Microsoft Word Tural dissertasiya docx
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
40
Koreya hökuməti iri şirkətlərin hər birini öz daxilində tədqiqat mərkəzi yaratmağa çağırırdı, kiçik və orta şirkətlərə tədqiqat konsorsiumları təşkil etmək tövsiyə etdi [7]. Koreyada ilk özəl elmi–tədqiqat mərkəzi LG şirkəti tərəfindən 1976–cı ildə yaradılmışdı, mərkəz yeni elektron texnologiyaların axtarışı ilə məşğul olurdu. LG– nin Decon şəhərində yaratdığı elmi–tədqiqat mərkəzində hazırda 1500–dən artıq əməkdaş çalışır. 1980–ci illərdə beynəlxalq iqtisadi mühitdə və Koreyada daxili siyasi arenada baş verən dəyişikliklərlə əlaqədar elmi siyasətə yenidən baxılır. 1980-1981-ci illərdə Koreya hökuməti xüsusi ET –lərin dəstəklənməsinə və texniki inkişafa həsr edilmiş bir sıra qanunlar qəbul etdi. 1980-ci ildə KIST və KAIS vahid strukturda–Koreya Perspektiv Elm və Texnologiya nstitutunda birləşdirildi. 1981-ci ildə elmi kadrlardan və avadanlıqdan daha səmərəli istifadə etmək üçün müxtəlif hökumət qurumlarına tabe olan 16 ET –dən 9 institut təşkil edildi və onlar ETN–nin tabeçiliyinə verildi. 1980-ci illərdə elmi-tədqiqatların və yaradılan texnologiyaların səviyyəsini yüksəltmək üçün elm və texnologiyalar sahəsində milli layihələrin planlaşdırılmasına və həyata keçirilməsinə başlanıldı. Humanitar və sosial elmlərin, incəsənətin və mədəniyyətin bəzi sahələrində tədqiqatlara qrant dəstəyi göstərmək məqsədi ilə 1981-ci ildə Koreya Tədqiqat Fondu (KTF) yaradıldı. 1985–ci ildə Koreyada özəl sektor tərəfindən ilk ali məktəb – Pohanq Elm və Texnologiya Universiteti təsis edildi. 1985-ci ildə Koreya hökumətinin təşəbbüsü ilə Koreya Biologiya və Biotexnologiyalar ET yaradıldı. Bu institut biomateriallar, əczaçılıq, biotexnologiyalar və bioinformatika sahəsində aparıcı mərkəzlərdən birinə çevrildi. Alimlərin klonlaşdırma texnologiyalarında və xərçəng hüceyrələrinin öyrənilməsində uğurlarını xüsusi qeyd etmək olar. 1980–ci illərin sonundan ixrac məhsulunun yüksək rəqabət qabiliyyətini yüksək əməktutumlu məhsul buraxılışı hesabına deyil, yüksək texnologiyalı və elmtutumlu məhsulların hesabına təmin etmək zərurəti kəskinləşdi. 1990–cı illərin başlanğıcında Koreya hökuməti elm və texnologiyalar sahəsinin inkişafına yönələn bir çox proqramlar qəbul etdi. Məsələn, Milli Elm və Texnologiyalar Proqramına yüksək 41
texnologiyalar layihəsi, strateji elm və texnologiyalar layihəsi və beynəlxalq əməkdaşlıq layihəsi daxil idi. 1982-1995-ci illərdə dövlət bu qəbildən olan layihələrə 2.5 milyard dollar vəsait xərcləmişdi. Koreyada elm və texnologiyanın idarə edilməsi sistemi müəyyən qədər dolaşıqdır və hökumət onun səmərəliliyini artırmaq üçün sistemi modernləşdirməyə cəhdlər edir. 1999-cu ilin yanvarında yaradılmış Milli Elm və Texnologiya Şurası (METŞ) milli elm və texnologiya siyasətini müəyyənləşdirir, elm və texnologiya proqramlarını analiz edir və əlaqələndirir, elm və texnologiya büdcəsinin ayrılmasında prioritetləri müəyyən edir. Koreya Respublikası Prezidentinin sədrlik etdiyi şuraya elm və texnologiya ilə əlaqəli nazirlər və sahə nümayəndələri daxildir. Dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən ET -lərin işinə nəzarət etmək üçün METŞ çərçivəsində üç elm və texnologiya şurası fəaliyyət göstərir. Təhsil, Elm və Texnologiya Nazirliyinin (TETN, 2008-ci ildə Təhsil Nazirliyi ilə Elm və Texnologiya Nazirliyi birləşdirilərək yaradılıb) mandatına uyğun spesifik vəzifələrin həyata keçirilməsini təmin edən ET -lər bu nazirliyin tabeçiliyindədir. qtisadi modeli Avropa olkələri ilə muqayisədə bizim modelimizə daha coxoxşayan Rusiyada son illərdə yuksək texnologiyalara əsaslanan iqtisadi inkişaf modelinin qurulması istiqamətində intensiv iqtisadi siyasət aparılır. Rusiyanın innovasiya siyasətinin əsas istiqamətlərinə vergi guzəştlərinin verilməsi, texnoparkların və xususi iqtisadi zonaların yaradılması, yuksək texnologiyaların yaradılması iləməşğul olan dovlət şirkətinin - “RosNANO” şirkətinin yaradılması və başqalarınıaid etmək olar. lk baxışdan sistemli gorunən bu tədbirlərin nəticələri boyuk maraq doğurur. 2010-cu ildə aparılmış tədqiqatlar nəticəsində muəyyən olunmuşdur ki, Rusiyada muəssisələrin yalnız 10%-i texnoloji innovasiyalarla məşğul olur. Onların cəmi 1%-i dunya bazarlarında rəqabət qabiliyyətli olmaq şansına malikdir. nnovasiya fəaliyyətli muəssisələrin əksəriyyəti xarici olkələrdə movcud olan texnoloji həllərin təkrar istehsalını reallaşdırmaqla məşğuldur. Belə ki, onlardan 40%-i xarici olkələrdən maşın və avadanlıqların alınması ilə texnoloji təkmilləşdirmə aparır; 45%-i innovasiyaların imitasiyası ilə məşğul olur (yeni texnologiyaları 42
), 8%-i yeni bilikləri yaradır və Rusiyanındaxili bazarlarında rəqabər aparmağa calışırlar, cəmi 7%-i isə dunya bazarlarına daxil ola bilir [23, 27, 24]. Rusiyada yaradılmış texnoparklar məzmununa gorə,
Avropadakı texnoparklardan fərqlənirlər. Onların əksəriyyətinin fəaliyyəti binaların və avadanlıqların icarəyə verilməsi ilə məhdudlaşır. Xüsusi iqtisadi zonalarda innovasiya fəallığı olduqca zəifdir. nnovasiya fəaliyyəti ilə məşğul olduqlarını sübut etməkdə çətinlik cəkən müəssisələr vergi güzəştlərindən istifadə edə bilmirlər. Dovlətin həyata kecirdiyi tədbirlərin sistemliliyinə nail olunmur. Belə ki, bu tədbirlər ya vaxtında reallaşmır, ya da yenilikci təşkilatların aktual tələbatlarına uyğun gəlmirlər. Elm, təhsil və istehsal sahələri arasında əlaqələrin zəifliyi və bu sahələr arasında güclü hüquqi–iqtisadi maneələrin (müəlliflik hüquqlarının qorunması,
) movcudluğuRusiyada sistemli tədqiqat infrastrukturunun qurulmasına və inkişafına mane olan əsas amillər kimi qəbul olunur. Təsvir edilən xarici təcrübələrdən iki başlıca məqam aşkar sezildi:birinci,elmin iqtisadi inkişafdakı rolu daha dəqiq aşkarlandı. kincisi, elm–istehsal əlaqələrinin möhkəmliyinin və ardıcıl olaraq, elmi–tədqiqatın proqram–məqsədli təşkilinin səmərəliliyi müəyyənləşdi.Xarici ölkələrdə elmin resurs təminatı ilə bağlı aşağıdakı göstəricilər də bu cəhıəti təsdiqləyir.
Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|