87
Əgər kainatda ilkdən olan o böyük partlayışdan təməl – səs
yaddaşı qalmasa idi sükutdan, sakitlikdən kainat daxili planetlərin birgə
həmahəng hərəkəti dayanardı. Səsin kainatda mövcud olması varlıq və
kütlələrin hələ də hərəkətdə olmasına, hərəkət etməsinə, əsas aparıcı,
hərəkət verici amilidir.
Varlıqların səs və səs əhatəsində olması o varlığın hələ də
mövcud olması anlamıdır. Səs və səs tezlikləri kainat yaranışının ilkin
əsası, mexanikasından biridir.
Sükut isə aləmləri, təbiəti, insanları düşünüb – düşündürmək
bəxşindən də mərhum edərdi.
Şənliklər və səslər
İlk yer üzü insanları Kainat qanun və tələblərini çox yaxşı bilib
və onları dəqiq icra ediblər. İlk yer insanı toyu, toyları ailə quran o
cütlüyə yer həyatının mə`na və tövsiyyələrini anlatmaqla icra ediblər.
Toylara şənliklə, şadlıqla mə`na və məntiqlə yanaşıblar. Toylar
musiqi səsi ilə və müxtəlif rəqslərlə müşayət edilib. Musiqi səsi ilə və
rəqslərlə o ailə quranlara Kainat qanunlarının hansı başlanğıcdan
başladığını və hərəkətdə olduğuna istiqamətləndiriblər.
Onların Kainatdan gəldiyi ilkin ahəngin, musiqinin, rəqslərlə
Kainatda planetlərin birgə hərəkətini, yə`ni Kainat qanunlarına
yönəltmək məqsədi ilə yerinə yetirilib. O qurulan ailəyə bir yaddaş
simvolu və tövsiyyəsi idi.
O, toy məclislərinin rəvan səs tezliyi ilə müşayəti, ailənin
gələcək birgə həyatının şad və rəvan olmasına, birgə hərəkət etməsinə
bir başlanğıc təməl yaddaş edilirdi. Çünki, bəşər yaddaşı Kainatın
yaddaş səsinə, hərəkətlərinə, ahənginə uyğundur.
88
Səssiz həyat, aləm mümkündürmü?
Bütün aləmlər canlı varlıqlar səs əhatəsində səslədir.
Əkin səslə (xış), yağış səslə (damcı), ildırım səslə (güclü işıq
tezliyi ilə), biçin səslə (oraq, kərənti), yığım səslə (yaba), e`mal səslə,
dəyirman daşı səslə (çax – çax), metal ərintisi səslə ( körük), şadlıqlar,
sevinclər səslə.
Kədərlər isə sükutla!
Təndirə lavaş yapılır səslə, bişir səslə, canlı qidalanır səslə,
həzmlər səslə, ürək döyünür səslə, damarda qan dövran edir səslə və.s.
Çünki, o partlayış anından Kainatın təməl – səs yaddaşı ilə, o səs
tezliyinə uyğun, səslə!
İldırım, yağış, dolu, tufan, alqış səslə!
Amma qar yağır sakitliklə, sükutla əriyər isə səslə!
Qar bir yaddaşdır. İlkinin ilkin halı bir sükutda idi, sükutdur.
Hər düşüncələrimizi, istəklərimizi, arzularımızı Kainat necə bilir bizdən,
necə eşidir bizdən? Başımız, beynimiz düşünüb – düşündürdükcə o
başdan nazik, incə bir səs tezliyi yayılır ətrafa və Kainata. Bütün
varlıqların səs tezliyini Kainat duyar, eşidər bizdən.
İstəklərimizi, düşüncələrimizi onda bilər bizdən! (Baş – beyin
heç vaxt susmaz!)
Bütün yer üzü ayinlərini avazla icra edirlər. Avazların özündə də,
tezlik səsi var. O səsi, o tezliyi Kainat dinləyər bizdən, eşidər bizdən!
İstək
Nə istəyiriksə, Kainatdan istəyirik!
"Yaratmısan, Yaşat"-deyirik!
Heç düşünmək istəmirik, Dünya bəşəriyyətdən Nəyi və Nələri
isə, istəyə bilər?
Bəlkə də, İstəyir!
89
Bəlkə də, bə'zən biz qulaq ardına vururuq!?
Bəlaları, faciələri, əziyyətləri yenə də, "Ordan" - deyib, bilirik!
Bəlkə də, nələri istəmişiksə elə, onları da, yaşayırıq.
Düşündürücüdür!
İsti-soyuq
Min illərdir bu yer üzü insanları, heç düşünmək istəmədilər ki,
Yayın bu, gözəl istisini, “yığsın, bağlasın, saxlasın, qışda istifadə etsin!”
Belə bir yazı var idi, "yayın istisini yığıb, bağlayıb, saxlayıb,
qışda istifadə etmək mümkündürmü?".
İlk baxışda, çox sadə, bəlkə də mə'nasız bir hal kimi, görünə
bilər. Amma bu, fiziki hal çox mürəkkəb bir fiziki prosesdir.
Ədədlər üçün, "ədədi silsilələr"- qəbul olunub.
Burada isə, istinin anilikdə soyuqla yer dəyişməsi, "fizikanın,
fiziki silsiləsidir".
Beləliklə belə bir məntiqi hal ortaya çıxır ki, “tutuma sığa
bilməyəni, tutuma necə sığışdırmaq olar?”.
İsti, soyuq ona görə fizika silsiləsinə aiddir ki, bu Kainat
yaranışının ilkin halı olub, böyük partlayışdan alınan istilik miqdar
qədərliyi, kainatın soyuma həddi arası halıdır.
Kainatda bütün planetlərin birgə hərəkət sür'əti 16, Kainatın
ümumi temperatur həddi müsbət 4 - dərəcədir.
Çox sadə bir fiziki prosesə baxaq:
Belə bir təcrübə, nümunə qoyaq.
İsti havada, fərqi yoxdur qapalı sahə olsun və ya açıq sahə olsun.
İsti havada (müsbət temperatur) yelpəklə insan özünü sərinlətməyə
çalışır, və ona nail olur.
Yelpəyin mexaniki hərəkətinə mütənasib, bir tərəfə hərəkət
edəndə sərin vurulur.
90
Halbuki ətraf hava temperaturu yüksəkdir. Bir tərəfə yelpək
hava qatını sorduqda, yerinə isti hava sorulmalı olduğu halda, sərin
hava sorulur.
Bu münvalla isti havada, hər hansı bir mexaniki hərəkət, külək
də, ona aid ola bilər, isti yerinə, sərin, soyuq hava sorulur.
Kainat, təbiət,bəşəriyyət
Mütləq olan insan: Çox hallar var. Çünki o maraqlı hallar
arasında insan var. Onu əhatə edən o təbiət arasında bir qanuna
uyğunluqlar var.
Çox maraqlı hallar var, o hallar arasında bir mə`na var. İnsan
mə`na deyil, mütləqdir! Mütləq olan insanı əhatə edən mə`nalar var.
Sabit insan
Nədir mə`na, nədir insan, nədir hal? İnsan bədən temperaturuna
görə sabitdir (36-37
o
C). İnsan qida ilə qidalanır. Qidalar isə ya isti və ya
soyuq temperaturda olur. İnsanın sabit bədən temperaturu (36-37
o
C).
Qəbul edəcəyi qidanın temperaturu isə 40-50
o
C – dirsə, o qidanı insan
mütəmadi olaraq qəbul edir. Mə`də isə bu qida temperaturundan
təlatümə düşmür. Qidanın temperaturu anilikdə 8-10
o
C uyğun
nizamlanaraq mə`də daxilinə çatır. İnsan bədəninə (36-37
o
C ) görə
soyuq su və qida soyuq olsa da, o qida temperaturu da anilikdə 8-10
o
C-
yə yüksəldilib mə`də üçün nizamlanır.
İnsan soyuq və ya isti su ilə çimərkən o su temperaturunun
bədən temperaturundan kəskin fərqli olmasına baxmayaraq, o su
temperaturu da bədənə görə 8-10
o
C – yə nizamlanır, bədən təlatümə
düşmür. Bədən isti havada (mövsümə görə) yayda 40-50
o
C əhatəsində
olmaqla və ya qışda soyuq hava 40-50C əhatəsində olmuş olsa da,
bədənin sabit temperatur həddi dəyişilmir. Əhatəsində olan isti, soyuq
hava yenə də 8-10
o
C həddinə bədən üçün nizamlanır.
Dostları ilə paylaş: |