Microsoft Word risale1-22. 01. 2013. doc
Yüklə 2,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məsələ 2643
- Vəsiyyətin hökmləri Məsələ 2656
350
Məsələ 2643: Məscid, mədrəsə və bu kimi ümumi vəqflərdə qəbz şərt deyil və vəqf sadəcə vəqf etməklə gerçəkləşir. Məsələ 2644: Vəqf edən ağıllı olmalı, yetkinlik yaşına çatmalı, öz iradə və ixtiyarı ilə vəqf etməli və həmçinin şəriət baxımından öz malından istifa- də etmək hüququna malik olsun. Buna əsasən, malını yersiz işlərə xərcləyən “səfeh”in öz malından istifadə etmək hüququna malik olmadığından, bir şeyi vəqf etsə, düzgün deyildir.
uşağa vəqf etsə, o vəqfin düzgünlüyü mübahisəlidir və ehtiyata riayət olun- malıdır. Amma hal-hazırda mövcud olan şəxslərə və onlardan sonra dünyaya gələnlərə vəqf etsə, vəqf gerçəkləşən zaman onlar ana bətnində olmasalar da, vəqf gerçəkləşir. Məsələn, bir şeyin uşaqlarından sonra nəvələrinə aid olub, hər bir dəstə əvvəlki dəstədən sonra ondan istifadə etməklə uşaqlarına vəqf etsə, düzgündür.
borclarını ödəməyə, ibadətləri üçün əcir tutulmasına xərcləməyi vəqf etsə, düzgün deyildir. Amma bir evi fəqirlərə vəqf etsə və özü də fəqir olsa, orada məskunlaşa bilər. Lakin icarə pulunun fəqirlərin arasında bölüşdürülməsi üçün vəqf etsə və özü də fəqir olsa, həmin maldan özünün götürməsi mübahisəlidir.
şərt etdiyinə uyğun əməl etməlidir. Əgər nəzarətçi təyin etməsə, xüsusi şəxs- lərə, məsələn, öz övladına vəqf etdiyi təqdirdə, ondan istifadə etmək ixtiyarı onların özünə aiddir. Əgər yetkinlik yaşına çatmamış olsa, ixtiyar onların qəyyumundadır və vəqfdən istifadə etmək üçün şəriət hakiminin icazəsi la- zım deyil. Amma vəqfi təmir etmək və gələcək nəsillərin mənfəəti üçün onu icarə vermək kimi, vəqfin və yaxud gələcək nəsillərin məsləhəti olan mə- sələlərdə ixtiyarı şəriət hakiminin əlindədir. Məsələ 2648: Bir mülkü, məsələn, fəqirlərə yaxud seyidlərə və yaxud qazancı xeyir işlərə xərc etmək üçün vəqf etsə, həmin mülkün üzərinə bir nəzarətçi təyin etməyibsə, onun ixtiyarı şəriət hakiminin əlindədir.
etsə ki, hər bir nəsil öz növbəsində ardıcıl ondan istifadə etsin, nəzarətçi onu icarəyə verdikdən sonra ölsə, icarə batil olmaz. Amma nəzarətçi olmasa və mülk vəqf edilmiş şəxslərin bir təbəqəsi onu icarə versə və icarənin müddəti əsnasında ölsələr, onlardan sonrakı təbəqə icarəni imza etmədikləri təqdirdə, icarə batil olar. Belə halda, icarə edən bütün müddətin icarəsinin haqqını ve- ribsə, icarə haqqının qalanının batil olduğu zamandan geri qalacaq.
xaric olmaz. Amma vəqf olunan mal xüsusi bir ünvana niyyət edilsə və hə- min ünvan aradan getsə, vəqf batil olar. Məsələn, bir bağçanı bağça olaraq vəqf etmişlərsə, həmin bağça xarab olduğu təqdirdə, vəqf batil olar. Həmin mülk isə vəqf edənin varislərinə çatar.
351
Məsələ 2651: Bir hissəsi vəqf olub, digər bir hissəsi isə vəqf olunmayan mülk bölünməyibsə, vəqfə nəzarətçi şəxs və vəqf olmayan hissənin maliki vəqf malını ayıra bilərlər.
gəlirini müəyyən olunmuş yerlərə çatdırmasa, şəriət hakimi etimadlı bir şəxsi ona qoşacaq ki, onun xəyanətinə mane olsun. Mümkün olmayan halda isə, onu işindən azad edib əvəzinə etimadlı bir şəxsi nəzarətçi təyin edə bilər. Məsələ 2653: Hüseyniyyə üçün vəqf olunan xalçanı namaz qılmaq məq- sədilə məscidə, hətta məscid hüseyniyyəyə yaxın olsa belə, apara bilməzlər. Amma hüseyniyyənin mülkü olsa, nəzarətçinin icazəsi ilə başqa yerə apar- maq olar. Məsələ 2654: Bir mülkü bir məscidin təmiri üçün vəqf edilsə, əgər hə- min məscidin təmirə ehtiyacı olmasa və yaxın bir zamanda da təmirə ehtiya- cı olması gözlənilmədiyi təqdirdə, həmin mülkün gəlirini sonradan o məs- cidin təmirinə istifadə etmək üçün toplayıb saxlamaq mümkün olmasa, vacib ehtiyata əsasən, onun gəliri vəqf edən şəxsin niyyətinə ən yaxın olan işlərə xərclənsin, məsələn, ondan, həmin məscidin digər ehtiyaclarında və yaxud başqa bir məscidin təmirində istifadə olunsun.
məsciddə azan deyən şəxsə xərcləmək üçün vəqf etsə, onların hər biri üçün bir miqdar müəyyən etdiyi təqdirdə, elə də xərc etmək lazımdır. Əgər təyin etməsə, əvvəl məscidi təmir etmək lazımdır, əgər ondan bir şey artıq qalsa, nəzarətçi onu məsləhət bildiyi kimi, imam-camaatla azan deyən şəxsin arasında bölməlidir. Yaxşı olar ki, bu iki nəfər öz aralarında bölən zaman bir-birilə razılaşsınlar. Vəsiyyətin hökmləri Məsələ 2656: İnsanın ölümündən sonra özü üçün bəzi işlərin yerinə yeti- rilməsini sifariş etməsinə, yaxud ölümündən sonra əmlakından bir hissəsinin başqasının malı olmasını, yaxud onun malından bir şeyi başqa bir şəxsin mülkiyyətinə keçirməsini, yaxud xeyir işlərdə xərclənməsini söyləməsinə və yaxud öz övladı və ixtiyarında olan şəxslər üçün müəyyən bir şəxsi qəyyum təyin etməsinə “vəsiyyət” – deyilir. Vəsiyyət edilən şəxsə isə vəsi deyilir. Məsələ 2657: Danışa bilməyən şəxs işarə ilə öz məqsədini başa salsa, hər bir iş üçün vəsiyyət edə bilər. Hətta danışa bilən şəxs də, işarə ilə öz məqsədini başa salıb vəsiyyət etsə, düzgündür.
sələr, vəsiyyəti bildirən bir şahid olduğu təqdirdə, ona uyğun əməl etməlidirlər. Məsələ 2659: Vəsiyyət edən şəxs ağıllı olmalı, yetkinlik yaşına çatmalı, (malını yersiz yerə xərcləyən) “səfeh” olmamalı və öz ixtiyarı ilə vəsiyyət etməlidir. Yetkinlik yaşına çatmamış uşağın vəsiyyəti düzgün deyildir. Am-
Yüklə 2,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|