56
(hexafluoroisopropanol) üretir. HFIP hızlı bir şekilde glukokronide edilerek idrarla atılır.
(16,17)
Sevofluran soda lime ve baralyme ile reaksiyona girer ve Compound
A(pentafluoroisopropenyl fluoromethyl ether) meydana gelir.
(22,23,24)
İnsanlarda yapılan
çalışmalarda HFIP ve Compound A’nın tetiklediği nefrotoksisiteye rastlanmamıştır
(22,23,24)
.
Kardiyovasküler Sistem Üzerine Etkileri
Sevofluran, isofluran ve desflurana benzer şekilde kardiyovasküler depresan etkiler
göstermektedir
(21,25)
. Yine diğer ajanlara benzer şekilde doza bağlı olarak kan basıncı ve total
periferik direnci düşürür. Adrenalinle indüklenen aritmileri potansiyelize etmez
(22,25)
. Koroner
vazodilatasyon yapar fakat koroner çalmaya neden olmaz .
(22,25)
Santral Sinir Sistemine Etkisi: EEG ve serebrovasküler depresan etkileri doza bağımlı
olarak isoflurana benzer. Serebral vazodilatasyon oluşur. Ortalama serebral kan akımını
artırır
(22)
. Diğer inhalasyon ajanlarında olduğu gibi serebral metabolizmayı düşürür. Konvülsif
aktiviteye yol açmaz
(21)
.
Solunum Sistemi Üzerine Etkileri
Sevofluran 1 MAC (minimum alveolar konsantrasyon) ve üzerindeki konsantrasyonlarda
halotan ve enflurandan daha belirgin şekilde, doza bağımlı olarak solunum depresyonu
yapar
(25)
. Sevofluran hipoksik pulmoner vazokonstrüksiyonu inhibe eder, trakeal düz kas
kontraksiyonunu engeller. İsofluran, enfluran ve desflurana göre daha az hava yolu irritasyonu
yapar
(22,25)
. Erişkinde MAC değeri 2.05’tir. İndüksiyonda %1-8 konsantrasyonda
kullanılabilir
(26)
.
Böbrekler ve Karaciğere Etkisi
Sevofluran kendi başına minimal nefrotoksik potansiyele sahiptir. Sevofluran metabolizması
sonucu oluşan inorganik florür ve HFIP sıçanlarda nefrotoksisite oluşturmuş fakat insanlarda
yapılan çalışmalarda böyle bir toksisite gözlenmemiştir. Hepatotoksik potansiyeli çok düşük
anestezik ajanlardandır
(27)
.
Diğer Sistemlere Etkisi
Diğer inhalasyon ajanları gibi nöromusküler gevşemeye yardımcı olur ve nondepolarizan kas
gevşeticilerin etkilerini potansiyelize eder.
Malign hipertermiyi tetikleyebilir.
Sevofluran, plazma katekolamin düzeylerini isoflurandan daha az yükseltir.
Sevofluran ile bulantı ve kusma en sık bildirilen yan etkilerdir, ajitasyon görülebilir.
57
ROKÜRONYUM BROMÜR (Organon 9426, Esmeron)
Farmakoloji:
Roküronyum bromür, monokuarterner aminosteroid yapısında, nondepolarizan kas
gevşeticidir. Etkinliğini koruyabilmesi için 2-8 C’de stabil solüsyon olarak saklanmalıdır. ED
95 dozu 0.3 mg/kg’dır
(28)
.
Şekil 4: Roküronyum bromürün kimyasal yapısı
Roküronyum otonomik gangliyon blokajı yapmaz, başlangıç etki zamanı kısa, etki süresi orta
ve uyanma veya eliminasyonu hızlıdır. Bir aminosteroid nöromüsküler kas gevşetici olduğu
için histamin salgılanma oranı düşüktür
(28,29,11)
.
Kimyasal yapı
Roküronyum, vekuronyumun 2-morpholino 3-desacetyl, 16-N-allylyrollidino türevidir.
Vekuronyumdan farkı steroid nükleuslarının 3’lü pozisyonlarındadır (Şekil 4).
Roküronyumun ilginç moleküler karakteristiği pankuronyum ve vekuronyumda A-halkasında
bulunan steroid nukleusların Ach’e benzer kısmın olmayışıdır. D-halkasındaki Ach’e benzer
kısmın nöromüsküler kavşakta reseptöre bağlanmada uygun bir yer olduğu genellikle gücü
yüksek nöromüsküler kas gevşeticilerde bulunduğu düşünülmektedir
(30,28,29,31)
. Pankuronyum
ve vekuronyumda bulunan kuarterner nitrojene bağlı metil ve allil gruplarının yer değiştirmesi
ve roküronyumda Ach’e benzer kısmın yokluğu roküronyumun gücünün azalmasından
kısmen sorumludur
(28,29,11,31)
. A-halkasındaki asetat grubunun yerine hidroksil grubun
bağlanması, roküronyumun kararlı solüsyon halinde bulunmasını sağlar.
(31,32)
Etki mekanizması:
Roküronyum klinik dozlarda Ach ile antagonist olarak yarışarak etki gösterir. Kas
membranında bir stabilizasyon göstermekte ve iskelet kasında aksiyon potansiyeli oluşmasını
engellemektedir
(30,28,11,31)
. Gevşeme önce iyi perfüze olan kaslarda oluşur ve diafragmada son
bulur. Larinksin adduktor kasları, “adductor pollicis” kasından daha önce etkilenir.
58
Roküronyum aktivitesi agonist/antagonist dengesinin Ach lehine dönmesi ile son bulur.
Roküronyumun etkisi antikolinesterazlarla kaldırılabilir
(30,29,11)
.
Güç ve Etkileşim :
Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar sonucu roküronyumun vekuronyumun % 10-20’si
kadar potent olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmalar insanlarda vekuronyumun % 15’i kadar
etkin olduğunu göstermiştir
(33,34)
. Enfluran ve isofluran, roküronyumun etkisini potansiyalize
ederler. Halotanın etkisi diğer iki inhalasyon anesteziğine göre daha azdır.
(11,31)
Bazı
intravenöz anestezikler, droperidol, midazolam, etomidat, tiyopental ve propofolün
roküronyumun etkisi üzerinde herhangi bir klinik etki değişimi yapmadıkları bildirilmiştir.
Buna rağmen bu ilaçların yüksek dozlarda kullanımı etkiyi hafif potansiyalize eder.
(31,32)
Tek
doz antibiyotiklerin (metronidazol, netilmisin, sefuroksim ve aminoglikozitler) roküronyumun
yaptığı nöromüsküler blok üzerinde önemli bir etkileri olmadığı gösterilmiştir
(31,33)
.
Kardiyovasküler etkiler:
Kas gevşeticilerin kardiyovasküler etkileri muskarinik reseptör blokajı, gangliyon blokajı,
noradrenalin salgısının artışı ve geri alınımının bloke edilmesi veya histamin salgılanması ile
gerçekleşir
(32,34)
. Pankuronyumda A-halkasına bağlı Ach’e benzer kısmın vagolitik etkiden
sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Vekuronyum ve roküronyumda bu
bölge modifiye
edilmiştir ve bu sebepten bunların kardiyovasküler etkileri minimal veya yok sayılır
(33,35)
.
Klinik dozlarda roküronyumun iskelet kasındaki nikotinik reseptörler dışında diğer
reseptörlere etkisi yoktur
(33,34)
.
Histamin salgılanması:
Roküronyum bir aminosteroidal kas gevşetici olup klinik olarak anlamlı histamin
salgılanmasına neden olmaz
(30,28)
.
Farmakokinetik:
Roküronyumun farmakokinetiği vekorunyuma benzer, yalnız dağılım hacminde küçük bir
fark vardır. Roküronyumun eliminasyonu ilk olarak hepatobiliyer yoldan olmaktadır.
Karaciğer yetmezliği olan hastalarda eliminasyon uzamaktadır. Anestezik teknik
roküronyumun farmakokinetiğini etkilememektedir. Ancak yaş farmakokinetik üzerinde etkili
olmaktadır
(29,32,34)
. Vekuronyum ve roküronyum farmakokinetik açıdan dağılım volümleri
hariç birbirlerine benzerlik gösterirler, roküronyum vekuronyuma göre daha az lipofilik
olduğundan dağılım volümü daha azdır
(30,28,33,35)
.