olunacaqları vəzifələrdir. Vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının tədbirlərində azlıqların
iştirakı sistemli olaraq həvəsləndirilməlidir.
(148) Yerli hökumət, vətəndaşların cəlb olunması və demokratik iştirak
mədəniyyətinin gücləndirməsi yolunda təşəbbüsün inkişaf etdirilməsi üçün
dəstək almalıdır. Bələdiyyə inteqrasiyası və ya “xaricilər” şurası bunun üçün ən
yaxşı nümunədirlər. Onlar, azlıqlara aid olan şəxslər və miqrantlar üçün yerli siyasi
rəhbərliklə əlaqədə olmaq üçün mexanizmlər təklif edirlər.
Yerli və Regional
Dövlət Orqanları Konqresi
buna güclü nəzarət edir.
***
“Mədəniyyətlərarası şəhərlər”in inkişafı
2008-ci ildə Avropa Şurası hökumət, mətbuat, vasitəçilik və mədəniyyət siyasəti
üzərində təcrübə mübadiləsi və dəqiq xülasə vasitəsilə şəhərlərin
mədəniyyətlərarası dialoqda rolunun artırılması istiqamətində proqram həyata
keçirəcəkdir.
(149) Avropa Şurası özünün bir sıra proqramları vasitəsilə demokratik vətəndaşlıq
və iştirakın möhkəmləndirilməsində məsuliyyət daşıyır. Bunların arasında
“Mədəniyyətlərrası Şəhərlər” adlı siyasi inkişaf proqramı xüsusi əhəmiyyət kəsb
edir. İştirakçı ölkələr bir mənbə kimi müxtəlifliyin idarə olunması üçün
mədəniyyətlərarası strategiya istiqamətində işləyəcəklər. Proqram qeyri-hökumət
və hökumətlərarası partnyorlar ilə əməkdaşlıq nəticəsində inkişaf etdiriləcəkdir.
(150) Şəhər zonalarındakı mədəni müxtəliflik daha sonrakı mühüm müzakirə
məsələsinə çevriləcəkdir. Gələcəyin ən uğurlu şəhərləri mədəniyyətlərarası
olacaqdır. Onlar öz mədəni müxtəlifliyinin idarə olunması və tədqiqi, innovasiya
və yaradıcılığın stimullaşdırılması və beləliklə də iqtisadi çiçəklənmə, cəmiyyətin
bağlılığı və daha yaxşı həyatın formalaşmasında öz təcrübələrini nümayiş etdirə
bilərlər.
5.3 Mədəniyyətlərarası kompetensiyanın öyrənilməsi və tədrisi
(151) Mədəniyyətlərarası kompetensiyanın öyrənilməsi və tədrisi demokratik
mədəniyyət və ictimai birlik üçün əsasdır. İnkişafa yönəlmiş keyfiyyətli
təhsilin
hamı üçün nəzərdə tutulması fəal cəlb olunma və vətəndaşların məsuliyyətini
inkişaf etdirərək, təhsildə yaranmış əlverişsiz şəraiti aradan qaldırır. Bu siyasi
yanaşma, dövlət orqanları və formal təhsil institutları, həmçinin azlıq və gənclər
təşkilatları da daxil olmaqla vətəndaş cəmiyyəti, formal və qeyri-formal təhsilə
cəlb olunmuş dini birliklər və mədəni və ictimai partnyorlar, eyni zamanda
mətbuata ünvanlanmış əsas istiqamət və rəylərə çevriləcəklər.
(152) Dövlət orqanları, vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları və digər təhsil təminediciləri
mədəniyyətlərarası dialoq və ehtiva olunan təhsili bütün səviyyələrdə ən mühüm
məsələ kimi inkişaf etdirməlidirlər. Mədəniyyətlərarası kompetensiya
vətəndaşlıq və insan hüquqları tədrisinin bir hissəsinə çevrilməlidir. Səriştəli
dövlət orqanları və təhsil institutları müəllimlərin təlimi və ortayaşlılar üçün
təhsil proqramları da daxil olmaqla, təhsilin bütün səviyyələrində olan tədris
kursları və proqramların dizaynı və həyata keçirilməsində mədəniyyətlərarası
kommunikasiya üçün əsas hüquqların deskriptorlarından tam istifadə
etməlidirlər. Digər mədəniyyətlərin təcrübələrinə qarşı formalaşmış mövqe və
şəxsi tələblərində şübhələrin yaranması da daxil olmaqla, tələbələrin müstəqil
tənqidi bacarıqlarından istifadə etmələrində ruhlandırılmaları üçün bütün vasitələr
inkişaf etdirilməlidir. Bütün tələbələrə öz poliglot bacarıqlarını inkişaf etdirmək
üçün şərait yaradılmalıdır. Mədəniyyətlərarası təcrübə və təhsil, müəllimlərin
keçdiyi ilkin və kvalifikasiya artımı təlimlərində nəzərə çatdırılmağa ehtiyac
duyur. Məktəb və ailə əsasında formalaşan mübadilə ikinci tədris kursu üçün
mütəmadi hala çevrilməlidir.
(153) Fəal vətəndaşlıq və mədəniyyətlərarası dialoqun öyrənilməsini nəzərdə tutan
insan hüquqlarının tədrisi mövcud olan dəstək materialından böyük mənfəət əldə
etməyə səbəb ola bilər. Bu “Kompas” və “Kompasito”, eyni zamanda Avropa
Şurasının gənclər və uşaqlar üçün nəzərdə tutduğu insan hüquqlarının tədrisi üzrə
iki dərslikdən ibarətdir.
(154) Təhsil sahəsində həyata keçirilən tədbirlərlə əlaqəli olan tədris
müəssisələri və bütün digər maraqlı tərəflər əmin olmalıdırlar ki, tarixin
öyrənilməsi və tədrisi Nazirlər Komitəsinin tarixin tədrisi üzrə rəylərinə tam
uyğun gəlir və yalnız müəyyən bir şəxsin ölkəsi üzərində deyil, digər ölkə və
mədəniyyətlərin tarixinin öyrənilməsi, həmçinin digərlərinin bizim
mədəniyyətimiz haqqındakı düşüncələri üzərində cəmləşir və burda Avropa
Şurasının fundamental dəyərlərinə hörmətlə yanaşma və insan hüquqlarının
tədris olunma vahidi öz əksini layiqincə tapır.
(155) Keçmişi bilmək cəmiyyətin bugünkü düşdüyü vəziyyəti öyrənmək və tarixin
faciəli hadisələrinin təkrarlanmasının qarşısı almaq üçün əsasdır. Buna görə,
məsuliyyətli dövlət orqanları və tədris müəəssisələri hər bir ölkənin tarixinə uyğun
olaraq müəyyənləşdirilmiş gündə il ərzində bir dəfə qeyd olunan “Holokaustun
Xatirə günü və Cəmiyyət əleyhinə Cinayətlərin qarşısının alınması”na hazırlaşmaq
və bunu nəzərdən keçirmək üçün ruhlandırılmalıdırlar. Belə bir hadisə Avropa
Şurasının “Yaddaş təlimi – cəmiyyət əleyhinə cinayətlərin qarşısının alınması üçün
təhsil” adlı layihəsinin diqqətini cəlb edə bilər. Bu layihə, dünya tarixi və Avropanı
kölgəyə salan hadisələri kəşf etmək və anlamaq və qlobal miqyasda əhalinin
kökünün kəsilməsi yolunda ilk düşünülmüş cəhd kimi Holokaustun yeganəliliyini
tanımaq; XX əsr ərzində cəmiyyətə qarşı törədilmiş bütün cinayət və soyqırımlarla