət rolu qabardılmışdır. Lakin bununla yanaşı K V-in neqativ təsirini də nəzərdən qaçırmaq ol- maz, çünki bu sosial-siyasi cəhətdən çox ləng inkişaf edən infantil şəxsiyyətin yaranmasına gətirib çıxarır. Siyasi mədəniyyət - siyasi sosiallaşmanın mühüm əhəmiyyət kəsb edən amillərindən biri də siyasi mədəniyyətdir. Çünki siyasi mədəniyyət nəsillər boyu formalaşan siyasi ənənələri, siyasi praktikanın qüvvədə olan normalarını, ictimai-siyasi təsisatların və s. qarşılıqlı münasibətlərinə aid olan ideyaları, konsepsiyaları və inamları, insanların mövcud ictimai sistemə, onun təsisatlarına, orada mövcud olan «oyun qaydalarına» münasibətini müəyyən edən prinsip və orientasiyaları əhatə edir.
“Milli məsələ” və “milli münasibətlər” anlayışlarının qarşılıqlı nisbəti Milli münasibətlər sahəsində siyasətin mahiyyətini araşdırmazdan əvvəl ilk növbədə «milli məsələ» və «milli münasibətlər» anlayışlarının mahiyyətinə varmaq zəruridir.
imtiyazlı və imtiyazsızlara, hakim və məzlumlara bölünməsi, iqtisadi və mədəni inkişaf səviyyəsində bərabərsizlik və s. məsələsidir. Milli məsələ milli zəmində ədavət, çəkişmə, düşmənçilik və şübhə məsələsidir. Milli məsələ millətlər və xalqlar arasında dövlətdaxili və dövlətlərarası ünsiyyət prosesində təzahür edən siyasi, iqtisadi, hüquqi, ideoloji və b. problemlərin məcmusudur. Cəmiyyət həyatının hər bir mərhələsində milli məsələ bu və ya digər ölkənin konkret şəraitinə uyğun olaraq konkret məzmuna malik olur. Hər bir dövrdə milli münasibətlər sistemində yeni problemlər irəli sürülür. «Milli münasibətlər» anlayışı daha geniş məzmuna malik olub, özündə aşağıdakı münasibətləri əhatə etdirir: 1. millətdaxili münasibətlər; 2. milli-etnik birliklərarası münasibətlər; 3. millət və xalqların şəxsiyyətlərarası səviyyədə münasibətləri. Məhz bu üç cəhət millət və xalqların qarşılıqlı münasibətləri sahəsində yaranmış olan sosial əlaqələrin mahiyyətini tam əks etdirir. Millətlərarası münasibətlər əslində müxtəlif millətlərə mənsub olan adamların əmək, ictimai-siyasi, ailə-məişət və asudə vaxtdakı həyat formalarında yaranan qarşılıqlı münasibətlərini nəzərdə tutur. 47 Elita nəzəriyyələri və onların mahiyyəti Müasir elita nəzəriyyələri 19-cu əsrin sonu - 20-ci əsrin əvvələrində meydana gəlmişdir. Onların yaradılmasında italyan sosioloq və politoloqları V.Pareto, Q.Moska, R.Mixels, ispan politoloqu X.Orteqa-i-Qasset xüsusi rol oynamışdır. V.Pareto (1848-1923) elita təlimini «Ümumi sosiologiya haqqında traktat» ə sərində şərh etmişdir. O, yazırdı ki, bəzilərinin xoşuna gəlib-gəlməməyindən asılı olmayaraq, insan cəmiyyəti yekcins deyil və fərdlər fiziki, əxlaqi və intellektual cəhətdən bir-birindən fərqlənir. nsanların fərdi qabiliyyətlərindəki fərqlər cəmiyyətin elitaya və kütlələrə bölünməsinin ilkin əsasını təşkil edir. Böyük nüfuza, var-dövlətə malik olan insanlar cəmiyyətin elitasını təşkil edir. Pareto bir-birini növbə ilə əvəz edən iki elita tipi göstərir. Makiavellinin ifadələrini işlədərək bu elitalardan birini «pələng» tipi, digərini isə «tülkü» tipi adlandırır. Mühafizəkarlığa, gücə əsaslanan idarəçilik üsuluna üstünlük verən «pələng» elitasının üstünlük təşkil etdiyi siyasi sistemlər bir qayda olaraq siyasi sabitliklə səciyyələnir. «Tülkü» elitasının üstünlük təşkil etdiyi cəmiyyətlərdə isə, əksinə, siyasi sistem dəyişikənliyi, yüksək dinamizmi ilə fərqlənir. Bu elitalardan hər hansı birinin malik olduğu üstünlük vaxtaşırı öz əhəmiyyətini itirir və onun yeni elita ilə əvəz olunması zərurəti bu elitaların mütəmadi olaraq bir-birini əvəz etməsi tələbini irəli sürür. Q.Moska (1858-1941) da cəmiyyətin obyektiv surətdə hakim və idarə olunan təbəqə kimi iki qeyri-bərabər hissəyə bölünməsi haqqında konsepsiya işləyib hazırlamışdır. O, «Hakim sinif» adlı kitabında yazırdı: «Sivilizasiyaya yenicə yaxınlaşmağa başlayan cəmiyyətlərdən tutmuş müasir qabaqcıl və qüdrətli dövlətlərə qədər bütün cəmiyyətlərdə həmişə iki sinif mövcuddur: bunlardan biri idarə edir, digəri isə idarə olunur. Həmişə sayca nisbətən az olan birinci sinif bütün siyasi funksiyaları
yerinə yetirir, hakimiyyəti inhisara alır və onun verdiyi imtiyazlardan istifadə edir, sayca daha çox olan ikinci sinif isə birinci sinif tərəfindən idarə və nəzarət edilir. Həm də elə üsulla idarə olunur ki, siyasi orqanizmin fəaliyyət göstərməsini təmin edir». Siyasi elitanın formalaşması mexanizmini təhlil edərək, Moska belə bir nəticə çıxarır ki, fərdin elita qrupuna daxil olmasının ən mühüm meyarı insanları idarə etmək qabiliyyətidir. Təşkilatçılıq qabiliyyəti ilə yanaşı elita kütlədən özünün maddi, mənəvi və intellektual keyfiyyətləri ilə də fərqlənir. Moskanın təlimində siyasi sinif anlayışının tədqiqi geniş yer tutur. darə edənlər qrupunun daxili birliyi və cəmiyyətin həyatında xüsusi mövqe tutması Moskaya onu siyasi sinif adlandırmağa əsas verir. Siyasi vəziyyətdən asılı olaraq hakimiyyətdə olan azlığın təşkilinin aristokratik və demokratik (liberal) prinsiplərini fərqləndirir. Hakimiyyətdə olan sinif öz siyasi mövqeyini ənənəvi olaraq möhkəmləndirmək, irsi keyfiyyətə çevirmək cəhdi göstərdikdə cəmiyyətdə aristokratik meylin guclənməsi müşahidə edilir. Bu halda sosial qruplar və təbəqələr arasında hakim mövqe uğrunda mübarizə kəskinləşir, siyasi sistemin sabitliyinin pozulması təhlükəsi yaranır. Elita nəzəriyyəsinin inkişafında R.Mixels (1876-1936) dərin iz buraxmışdır. Elitarizmin meydana gəlməsi səbəbləri məsələsində Moska ilə əsas etibarilə həmrəyliyini bildirən tədqiqatçı elitaların formalaşmasında insanların təşkilatçılıq səriştəsini və cəmiyyətin siyasi təşkilinin xüsusiyyətlərini vurğulayır. Başqa sözlə, elitanın mövcudluğunu cəmiyyətin təşkili strukturu tələb edir. Elitarizm təlimininin inkişafında Mixelsin «oliqarxiya meyllərinin dəmir qanunu» adlandırdığı postulatının böyük rolu olmuşdur. Onun mahiyyəti qısa şəkildə belə ifadə oluna bilər: demokratiya özünü qoruyub saxlamaq və müəyyən sabitliyə nail olmaq üçün xüsusi təşkilat yaratmağa möhtaçdır. Kütlələr böyük təşkilatlar üzərində bilavasitə nəzarəti həyata keçirmək imkanlarına malik olmadığından, bu səlahiyyətinin həyata keçirilməsini elitaya etibar etməyə məcburdur. Beləliklə, demokratiya mütləq oliqarxiyaya çevrilir, çünki rəhbərliyin səmərəliliyini artırmaq məqsədilə xüsusi orqanlar yaradan və ixtisaslaşan elita tədricən sadə üzvlərin nəzarətindən çıxır, onların mənafe və tələbatından uzaqlaşır, siyasəti bilavasitə öz mənafeyinə tabe edir. Mixelsin gəldiyi nəticə bundan ibarətdir ki, nə qədər demokratik olsa da, hər bir təşkilata faktik olaraq oliqarxiya rəhbərlik edir. 48 Siyasi şüur və onun səviyyələri Siyasi şüur – cəmiyyətin siniflərə parçalandığı və dövlətin yarandığı dövrdə formalaşmağa başlamışdır. Siniflərin istehsala, hakimiyyətə, ictimai təşkilat və təsisatlara, digər siniflərə olan münasibətləri müəyyən siyasi ideya, baxış, təsəvvür və hisslər doğurur. Həmin ideya və baxışların məcmusu siyasi şüuru əmələ gətirir. Deməli, siyasi şüur siniflərin, sosial təbəqələrin dövlət hakimiyyətinə münasibətləri əsasında yaranan sosial-iqtisadi və ictimai-siyasi mövqe və mənafelərini əks etdirən ideya və təsəvvürlərin, hiss və əhval-ruhiyyələrin məcmusudur. Həmin sosial-iqtisadi və sinfi mənafelər əsasında xüsusi siyasi mənafelər formalaşır. Siyasi şüurda ideya və baxışlarla əhval-ruhiyyə və hisslər vəhdət halında olur: adi və nəzəri siyasi şüur səviyyələri də bir-birindən fərqlənir. Sinifli cəmiyyətlərdə hər sinfin dövlət hakimiyyətinə xüsusi münasibəti olduğu üçün, hər sinfin siyasi mənafeyi, deməli, siyasi şüuru da fərqli olur. Siyasi şüur siyasi fəaliyyətdə – dövlət sənədlərinin, sosial- siyasi qanunların açıq müzakirəsində və seçkilərdə iştirak etmək, siyasi və sosial-iqtisadi tələblərin irəli sürülməsi, parlament mübahisələri, dövlət çevrilişində, sosial inqlabda iştirak və s. təzahür edir. Hər bir sinif və sosial təbəqə həmin fəaliyyətdə öz siyasi mənafeyinə uyğun şəkildə iştirak edir və sosial-siyasi mövqe tutur, deməli, hadisələrə öz siyasi baxışı formalaşır.
49 Dünya inkişafına dair müasir doktrinalar Dünyada baş verən müsbət dəyişikliklərə, ideologiyasızlaşma proseslərinə baxmayaraq bu gün də bəzi ideoloqlar liberal-islahatçı mövqelərindən radikal - nihilist mövqelərə keçməkdə davam edirlər. Nihilizm (lat. nihil – heç nə ) – ümumi qəbul edilmiş dəyərlərin: ideyaların, əxlaq normalarının, mədəniyyətin, ictimai həyat formalarının inkar edilməsi deməkdir və ictimai-tarixi inkişafın böhranlı dövrlərində xüsusilə geniş yayılır. Bu özünü bəşər cəmiyyətinin və sivilizasiyasının gələcəyi barəsində bədbin proqnozlarda göstərir. Həmin bədbin əhval-ruhiyyənin nümayəndələrindən biri Amerika sosial filosofu və iqtisadçısı Robert Haylbronerdir. Onun əsərlərindəki ictimai inkişaf konsepsiyası Qərb mətbuatında «ekoloji təfəkkürün ikinci nəsli» kimi qiymətləndirilir. Haylbroner müasir ekoloji hərəkatın ideoloqu roluna can atır. Onun konsepsiyasının əsas ideyası budur ki, dövrümüzün qlobal problemlərinin həllində təbiətlə qarşılıqlı əlaqədə kapitalizmlə sosializm arasındakı əksliklər kənara qoyulmalıdır. Haylbronerin liberal reformizmdən radikal nihilizm mövqelərinə keçməsi ilə ə laqədar onun iki müxtəlif «gələcəyin ssenarisi» vardır. I. Liberal- reformist ssenaridə o, kapitalizmin məhv olacağını bildirir və oxucunu da qabağcadan buna hazırlayır. II. Radikal- nihilist ssenaridə o, yetmişinci illərdə, kapitalizmin məhvinə təəssüfləndiyini bildirir və onun əvəzinə «qeyri-kapitalist» cəmiyyət konsepsiyasını irəli sürür. I ssenari Haylbronerin «Amerika kapitalizminin həddi» kitabında şərh edilib. Bu kitab yeni sollar hərəkatının inkişafı dövründə yazılıb. Əsərdə kapitalist sistemi tənqid edilir və qeyd edilir ki, bu sistem nə elmi-texniki inqlab, nə də ümumdemokratik tələblərə uyğun gəlmir. ET və kapitalizm arasındakı konfliktdə, bir tərəfdə hakimiyyəti əldə saxlamağa çalışan azlığın imtiyazları, digər tərəfdə isə cəmiyyətin radikal dəyişdirilməsini tələb edən çoxluğunun mənafeyi durmuşdur.
deologiya ilə siyasətin qarşılıqlı əlaqəsi deologiya ilə siyasətin qarşılıqlı münasibəti onların spesifik xüsusiyyətləri ilə bağlıdır. Məhz bu xüsusiyyətlər xeyli dərəcədə onları bir - birinə yaxınlaşdırır. stər ideologiya, istərsə də siyasət cəmiyyətin maddi, iqtisadi bazası üzərində, habelə mənəvi və mədəni təməlləri əsasında yüksələrək tarixi və ictimai proseslərə qoşulur. deolgiya da siyasət kimi universal xarakter daşıyır, yəni təfəkkürün, fəaliyyətin və davranışın ən müxtəlif sahələrini əhatə edir, onların istiqamətini, məqsəd və vasitələrinri müəyyən edir. Bu öz əksini «təfəkkür tərzi», «xüsusi maraqlar» və s. kimi anlayışlarda tapır. deologiya həmçinin siyasətdə mərkəzi yerdə dəyanan məqsədlərin, konkret vəzifələrin, imkanların, idealların müəyyən edilməsi prosesi ilə də bağlıdır. Məhz ideologiya siyasətin qarşısına çatmalı olduğu ideallar sistemini qoyur. Bunun sayəsində isə liberal, mühafizəkar, mütərəqqi, irticaçı və s. siyasət növləri meydana gəlir. Siyasət və ideologiya ictimai şüurun və cəmiyyətin təşkili sisteminin daha fəal, mütəhərrik elementləri kimi çıxış edirlər. Onlar təkcə cəmiyyətin bütün sferalarına sirayət etməklə kifayətlənməyərək, həmçinin bir - birilə üzvü əlaqəyə girirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, siyasətin zəyifliyi, onun çatışmazlığı, siyasi ideyaların və qərərların azlığı çox tezliklə və hökmən ideologiya ilə əvəz olunur. Xarici amillərin təsiri altında (məsələn, başqa ölkədən təhlükə gəldikdə), yaxud daxili vəziyyət sabit xarakter daşımadıqda ideologiya siyasəti sıxışdıraraq, onu öz təsiri altına alır. Siyasət və ideologiya fikirlərin, proqramların, qərarların müxtəlifliyi və fəal mübarizəsi ilə bağlıdır. Onlar hökmən hər hansı bir məsələyə müsbət yaxud mənfi qiymət vermə məcburiyyəti qarşısında qalırlar. Məhz buna görə də onlar sağlara və sollara, mürtəcelərə və mütərəqqilərə bölünürlər. Lakin, eyni zamanda istər siyasət, istərsə də ideologiya kompromisə, qarşılıqlı qüzəştlərə getməyə meylli olurlar. Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|