Ağazeynal A. Qurbanzadə
6
BEŞİNCİ BÖLMƏ
VİRTUAL DİALEKTİK COĞRAFİYA
TAKTİKİ XƏRİTƏSİNİN ANATOMİYASI
► Önəm 20. Virtual coğrafi mühütin dialektikası.............................. 217
Virtual coğrafi mühitin dialektik məzmunu................................... 217
Virtual coğrafiya elmi tədqiqatın diaqnostikası..............................
218
Virtual struktur təsnifatının coğrafiyası.......................................... 221
Virtuallaşan siyasi xəritənin anatomiyası....................................... 222
► Önəm 21.
Kreativ inkişafın virtual coğrafiyası............................... 224
Kreativ iqtisadi inkişafın virtual coğrafi effektliyi......................... 224
Virtual kreativ inkişaf müəyyənliyinin coğrafiyası........................ 226
Virtual coğrafiya ilə kreativ inkişaf arasında dialektik əlaqə......... 227
► Önəm 22. Virtual coğrafi məkan siyasəti........................................ 229
Virtual coğrafi məkanın siyasi dialektikası.................................... 229
Dayanıqlı sənaye ölkələrinin virtual siyasi-iqtisadi modelləri....... 231
Virtual məkan siyasətin paradiqması.............................................. 232
► Önəm 23. Virtual coğrafiyanın monetar xəritəsi............................
235
Monetar həssaslıq xəritəsinin formalaşması...................................
235
Qızıl-valyuta resurslarının virtual coğrafiyası................................
237
Virtuallaşma mühitində qızıl bazarın coğrafiyası...........................
241
Dialektik coğrafiya
7
AĞAZEYNAL ALI OĞLU
QURBANZADƏ
coğrafiya elmləri doktoru, professor
12 mart 1938-ci ildə Astara şəhərində anadan
olmuşdur.
1962-ci ildə Bakı Dövlət Universitetini bitirmiş-
dir. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində el-
mi-pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır. Lənkəran
Dövlət
Universitendə “Coğrafiya və ekologiya” kafedrasını
yaratmış və ona rəhbərlik etmişdir. Hazırda Azərbay-
can Kooperasiya Universitetinin professorudur.
Doktorluq dissertasiyası: “Azərbaycan Respub-
likasının aqrar funksional strukturunun ərazi təşkili”
(ixtisas şifri: 25.00.24-sosial – iqtisadi və siyasi coğrafiya).
Elmi naliyyətləri:
- aqrar strukturun nəzəri “ideal” modeli əsaslandırılmışdır;
- coğrafi konveyer metodunun potensial ideyası hazırlanmışdır;
- diversifikasiya tsiklinin dalğa metadologiyasını irəli sürülmüşdür;
- dayanıqlı inkişafın aqrar-sənaye klaster metodu təklif olunmuşdur;
- insan potensialının koordinat sistemi və dialektikası əsaslandırılmışdır.
Monoqrafik və dərsliklərinə dair əsas elmi əsərləri:
-
Aqrar strukturun regional inkişaf modeli: iqtisadi-coğrafi konsepsiyası.
Bakı, 2004. (Monoqrafiya).
- Təbiətşünaslıq (Ə.Həmzəyevlə birlikdə). Bakı, 2006. (Dərs vəsaiti).
- Ölkəşünaslıq. Bakı, 2008. (Dərslik).
- İnsanşünaslıq. Bakı, 2009. (Monoqrafiya).
- Ekologiya: sosial-iqtisadi əsasları. Bakı, 2010. (Monoqrafiya).
- Azərbaycanın kənd təsərrüfatı coğrafiyası. Bakı, 2011. (Dəslik).
- Dünya ölkələri: siyasi-iqtisadi və dialektik coğrafiyası. Bakı, 2013. (Dərs
vəsaiti).
- Regionalogiya. Bakı, 2013. (Monoqrafiya).
- XXI əsr: dayanıqlı inkişafın aqrar-sənaye klaster faktoru. Bakı, 2015.
(Monoqrafiya).
- Dialektik coğrafiya. Bakı, 2017. (Monoqrafiya).
Kadr hazırlığı: elmlər namizədi - 2.
AMEA Coğrafiya İnstitutu nəzdində fəaliyyət göstərən
dissertasiya müdafiə
şürasının üzvüdür.
Ağazeynal A. Qurbanzadə
8
MÜƏLLİFDƏN
Konseptal elmi mənbələrinin rasional konyuktura və dayanıqlı inkişaf kon-
sepsiyalarına əsaslanan coğrafiya elminin metodologiyasına dair ideyaların
tədqiqat sistemləri tarixən daha erkən dövrlərdən formalaşmışdır. Fəlsəfi coğ-
rafi təfəkkürünün konseptual elmi baxışlarına əsaslan dialektik coğrafiya elmi-
nin məntiqi tədqiqat mənbələri fundamental elmlərinin reallıqlarına söykən-
mişdir. Rasional elmi reallıqlarının fəlsəfi dünyagörüşünün əsasında
dialektik
coğrafiya elminin anatomiyasına diqqət yetirilmiş və bu sahədə yeni məzmun-
da araşdırmalar aparılmışdır. Bu məqsədlə ümumi coğrafiya elminin fəlsəfəsi-
ndə baş verən dinamik və ritmik dəyişikliklərinin məntiqində dialektik coğra-
fiya elmi təfəkkürunün rasional mənbələri önəmə gətirilmişdir.
Dialektik coğrafiya elminin ideyayasına uyğun olaraq,
rasional coğrafi sis-
temlərin paradiqmalarının müəyyən edilməsi və onların proqramlaşdırılmasına
üstünlük verilməsini məqsədəuyğun sayılmışdır. Son dərəcə aktiv funksional
təbiətə malik olan coğrafi biliklərinin interpretasiyası və elmi biliklərin dialek-
tikasına dair mənbələrindən istifadə olunması ilə yanaşı, müasir elmi dəyərlə-
rinin diaqnostikasına dair müəllif tərəfindən coğrafiya elminin gələçək inkişa-
fına aid nəzəri və metodoloji baxışları da önəmə gətirilmişdir.
Monoqrafiyanın məntiqi məqsədi coğrafiya elminin dialektik funksiyalarnı
tədqiq etmək, onun təsnifat parametrlərinə aydınlıq gətirməkdən ibarətdir. Mə-
sələnin kompleks həllinin ifadəsində virtual cəmiyyətin ərazi təşkilinin funk-
sional mahiyyəti və dayanıqlı inkişafının coğrafiya
elminin tədqiqat dəyərləri
ilə izah edilmişdir. Reallıq ondan ibarətdir ki, dialektik coğrafiya elminin qar-
şısında düran problemləri və onun metodologiyası ümumi bəşəri elmlərinin tə-
kamül konturlarına uyğun olaraq təhlillərinin aparılmasına səy göstərilmişdir.
Bütün bunlar monoqrafiyanın yaranmasında ümumi fəlsəfi baxışlarının
reallıqları coğrafiya elminin davamlı inkişafına formula edilmişdir. Bu formu-
laya
uyğun olaraq radikal, insan, funksional və virtual coğrafiya elmi sahələri-
nin dialektikasının monoqrafik təhlliləri zamanı nəzəri və metodoloji istiqa-
mətlər tədqiqat obyektinə çevrilmişdir.