191
üzüm bağ
ları, ə
kinlə
r, ş
axə
li – ş
axə
siz xurma ağ
ac-
ları vardır. Halbuki, Biz yemə
k baxımından onların
birini digə
rində
n üstün tuturuq.” (ər-Rəd,
13/4).
“Xatırlayın ki, siz (müə
yyə
n müddə
t sə
hrada
qalmalı olduğ
unuz zaman):
” “Ya Musa! Biz (hə
r gün
yediyimiz)
eyni tə
ama (qüdrə
t halvasından və
bildirçin
ə
tindən olan yeməyə)
heç vaxt dözmə
yə
cə
yik! Rə
bbinə
dua et ki, bizim üçün torpağ
ın bitirdiyi ş
eylə
rdə
n –
tə
rə
və
zində
n, sarımsağ
ından, mə
rcimə
yində
n və
soğ
anından yetirsin!” - dediniz. (əl – Bəqərə,
2/61).
“(Allah) onunla (o su ilə) sizin üçün əkin (taxıl,
bitki)
, zeytun, xurma, üzüm və
bütün (baş
qa)
meyvə
lə
rdə
n yetiş
dirir. Düş
ünüb daş
ınanlar üçün
bunda (Allahın və
hdaniyyə
tini sübut edə
n) də
lillə
r
vardır!” (ən – Nəhl,
16/11).
Ayrı – ayrı meyvələr haqqında verilən
məlumatlarla bərabər onlardan istifadə haqqında da
ayələr mövcuddur.
“Yer üzünə
sə
rilmiş
və
sə
rilmə
miş
bağ
– bağ
atı
(bostanları və
bağ
ları)
, dadları müxtə
lif xurmanı və
taxılı, bir – birinə
bə
nzə
yə
n, hə
m də
bə
nzə
mə
yə
n
zeytunu və
narı yaradan Odur. (Onların hə
r biri) bar
verdiyi zaman barından yeyin, yığ
ım günü haqqını
(zə
katını və
sə
də
qə
sini)
ödə
yin, lakin israf etmə
yin.
Allah israf edə
nlə
ri sevmə
z!” (əl – Ənam,
6/141).
Buradan görünür ki, meyvəsi bol olan şəxslər üçün
Allah Təbarəkə Təala onun zəkatının da verilməsini
insanlara göstərir.
Digər mövzular kimi meyvələrin növ və əhəmiy-
yətindən söz açmaqda məqsəd Allahın qüdrət və əzə-
mətini bəyan etmək, onun tükənməyən nemətləri
müqabilində şükrü yerinə yetirmək, onlardan səmərəli
192
istifadə etmək, hər birinin quruluş, dad və
faydalarından ibrət almaqdır. Diqqət yetirmək lazımdır
ki, “Qurani Kərim”də xurmanın meyvə və ağacından
istifadə olunması haqqında daha çox söz açılır.
“Daha sonra insanların bol yağ
ış
(bə
rə
kə
t) görə
-
cə
yi bir il gə
lə
cə
k. Onda da adamlar (zeytun, üzüm,
xurma və
s. meyvə
lə
rin)
ş
irə
sini sıxacaqlar (onlardan
bol-bol istifadə
edib bə
hrə
lə
nə
cə
klə
r)
”. (Yusuf,
12/49).
“Siz xurma ağ
aclarının meyvə
sində
n və
üzümlə
rdə
n şə
rab (yaxud sirkə
) və
gözə
l ruzi (kiş
miş
,
mövüc, bə
hmə
z, quru xurma və
s.)
düzə
ldirsiniz.
Ş
übhəsiz ki, bunda da ağılla düşünənlər üçün bir
ibrə
t vardır.” (ən – Nəhl,
16/67).
Göründüyü kimi bu ayələrdə meyvələrdən alınan
qidalı məhsullarla yanaşı, şərabdan da söhbət gedir. Bir
daha qeyd olunmalıdır ki, təfsirlərdə bu ayənin içki ha-
ram edilməzdən əvvəl Məkkədə nazil olduğu göstərilir.
Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) insanların qidalanmasında
meyvə və tərəvəzə xüsusi yer vermişdir. Bu xüsusda
Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) belə buyurmuşdur: “Süfrənizi
yaş
ıl meyvə
– tə
rə
və
zlə
doldurun”, “Üzə
rində
yaş
ıllıq olmayan süfrə
ağ
ılsız ş
ey kimidir.”
Qaynaqlarda göstərilir ki, Peyğəmbərimiz (s.ə.v.)
“Mə
rcimə
klə
qabağ
ı birlikdə
biş
irib yemə
yi sevə
r-
di”, “Qarpızı tə
zə
xurma ilə
yeyə
rdi”, “Üzümlə
qarpızı sevə
rdi.”
Rəvayətə görə Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) belə buyur-
muşdu: “Əgər cənnətdən gələn bir meyvə olduğunu
söyləsə idim, bunun əncir olduğunu söylərdim.
Çünki cənnət meyvələrinin çəyirdəyi olmaz”.
“Üzüm yeyin yorğunluğu çıxarır. Sinirləri qüvvət-
ləndirir. Bir kimsə gündə 21 ədəd quru üzüm yeyər-