Microsoft Word Tebrizden bashlanan dunya doc
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
59 sarbabını, həm də məharətli, bacarıqlı sarbanı olmaq xoşbəxtliyi Bakıya nəsib olmuşdur. Bu məsələnin bir tərəfidir. Digər qütb isə həyatının ən çətin anlarında şair Bakıya dilinə vurulmuş kilidi əridən od nəfəsli xilaskar kimi baxmışdır. Xüsusi vurğulamağa layiq olan cəhət isə Təbrizinin ətrini gəzib dolaşdığı dünya şəhərlərinin heç birindən deyil, məhz doğma hesab etdiyi Bakısından alması olmuşdur. Bu, heç də qəribə deyil. Ağsaqqallarımız, ağ birçək- lərimiz nə qədər də filosofanə demişlər: - Yad ağlar yalan ağlar, anam ağlar gerçəkdən. Şair heç də təsadüfi deməmişdir: - Anam oldun, açdın kilid vurulmuş dilimi, Bakı! Tarix boyu insanlar özlərinin bəxt ulduzlarını göylərdə, sonsuzluğa qovuşan Kəhkəşanın qoynunda axtarmışlar. Tale- lərindən razı qalmayanlar gah münəccimlərin naşılığından şika- yətlənir, gah da içəridən pöhrələnən yanğınlarını onların ün- vanlarına yağdırdıqları bəd dualarla özlərini sakitləşdirməyə çalışmışlar. stərdim mübaliğə kimi səslənməsin. Bizim əsri- mizdə dünyanın müxtəlif məntəqələrinə səpələnmiş və üzərində Azərbaycanlı ünvanı daşıyan insanlar özlərinin pərəstiş etdikləri bəxt ulduzlarının məskunlaşdığı ünvanı tapmaq üçün heç də çətinlik çəkməli, zəhmət sərf etməli olmurlar. Axtarılan o ünvan cəmi bircə sözdə ifadəsini tapır: BAKI! Ş air-filosof Qulamrza Səbri Təbrizinin qələmi bu şəhərin varlığına qoşduğu mənalarla oxucularını heyrət etmək səviy- yəsinə qədər vardırır. Ana məhəbbəti qədər müqəddəsləşdirir. Bakıdan Təbrizinin ətrini ciyərlərinə hopdurduğu məhəbbətlə müraciət edir: Anam oldun, açdın kilid vurulmuş, Susdurulmuş dilimi, Yenidən qaytardın məni – Həyatıma, 60 Dilimə, Mənliyimə (40,176). Bu yenidən dirilmə, ehya demək deyilmi? Təbii ki, cavab müsbətdir. Sədaqətli pərəstişin mənbəyini də elə bu hikmətdə axtarmaq gərəkdir. nanmaq istərdim ki, aşağıda səsləndirəcəyim poetik mahnı heç də təkrar kimi səslənməyəckdir. Bu mahnının ötdüyü mənanın canını, dəruni mənasını Şairin daxili aləmində Vətəni- nin təməl daşı olan iki əzəmətli şəhərə bəslədiyi məhəbbətin - Bakıya, Təbrizə övlad sevgisinin nidalarını eşitmək təbii ki, ilahi bir nemətdir: Alıram Təbrizimin Ə trini, eşqini, sevgisini səndən. Məhəbbətli, qonaqsevər insanların lham verir şeirimə(23, s. 48). Ş air qartal hesab etdiyi vətəni üçün Bakını və Təbrizi qoşa qanad kimi tərənnüm edir. Azacıq irəlidə şair bu qoşa qanadın biri barədə - Bakı haqqında qəlbinin döyüntülərini və sənətinin baxışlarını açıqladığının şahidi olduq. Bəs, digər qa- nad? Şair Təbriz barədə şeir köhlənini hansı fəzalarda dördnala çapır? Tərəddüd etmək istəməzdim. Vətənin gülləri, çiçəkləri, bu aləmin rayihələri xəzan tanımayan əbədi sakinləridir. Bu gül- lər, ağaclar şairin bəxtəvər uşaqlıq gülüstanının heç vaxt solmaq bilməyən ən vəfalı yadigarlarıdır. Həyatda çətinliklərlə rast- laşdıqda şairin ən etibarlı dayaqlarıdır. Sevinəndə sinama pərdəsi kimi, Yaddaşımda səf çəkirlər. Buna görə də Təbriz, Anamdı, Məhəbbətimdi, Qüdrətimdi (25, s. 35). 61 Qulamrza Səbri Təbrizinin yaradıcılığında məhəbbət lirikasının çəkili yer tutduğunu iddia etmək doğru olmazdı. Bu təbiidir. Çünki başdan binadan sazı siyasi lirika mahiyyətli mahnılar etməyə köklənmişdir. Amma,amması burasındadır ki, janrından, mövzusundan, siyasi və ideoloji baxışından asılı ol- mayaraq heç bir söz əhli həyatın incə və zərif nemətlərinə - sevgi və məhəbbət hisslərinə biganə olmamışdır. Ş airin məhəbbət mövzusuna sənətinin cəbbəxanasında formalaşmış münasibəti vardır. Onun “xoşbəxtlik” adlı qələm məhsulu sevgi kimi ülvü bəşəri hissə münasibətini çox yığcam şə kildə, belə deyək ki, uğurla açıqlayır. Şeirdən nəzərdə tut- duğumuz misraların özlərini xitabət kürsüsünə dəvət edək: Başını qaldıranda Ulduzlar danışır mənimlə. Deyirlər, nə qədər xoşbəxtsən. Bəs onun xoşbəxtliyini təmin edən hansı amillərdir? Ş airin bu sorğuya cavabı onun sevgi məhəbbət mövzu- suna münasibətini uğurla açıqlayır: -Çünki, həm sevirsən, Həm də sevilirsən (28, s.159). Qulamrza Səbri Təbrizinin saf bəşəri eşq və məhəbbətə bəslədiyi inamının qədim əsrlərdə mövcud olmuş sevgi bar- gahından alan son dərəcə incə və zərif baxışı vardır. Orta ə srlərin poetik salnamələrində bu mövzuda qələmə alınmış elə nümunələrə rast gəlmək olur ki, aşiqin iç dünyasını pörşələyən, oda çaxan, atəşi hətta nəhrlərin, okeanların belə söndürə bil- mədiyi, yəni buna qadir olmadıqları xəzinədən almışdır. 62 Ş airin “Eşq dilə gəlməz” adlı qələm məhsulu ilə tanış olduqda oxucunun könül dünyasında ülviyyəti ölçüyə gəlməyən sehrkar bir aləm yaranır. Diqqət etsək: Eşqimi bəyan elədim, Onu sevdiyimi söylədim. Amma... Sevdiyim məni tərk etdi (16, s.21). lk anlayışda məşuqənin bu qərarı bəlkə də bir qədər müəmmalı cilvələnsin. Lakin ürəyin, könülün bəsirət gözləri ilə baxdıqda ülvi bəşəri zəkanın hökmü ilə yanaşdıqda qüdsiyyəti sözlə ifadəsi çətin olan bir məftunluğun varlığı göz önündə canlanır. Haqq, həqiqət, saf eşqin tərəfindədir. bu elə bir ülvi hissdir ki, ehtiyatsızlıq edib haqqında söz açdıqda belə onun varlığı qüdsiyyətini əldən verə bilər. Bu isə müqəddəs hiss ilə vidalaşmaq demək olardı. Ş airin əbədən belə göydən düşmə niyyəti yoxdur. Mən deyərdim ki, şairin insan gözəlliyinə oxşarsız məf- tunluğu onun “Diş həkimi” adlı əsərində son dərəcə yığcam, zərif və incə notlarla ifadəsini tapmışdır. Müəllif geniş tərənnüm və təqdimə əl atmadan gözəlliyə heyranlığının klassik formasını yaratmışdır. Cəmi beş misradan ibarət olan şeirdə, mən de- yərdim, bəlkə də uzun-uzadı təfsilat tələb edən sevgi ma- cərasının uğurlu təqdiminə müvəffəq olmuşdur: Bax, mənə sarı. Utandım baxam həkimin Gözəl gözlərinə. Gözlərimiz tuş gələndə Unutdum dişimin ağrısını (25, s.84). Bu, inkarı mümkün olmayan, yox, bəşəriyyətin bütün dövr və zamanlarda dönə-dönə təsdiq etdiyi bir həqiqətdir. Xal- Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|