Avropa Şurası özünün Fəaliyyət Proqramları vasitəsilə ona üzv ölkələr, vətəndaş
cəmiyyəti və digər səhmdarlar arasında mədəniyyətlərarası dialoqla bağlı gedən
müzakirələrdə insan hüquqları, demokratiya və qanun normaları sahələrində
formalaşmış təcrübəsindən istifadə etməyə davam edir və bununla da beynəlxalq,
milli və yerli səviyyədə addımlar atır.
(138) Ümumiyyətlə, Avropa Şurası özünün bu sənəddə qeyd olunan öhdəliklərini
layiqincə yerinə yetirəcəyi təqdirdə, mədəniyyətlərarası dialoq daha çox müzakirə
olunmağa ehtiyac duyacaqdır. Avropa Şurasının Tədbirlər Proqramı davamlı və
gücləndirilmiş dialoq üçün bir sıra imkanlar təklif edir. Belə hallar, nazirlərin
konfransları, parlament müzakirələri, gənclər təşkilatları ilə aparılan təlim
seminarları, eləcə də Avropa Şurası tərəfindən təşkil olunan və bu Ağ Kağıza
kifayət qədər töhfələr verən “Mədəniyyətlərarası forum” kimi ekspert müzakirələri
tərəfindən təxirə salınır. Gələcəkdə mədəniyyətlərarası forum təşkil etmək üçün
müvafiq üsullar araşdırılacaqdır.
(139) Digər bir misal jurnalistlər və dini birliklərin nümayəndələri ilə yanaşı,
vətəndaş cəmiyyətindən olan səhmdarlar və hökumət ekspertlərinin iştirakı ilə
planlaşdırılmış konfransdan ibarətdir. Onun əsas məqsədi mədəni müxtəlifliyin
müşahidə olunduğu cəmiyyətlərdə mürəkkəb insan hüquqları, xüsusilə də söz və
din azadlığı ilə bağlı məsələləri qabartmaqdan ibarətdir.
Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa miqyaslı Kompaniya
Mətbuat sahəsində peşəkarlar və jurnalistikanın təlim institutları ilə birlikdə
Avropa Şurası 2008 – ci ildə ayrı – seçkilik əleyhinə kompaniya keçirməyi
planlaşdırır. Bu kompaniya çox mədəniyyətli Avropada mətbuatın rolunu daha
qabarıq şəkildə nəzərə çatdıracaqdır.
(140) “Hamı müxtəlif – Hamı Bərabər” adlı gənclər kampaniyası üzərində
formalaşan, lakin geniş auditoriyanı öz əhatəsinə alan ayrı seçkilik əleyhinə yeni
kampaniya ayrı – seçkilik və irqçilik, xüsusilə də anti-Semitizm, İslamçılıq və
qaraçılar əleyhinə bütün formaları özündə birləşdirir.
(141) Mədəniyyət siyasəti sahəsində, Avropa Şurası mədəniyyət siyasəti və
standartlar üzrə informasiya bölgüsü və yaxşı təcrübə nümunələrinin sənədləşməsi
üçün hamının iştirakına şərait yaradacaq və bunu asanlaşdıracaq mədəniyyət
siyasətinin müdafiə olunması istiqamətində öz sistemlərini inkişaf etdirəcəkdir.
“Mədəniyyət siyasəti üzrə Kompendium” yeniləşdirilməyə və inkişaf etdirilməyə
davam etdiriləcək. Avropa Şurası məlumatların toplanması və analizi, eləcə də üzv
ölkələrdə, üzv ölkələrin mədəniyyətlərarası dialoqla bağlı müvafiq məlumatlarının
hazırlanmasında digər beynəlxalq və Avropa institutları ilə əməkdaşlıq edəcəkdir.
5.2. Demokratik vətəndaşlıq və iştirak
(142) Azlıq və çoxluqların cəlb olunduğu təhsil istiqamətində olan təşəbbüslər
və praktiki tədbirlər vasitəsilə lazımi dialoq quruluşunun inkişaf etdirilməsi
üçün dövlət orqanları və bütün sosial qüvvələrə yardım göstərilir.
Demokratiya şəxsin ictimai fəaliyyətə fəal cəlb olunmasından asılıdır. Kiminsə
cəmiyyət həyatından kənarlaşdırılması ədalətli hesab oluna bilməz və bu
mədəniyyətlərarası dialoq üçün ciddi problemlər yaradacaq.
(143) Dialoqun davamlı formaları – məsələn, dövlət orqanları qarşısında xarici
sakinləri təmsil etmək üçün məşvərətçi orqanlar və Yerli və Regional dövlət
orqanları Konqresi tərəfindən məsləhət görülən “yerli inteqrasiya komitələri” –
əhəmiyyətli töhfələr verə bilərlər.
(144) Vətəndaş olmayanların insan hüquqlarından istifadə etmələrinə güclü
məhdudiyyət qoyulmamalıdır. Azlıqların hüquqlarının, əsasən
də mədəni,
linqvistik və birgə hüquqların üstünlük təşkil etdiyi insan hüquqlarının universal
xüsusiyyətinin qeyd edilməsi hamının öz hüquqlarından tam istifadə etməsinə
təminat vermək üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu fikir Venesiya
Konvensiyası tərəfindən qeyd edilmişdir.
(145) Dövlət orqanları onların yurisdiksiyasında olan bütün qanuni sakinlərin
yerli səviyyədə ictimai həyatda fəal iştirak və
Xarici vətəndaşların yerli
səviyyədə ictimai həyatda iştirakı üzrə Konvensiya-
nın prinsiplərinə uyğun
olaraq regional və yerli səviyyədə təşkil olunan seçkilərdə səsvermə
hüquqlarından istifadə etmələrinə şərait yaratmalıdırlar. Demokratik
vətəndaşlıq milli vətəndaşlıq statusu ilə məhdudlaşdırıldığına görə dövlət orqanları
Milliyyət üzrə Avropa Konvensiyasında
öz əksini tapan prinsiplərlə uyğunluq
təşkil edən qanuni vətəndaşlığın əldə olunması üçün müəyyən razılıqlar əldə
etməlidirlər.
(146) Dövlət orqanları iştirak və demokratik vətəndaşlığı təbliğ edən vətəndaş
cəmiyyəti təşkilatları, xüsusilə də, gənclər və miqrantlar da daxil olmaqla
azlıqlara aid olan şəxslərlə işləyən və ya onları təmsil edənlərin işinə fəal
şəkildə dəstək olmalıdırlar. Demokratik vətəndaşlıq və iştirak vətəndaş cəmiyyət
təşkilatları vasitəsilə mütəmadi olaraq həyata keçirilməlidir. Bunlar – xüsusi
qruplara aid olan insanların ehtiyaclarını ödəyən xidmət təminatçıları, müxtəlif
qruplara və ya azlıqlara aid olan insanların hüquqlarını müdafiə edən vəkillər və ya
sosial inteqrasiyanın daima hərəkətdə olan heyəti üçün mədəni müxtəlifliyi olan
cəmiyyətlərdə mühüm əhəmiyyət kəsb edən rollarını oynamağa imkan
yaratmalıdırlar. Xüsusi azlıq təşkil edən qruplar və mədəniyyətlərarası birliklərin
nümayəndələri mədəniyyətlərarası dialoq səhnəsində tənqidi həmsöhbətdirlər.
(147) Milli inteqrasiya planının inkişafı, layihə və proqramların dizayn və
çatdırılması, və onların sonrakı qiymətləndirilməsi belə birliklərin fəal şəkildə cəlb