Microsoft Word risale1-22. 01. 2013. doc
Yüklə 2,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İrsin hökmləri Məsələ 2690
- Məsələ 2692
356
əslindən verməlidirlər. Əgər bir şey artıq qalsa, onun üçdə birini namaz və oruca, həmçinin müəyyən etdiyi müstəhəb işlərə çatdırsınlar. Malın üçdə biri onlara kifayət etmədiyi halda, varislər icazə verdikləri təqdirdə, onun vəsiy- yətinə əməl olunmalıdır. Əgər icazə verməsələr, namaz və orucunu malın üç- də birindən verməlidirlər. Əgər bir şey artıq qalsa, müəyyən etdiyi müstəhəb işlərə çatdırsınlar. Məsələ 2687: Əgər bir şəxs “meyit bu qədər məbləğin mənə verilməsini vəsiyyət etdi” – desə, iki ədalətli kişi onun sözünü təsdiq etsə yaxud and içsə və ya bir ədalətli kişi onu təsdiq etsə, yaxud bir ədalətli kişi və iki ədalətli qadın onun sözünü təsdiq etsə və yaxud dörd ədalətli qadın onun sözünü təs- diq etsə, söylənilən miqdar ona verilməlidir. Əgər bir ədalətli qadın şahidlik etsə, istədiyi malın dörddə biri ona verilməlidir. Əgər iki ədalətli qadın təs- diq etsə, onun yarısını, üç ədalətli qadın təsdiq etsə, onun dörddə üçünü ona verməlidirlər. Həmçinin şəhadət verəcək bir müsəlman tapılmasa, öz dinlə- rində ədalətli sayılan iki kitab əhli olan kafir onun sözünü təsdiq etdikdə də, tələb etdiyi şeyi ona verməlidirlər. Məsələ 2688: Əgər bir şəxs “mən meyitin malını hər hansı bir yerdə istifadə etməkdə onun vəsisiyəm” – desə, iki ədalətli kişi onun sözünü təsdiq etməsi ilə, yaxud şəhadət vermək üçün bir müsəlman olmadıqda, öz dinlərin- də ədalətli olan iki zimmə əhlinin təsdiqi ilə, habelə varisinin iqrarı ilə də onun sözü sübut olunur.
və o şəxs də qəbul və yaxud rədd etməzdən əvvəl ölsə, onun varisləri vəsiy- yəti rədd etməyənə qədər onu qəbul edə bilərlər. Amma bu hökm, vəsiyyət edənin öz vəsiyyətindən dönmədiyi təqdirdədir. Əgər vəsiyətindən dönsə, o şeydə haqqları yoxdur.
dın övladı və nə qədər aşağı getsə, onlardan meyitə yaxın olan hər bir şəxs irs aparar. Bu dəstədən bir nəfər qalana qədər ikinci dəstə irs aparmaz.
ladından meyitə yaxın olan hər bir şəxs irs aparar. Bu dəstədən bir nəfər qa- lana qədər üçüncü dəstə irs aparmaz.
yıları və xalalarından biri sağ olana qədər onların övladları irs aparmazlar. Amma ölənin yalnız ata tərəfindən olan əmisi ilə həm ana, həm də ata tərə- findən olan əmisi oğlu varsa, dayı və xalası yoxdursa, irs ana və ata tərəfin- dən olan əmisi oğluna düşər və yalnız ata tərəfindən olan əmi irs aparmaz.
357
Əgər əmi və əmisi oğlanları bir neçə nəfər olsalar, yaxud meyitin arvadı hə- yatda olsa, bu hökm mübahisəlidir. Məsələ 2691: Əgər meyitin özünün əmisi, bibisi, dayısı, xalası, həmçinin onların övladları və övladlarının övladları olmasa, onda meyitin ata və ana- sının əmisi, bibisi, dayısı və xalası irs apararlar. Əgər onlar olmasa, onların övladları irs aparar və əgər onlar da olmasa, o halda babası və nənəsinin əmisi, bibisi, dayısı və xalası; əgər onlar da olmasa, onların övladları irs apararlar.
aparar.
Birinci dəstənin irsi Məsələ 2693: Əgər meyitin varisi birinci dəstədən yalnız bir nəfər olsa, məsələn, ata yaxud anası, bir oğlu və ya bir qızı olsa, meyitin malının hamısı ona çatar. Əgər bir oğlu və bir qızı olsa, malı elə bölməlidirlər ki, oğul qızdan iki dəfə artıq aparsın. Məsələ 2694: Əgər meyitin varisi yalnız onun ata və anası olsa, mal üç yerə bölünər; onun iki hissəsini ata, bir hissəsini isə ana aparar. Amma meyitin iki qardaşı yaxud dörd bacısı və yaxud bir qardaşı və iki bacısı olsa, onların hamısı müsəlman, azad və onların atası meyitin atası ilə bir olsa, istər onların anası ilə bir olsun, istərsə də olmasın, bu şərtlə ki, dünyaya gəlmiş olsunlar, lakin meyitin ata-anası mövcud olana qədər onlar irs aparmır, amma onlar olsa, ana malın altıda birini irs aparar, qalanı isə atasına verilər.
ötən məsələdə qeyd edilən şərtlərlə qardaşı və yaxud bacısı olmadığı təqdir- də, mal beş hissəyə bölünər; ana və ata hər biri bir pay, qız isə üç pay alar. Əgər keçən şərtlərlə meyitin qardaşı yaxud bacısı olarsa, ata beşdə bir pay, ana altıda bir pay, qız isə beşdə üç pay alar. Yerdə qalan üçdə bir payın isə anaya aid olduğu ehtimalı verilir. Eyni zamanda dörddə üçü qıza dörddə biri də ataya aid ola bilər. Vacib ehtiyata əsasən, bir-birilə razılaşsınlar.
hissəyə bölərlər; ata və ananın hər biri onun bir hissəsini, oğul isə dörd hissə- sini aparar. Əgər bir neçə oğlu yaxud bir neçə qızı olsa, həmin dörd hissəni öz aralarında bərabər bölərlər, əgər həm oğlan, həm də qız olsa, həmin dörd hissəni elə bölməlidirlər ki, oğul qızdan iki dəfə artıq aparsın.
olsa, malı altı hissəyə bölərlər; onun bir hissəsini ata, yaxud ana, beş hissəsi- ni isə oğul aparar. Əgər bir neçə oğlu olsa, onlar beş hissəni bərabər bölərlər.
və qızı olsa, malı altı hissəyə bölərlər; onun bir hissəsini ata, yaxud ana aparar, qalanını isə elə bölməlidirlər ki, hər oğul qızdan iki dəfə artıq pay aparsın.
Yüklə 2,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|