_________________Milli Kitabxana
________________
317
madım, Haqqçı oldum — Haqq — Həqiqət deməkdir; Dəmtutan olmadım,
ədalətçi oldum — ədalət — Həqiqətdəndir; Bəndə olmadım, gözlü oldum —
Həqiqəti görmək üçün; Köksüz olmadım, köklü oldum — Həqiqət — ən dərin
kökdür; Güzərançı olmadım, ləyaqətçi oldum — ləyaqət — Həqiqətdəndir;
Harın olmadım, halal oldum — halallıq — Həqiqətdəndir...
***
...”Həqiqət” — ərəbcədəki “Həqq”in cəmidir, “Həqiqətlər” deməkdir. Mütləq
Həqq — Allahdır. Allah — Mütləq Həqqdir. Ona bir sözlə “Həqq” də demək
olar, “Mütləq” də.
***
(Sağ olsunlar ərəblər! Özlərini əziyyətə salmaqla, düşünüb hər anlama bir ad
tapıblar, türkü düşünmək əziyyətindən qurtarıblar. Onlar olmasaydı, biz hansı
sözlərlə danışardıq?!)
***
Niyə Həqq aramızda qalmadı, Göyə çəkildi — niyəsini açdım.
***
“Göyə çıxmaq”, “Göyə çəkilmək” — “Yox olmaq” anlamındadır. Allahsa —
Yox ola bilməz.
***
Biz Onu sevəndə (Həqiqətçi olanda) o yenə gələcək bizim aramıza — Özünün
Göylüyüylə.
***
“Yaxşıların Göyə qalxması” (Cənnətin Göydə olması)— yanlış düşüncədir;
Göy Yerdə bir Yaxşı görəndə enib gəlir, ona hopur.
***
Ona görə də Yaxşılar aramızda yalqızdır.
***
Bəs mən niyə sizin aranızdayam? Görünür, ona görə ki, Həqq deyiləm,
Həqqçiyəm.
***
Sizi atıb gedə bilmirəm. Hər biriniz ormanda səmimiyyətlə üzümü sürtdüyüm o
Ağac kimisiniz mənim üçün.
***
Allahsa — üzünə qıyıb onu sizə sürtməyəndi.
***
Atamız var olsun!
5 Xəzan (VIII ay), 22- il.Atakənd.
(5 oktyabr — 2000. Bakı).
“HƏSRƏTLİ”NİN BƏRAƏTİ
(İçsəs)
_________________Milli Kitabxana
________________
318
“Sevilməyə həsrətli” səsimdə mən özümü öymədim, Bəşər içində Həqiqətin
durumunu təsvir elədim.
***
“Mən bu cahana sığmazam!” deyən lovğalanmırdı — İnsanın böyüklüyünü
anladırdı, özünün bu Böyüklükdən duyduğu, doğrudan da Yerə-Göyə sığmayan
fərəhini səsləndirirdi — izhar eləyirdi.
***
(Lovğanın adı Nəsimi deyil, Ağanəzərdir və o, “dünya” deyəndə öz məhləsini
nəzərdə tutur).
***
Məndən öncə də Həqiqətin taleyi təsvirdə vardı. Mən onu öz mühitim əsasında
yenidən işlədim, özümüzün Həqiqətdən hansı şəkillərdə uzaqlaşdığımızı
göstərdim.
***
Özgə mühitlər əsasındakı təsvirləri adamlar öz mühitlərinə, özlərinin durum və
qırımlarına yanlış yansıdırlar (yanlış tətbiq edirlər).
***
Hamı və hər kəs yaxşını özünə yamayır, yamanı özgəyə sıvayır.
***
Hamının təsəvvür və təsvirlərində dünya eyni zamanda həm ağ olur, həm qara;
ya ağ olur, ya qara. Bu — “ağlı-qaralı dünya” gerçəyi deyil; bu — həlməşiklik
və anlaşılmazlıqdır, həqiqətin yiyəsizliyidir.
***
Ona
görə də zaman-zaman kimsə, dünyanı başına götürmüş həlməşik
burulğanından (Asif Atanın sözüylə desəm: Dairədən) çıxmalı olur ki, özünün
Yerə-Göyə sığmayan Həqiqət fərəhini səsləndirsin.
***
Yoxsa dünya özünün kiçik mənəmlik qaranlığından çıxmaz, Nəsimilərin böyük
“mənəmlik” işığının varlığına inamını itirər. (“Qovuşmaz” demək üçün sizə
inamımın gücü çatmadı).
***
İnsanlığın gücü və üz ağlığı isə İnamdadır.
***
Atamız var olsun!
8 Xəzan ayı, 22- il. (8. X. 2000).
XƏBİS HƏQİQƏTÇİ
(Haray)
_________________Milli Kitabxana
________________
319
Televizor (TQRT) həyatda gözəllik göstərdi bu gün, ailədə gözəllik göstərdi
bol-bol.
***
Kövrəlib ağlamaq dərəcəsinə gəldim. Ağlayıb dayandım. Göz yaşımı sildim…
***
Sonra yenə ağladım. Bu dəfə acı-acı, dərin-dərin: axı bunda yalan var.
Teletamaşa olduğu üçün yox — həyatdakı bu cür yaşamaların özündə.
***
“Onlarda yalan var” yox, onların gözəlliyinin özülü — yalandır; yalan üzərində
gözəllik, lap insani münasibət gözəlliyi — “Oğuz yönü”nün “Ailə və
Dolanışıq” harayında deyildiyi kimi (Safruh. Oğuz yönü. AzE NPB, B., 1997,
s.98).
***
Arvadını sevindirirsən — ona ürəyi istəyəni alırsan; balanı sevirsən,
sevindirirsən — onu yaxşı donatırsan, ona “yaxşı yerlərdə” öğrenim-eğitim
aldırırsan, onu “yaxşı yerə” ərə verirsən, ona “yaxşı yerdən“ qız alırsan; atanı-
ananı sevirsən, urvatlı tutursan — onların müalicəsi üçün dünyanı dolaşırsan…
***
Nə gözəl! Nə gözəl! Bəs o yatırı haradan alırsan? Axı biz səni əli qabarlı, alnı
tərli görmədik; axı biz səni əli qabarlı, alnı tərli görəndə bəyənmədik,
sevmədik; axı sən əllərin qabarana qədər, gözlərinə tər damana qədər işləyəndə
yaxınlarına o yaxşılıqları eləyə bilmədin…
***
…Bunu deyirsən — xoşa gəlməyirsən, “dostun ağ günündə qara geyirsən”;
adamlar həqiqətsiz də gözəl yaşaya bilirlərsə, sən bu Həqiqəti neyləyirsən?
***
Adamlar qonşunun “qızını bəyəndilər”, evinə gəldilər, evini bəyənmədilər,
“bəyəndiklərinin” dalınca da daha gəlmədilər.
***
Adamlar qonşunun qızını yox, onun sənətinin sərvətini bəyənmişdilər, onun
sənətini sərvət sorağı sanmışdılar; öz qarışqa fəhmləriylə həmişə düz gedən
adamlar bu dəfə nədənsə azmışdılar.
***
Qonşumun qızıysa doğrudan da bəyənilməyə layiqdi, hətta bəyənib-
bəyənməməyə də layiqdi.
***
…Adamlar arvadlarını sevindirmək, balalarına yaxşı tərbiyə və təhsil vermək,
ata-analarını ağırlamaq — bir sözlə, nümunəvi yaşamaq, sayılanlardan olmaq
istəyirlər. Bunun nəyi pisdir, xəbis Həqiqətçi?!
***