Microsoft Word ug расширен 27 09 17
Yüklə 363,31 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VII. Zorakılığın qurbanı olan uşaqların vəziyyətlərinin qiymətləndirilməsi
28 inkişafdan (fiziki, psixi) geri qalma Uşağa qarşı emosional zorakılığın tətbiq edilməsini ehtimal etməyə əsas verən ailə ilə bağlı faktorlar: əgər valideyn daim: uşağı çox sərt cəzalandırır olduqca tənqidi yanaşır, günahlandırır özünü qəzəbli və qorxuducu aparır: bir uşağın yanında digər uşaqlara və ya həyat yoldaşına qarşı zorakılıq tətbiq edir uşağın yanında onu qorxutmaq məqsədilə ev heyvanlarını incidir
uşağın ehtiyacı olduqda ona təsəlli vermir, sakit etmir uşağı ətrafındakı insanlar qarşısında alçaldır, günahlandırır uşağı nifrət etdiyi və ya sevmədiyi qohuma oxşadır öz uğursuzluğunda uşağı günahlandırır uşağı sevmədiyini və nifrət etdiyini açıq etiraf edir İlkin səhiyyə müəssisələrinin əməkdaşlarının uşaqlarla qarşı kobud rəftarın əlamətlərini aşkarlamaq, uşaqların vəziyyətini və fiziki inkişafını qiymətləndirmək üçün xüsusi bilik və bacarıqlara malik olmaları vacibdir.
Zorakılıq uşağa birbaşa və dolayı təsir göstərə bilər. Birbaşa təsir haqqında uşağın özünə qarşı zorakılığın tətbiq olunması hallarında danışılır, dolayı təsir haqqında uşağın yaxınlarına qarşı zorakılığın tətbiq olunması hallarında danışılır, yəni uşaq bu haqda eşidə bilər, zorakılığın şahidi ola bilər və ya zorakılıqla üzləşən ailənin üzvü ola bilər. Müayinə zamanı uşağın yanında onun güvəndiyi insanın olması çox vacibdir. Əgər uşaq cinsi zorakılığa məruz qalıbsa, müayinənin videoyazısını aparmaq tövsiyə olunur. Bu digər mütəxəsislər tərəfindən əlavə baxışların sayını azalda bilər. Müayinənin özü uşağa zorakılığı xatırlada bilər və baxışa qarşı psixoloji böhran şəklində spontan protest yarana bilər. Bu zaman baxış daha çox vaxt tələb edəcək və professional psixoloqun köməyi lazım olacaq. Uşağın vəziyyətini qiymətləndirən tibb işçisinin əsas vəzifələri: 1. Tibbi baxışın məqsədləri, aparılan müayinənin həcmi, zəruri hazırlıq tədbirləri haqqında pasiyenti məlumatlandırmaq. 29 2. Pasiyentin şüurlu razılığı olduqda ona təxirəsalınmaz tibbi baxış aparmaq. 3. Pasiyentin vəziyyətini qiymətləndirmək (diaqnozunu təyin etmək). 4. Lazım olduqda ilkin tibbi yardım göstərmək və müvafiq müalicə təyin etmək. 5. Tibbi göstəriş olduqda əlavə diaqnostik müayinələr və ya mütəxəssis, o cümlədən yüksək texnoloji tibbi yardım almaq üçün göndəriş vermək. 6. Tibbi baxış formasını və digər tibbi hesabat sənədlərini vaxtında, düz və tam doldurmaq. 7. Zorakılıq haqqında qeyd olunmuş fakt barədə ərazi prokurorluq orqanlarını təxirəsalınmaz məlumatlandırmaq; ərazi daxili işlər orqanlarını təxirəsalınmaz telefonoqram ilə məlumatlandırmaq və sonrakı (24 saat ərzində) tibb müəssisəsi rəhbərliyinin imzası və möhürü ilə təsdiq olunmuş zorakılıq haqqında məlumatı yazılı bildiriş şəklində göndərmək. 8. Pasiyentin və ya onun qanuni nümayəndəsini tibbi baxışın nəticələri barədə məlumatlandırmaq. 9. Hüquq-mühafizə orqanlarına zorakılıq faktı ilə bağlı ərizə ilə müraciət etmək hüququ olması və bu orqanların hüquqi ünvanları və əlaqə nömrələri barədə pasiyenti məlumatlandırmaq. 10. Məhkəmə-tibbi, psixiatrik, psixoloji ekspertizanın keçirilməsinə hüququ olması barədə pasiyenti məlumatlandırmaq. Həmçinin keyfiyyətsiz tibbi baxış və qeyd olunmuş nəticələrin əsassızlığı, pasiyentə lazımi yardımın göstərilməməsi, lazımi müşahidənin aparılmaması, ümumi xəstəliklər aşkar olduqda və ya sağlamlığında pozulmalar olduqda əlavə diaqnostik, müalicəvi və reabilitasiya tədbirlərinin aparılması üçün müvafiq xüsusiləşdirilmiş tibb müəssisəsinə göndərilməməsi aşkar olunduqda tibb işçisi qanun ilə müəyyən edilmiş məsuliyyət daşıyır. Uşağa klinik baxışın keçirilməsi zamanı aşağıdakılar qiymətləndirilməlidir: uşaqda fiziki zədə və ya cinsi orqanlarında zədə əlamətlərinin olub-olmaması uşaqda az qidalanma əlamətlərinin olub-olmaması (çəki, boy) 30 uşaqda qüsur və ya inkişafda geriləmə əlamətlərinin olub- olmaması uşağın yaşına uyğun peyvəndləri alıb-almaması valideynlərin vaxtında tibbi yardıma müraciət edib-etməmələr i Sonra uşaq üzərində kobud və laqeyd münasibət əlamətlərinin mövcudluğunu yoxlamaq lazımdır: 1. Uşağın klinik baxışı zamanı kobud davranmanın əlamətləri kimi mövcud ola biləcək şübhəli fiziki zədə və ya travmalara, cinsi orqanlarının zədələnmələrinə diqqət yetirilməlidir. 2. Valideynlərlə ünsiyyət zamanı belə bir fikir yaranır ki, valideynlər uşaqda fiziki zədə və ya diskomfort halları müşahidə etdikdə tibbi yardıma müraciət etməyə tələsmirlər. 3. Uşaqlardakı zədələr haqqında ətraflı sorğu zamanı valideynlər bunların yaranma səbəbini aydın şəkildə izah edə bilmirlər və ya izahlar travmanın növü ilə, cinsi orqanlardan çıxan ifrazatlarla uyğun gəlmir. 4. Məsləhətləşmə zamanı uşaqlara az qayğı göstərilməsi əlamətlərinə diqqət yetirilməlidir: uşaqdakı xəstəliklərdən valideynlərin biganə olmalar ı uşağa bütün lazımi peyvəndlərin edilməməsi dəri, dişlər, saç və dırnaqların səliqəsiz, çirkli vəziyyətdə olması
5. Baxış zamanı uşağın davranış xüsusiyyətlərinə diqqət yetirilməlidir: seksual mənalı davranış aqressiv hiperaktivlik, hiperhərəkətlilik “donub qalması”, sıxıntılı olması uşağın valideyndən göz qaçırması təmizliyə mübtəlalıq, beyindən çıxmayan yuyunma ilin fəsilinə uyğun olmayan geyim uşağın oyunlar zamanı özünü aparması 6. Məsləhətləşmə aparıldığı zaman valideynlərin/qəyyumların davranış xüsusiyyətləri qiymətləndirilməlidir. “Anormal” davranışın olub-olmamasını qiymətləndirmək, bu halda valideynlər/qəyyumlar: biganədirlər Yüklə 363,31 Kb. Dostları ilə paylaş:
|