358
Məsələ 2699: Əgər meyitin varisi yalnız atası yaxud anası və bir qızı
olsa, malı dörd hissəyə bölərlər; onun bir hissəsini atası, yaxud anası, qalanı-
nı isə qızı aparar.
Məsələ 2700: Əgər meyitin varisi atası, yaxud anası və bir neçə qızı
olsa, malı beş hissəyə bölərlər; onun bir hissəsini atası yaxud anası, qalan
dörd hissəsini isə qızları öz aralarında bərabər bölərlər.
Məsələ 2701: Əgər meyitin övladı olmasa, onun oğul nəvəsi qız olsa da,
meyitin oğlunun payını aparar. Onun qız nəvəsi oğlan olsa da, meyitin qızının
payını aparar, məsələn, meyitin öz qızından bir oğlu və oğlundan bir qızı olsa,
malı üç yerə böləcəklər; onun bir hissəsi qızının oğluna, iki hissəsi isə oğlunun
qızına verilər. Nəvələrin irs aparmasında ata və ananın olmaması şərt deyildir.
İkinci dəstənin irsi
Məsələ 2702: Qohumluq vasitəsilə irs aparan ikinci dəstə meyitin baba-
sı, nənəsi, qardaşı və bacısıdır. Əgər bacı və qardaşı sağ olmasa, onların öv-
ladı irs aparar.
Məsələ 2703: Əgər meyitin varisi yalnız bir qardaşı yaxud bir bacısı
olsa, malın hamısı ona çatar. Əgər ata-anadan bir olan bir neçə qardaşı yaxud
ata-anadan olan bir neçə bacısı olsa, malı öz aralarında bərabər böləcəklər.
Əgər ata-anadan bir olan bir neçə bacı qardaşı olsa, hər bir qardaş hər bir
bacıdan iki dəfə çox irs aparacaq. Məsələn, ata-anadan bir olan iki qardaşı və
bir bacısı olarsa, malı beş yerə böləcəklər; hər bir qardaş onun iki hissəsini,
bacı isə bir hissəsini irs aparacaq.
Məsələ 2704: Əgər meyitin ata-anadan bir olan qardaşı və bacısı olsa,
atadan bir, anadan isə ayrı olan qardaş və bacısı irs aparmaz. Əgər ata-ana-
dan bir olan qardaş və bacısı olmasa, yalnız atadan bir olan bir bacısı yaxud
bir qardaşı olduğu təqdirdə, malın hamısı ona çatar. Əgər ata tərəfdən bir
olan bir neçə qardaşı və yaxud bir neçə bacısı olsa, malı öz aralarında bəra-
bər böləcəklər. Əgər atadan bir olan həm qardaşı, həm də bacısı olsa, qardaş
bacıdan iki dəfə çox irs aparacaq.
Məsələ 2705: Əgər meyitin varisi yalnız anadan bir olub, atadan ayrı
olan bir bacısı, yaxud bir qardaşı olsa, malın hamısı ona çatar. Əgər anadan
bir olan bir neçə qardaşı, yaxud bir neçə bacısı və yaxud bacı və qardaşı olsa,
malı öz aralarında bərabər böləcəklər.
Məsələ 2706: Əgər meyitin həm ata və anadan bir olan qardaş və bacısı,
həm atadan bir olan qardaş və bacısı, həm də anadan bir olan bir qardaşı ya-
xud bir bacısı olsa, atadan bir olan bacı və qardaş irs aparmaz və malı altı ye-
rə bölərlər; onun bir hissəsini anadan bir olan qardaşı yaxud bacısı öz arala-
rında bərabər şəkildə böləcəklər. Qalanını isə ata və anadan bir olan qardaş
və bacıya verilər və qardaş bacıdan iki dəfə çox irs aparar.
359
Məsələ 2707: Əgər meyitin varisi yalnız ata-anadan
bir olan qardaş və
bacısı, atadan bir olan qardaş və bacısı və anadan bir olan bir neçə qardaş və
bacısı olsa, atadan bir olan qardaş və bacısı irs aparmaz və malı üç yerə bölə-
cəklər; onun bir hissəsini anadan bir olan qardaş və bacısı aparacaq və onu
öz aralarında bərabər şəkildə böləcəklər, qalanını isə ata-anadan bir olan qar-
daş və bacısına verəcəklər və qardaş bacıdan iki dəfə çox irs aparacaq.
Məsələ 2708: Əgər meyitin varisi yalnız atadan bir olan qardaş və bacı-
sı, anadan bir olan bir qardaşı yaxud bir bacısı olsa, malı altı yerə böləcəklər;
onun bir hissəsini anadan bir olan qardaş və bacı aparar, qalanını isə atadan
bir olan qardaş və bacıya verilər və hər qardaş hər bacıdan iki dəfə çox irs
aparacaq.
Məsələ 2709: Əgər meyitin varisi yalnız atadan bir olan bacı və qardaşı,
anadan bir olan bir neçə bacı və qardaşı olsa, malı üç yerə böləcəklər; onun
bir hissəsini anadan bir olan bacı və qardaş öz aralarında bərabər şəkildə
böləcək, yerdə qalanı isə atadan bir olan bacı və qardaşa veriləcək və hər
qardaş iki bacı payı qədər irs aparacaq.
Məsələ 2710: Əgər meyitin varisi yalnız qardaşı, bacısı və arvadı olsa,
arvad sonradan ər-arvad irsi ilə əlaqədar məsələdə təfsilatı ilə qeyd ediləcəyi
kimi, öz irsini aparacaq, qardaş və bacı isə yuxarıda deyildiyi kimi, öz irs
payını aparacaq. Həmçinin əgər bir qadın ölsə və onun varisi yalnız qardaşı,
bacısı və əri olsa, əri malın yarısını irs aparacaq, qardaş və bacı isə əvvəldə
deyildiyi kimi, öz irs payını aparacaq. Amma ər və yaxud arvad irs apardığı
üçün anadan bir olan qardaş və bacının payından bir şey azalmaz. Amma ata
və anadan və yaxud yalnız atadan bir olan qardaş və bacının payı azalar.
Məsələn, meyitin varisi əri, anadan bir olan qardaş və bacısı, ata-anadan bir
olan qardaş və bacısı olsa, malın yarısı ərinə çatacaq, malın əslinin üç hissə-
sindən bir hissəsi anadan bir olan qardaş-bacıya verilər və qalanı isə ata və
anadan bir olan bacı və qardaşın malıdır. Belə isə, əgər onun malı altı manat
olsa, üç manat ərinə iki manat anadan bir olan qardaş və bacısına, bir manat
isə ata-anadan bir olan qardaş və bacısına verilər.
Məsələ 2711: Əgər meyitin bacı və qardaşı olmasa, onların irs payı öv-
ladlarına verilər və anadan bir olan qardaş və bacısının uşaqlarının payı onla-
rın arasında bərabər şəkildə bölünər. Amma atadan və yaxud ata və anadan
bir olan qardaş və bacısının uşaqlarının payında isə, hər oğlan qızdan iki dəfə
çox irs aparacaq. Amma onların da arasında irsin bərabər bölünməsi uzaq
deyil və vacib ehtiyata əsasən, bir-biriləri ilə razılaşmalıdırlar.
Məsələ 2712: Əgər meyitin varisi yalnız bir babası və yaxud bir nənəsi
olsa, istər ata tərəfindən olsun, istərsə də ana tərəfdən, malın hamısı ona ça-
tacaq. Meyitin babası ola-ola, onun babasının atası irs aparmaz. Əgər meyi-
tin varisi yalnız ata tərəfdən olan babası və nənəsi olsa, mal üç yerə bölünər;
iki hissəsini baba, bir hissəsini isə nənə aparar. Əgər ana tərəfdən olan babası
və nənəsi olsa, mal onların arasında bərabər şəkildə bölünər.